________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[મહા-ફાગણ છે અને તારા પિતા અયોધન રાજા સૂર્યના વંશમાં ઉત્પન્ન થયેલા છે. અમે ધન રાજાની બેન સત્યયશા તૃણબિંદુ રાજાની સ્ત્રી થયેલ છે અને તેન મધુપિંગ નામે એક પુત્ર થયે છે. હે સુંદરી ! તને એ મધુપિંગને આપવાની મારી તીવ્ર ઇચ્છા છે. અને તારા પિતા તને વય વરમાં આવેલા રાજાઓમાંથી કોઈ પણ વરને આપવાને બદલે છે. હવે કવયંવરમાં તુ કોને વરીશ તે હું જાણી શકતી નથી, તે એક મેટું શલ્ય મારા હૃદયમાં માલે છે; માટે સર્વ રાજાઓની વચમાં તારે મારા બ્રાતૃજ (ભત્રીજા) મધુપિંગને વરે એમ કબૂલ કર.” આવી પોતાની માતાની શિક્ષા મુલાએ સ્વીકારી. આ સર્વ વાત ગુપ્ત રીતે સાંભળીને મંદોદરીએ સગરાજા પાસે નિવેદન કરી
ગરાજાએ પોતાના પુરેડિત વિધભૂતિને આજ્ઞા કરી એટલે તત્કાળ તે શીઘ્રકવિએ એક રાજલક્ષણસંડિતા રચી કાઢી તેમાં તેણે એવું લાગ્યું કે જેથી સગપરા સર્વ રાજબેલતા નથી, માટે આપણી વચ્ચે પોતપોતાના પક્ષનું સ્થાપન કરવામાં જે પેટે કરે તેની જિહૂવા છેવાની પ્રતિજ્ઞા થાઓ; અને આ પણ બંનેની વચ્ચે આપણા હાધ્યાયી અને સત્યવાદી વસુરાજાને પ્રમાણિક ઠરાવે તે સાંભળી મેં તે પ્રમાણે કબૂલ રાખ્યું, કારણ કે સત્યવાદીઓને ક્ષોભ હેત નથી.
આ પ્રતિજ્ઞાની ખબર થતાં પર્વતને તેની માતાએ એકાંતમાં કહ્યું કે-“હે પુત્ર! “ગન્ન એટલે ત્રણ વર્ષનું ધાન્ય એવું મેં પણ તારા પિતા પાસેથી ઘરનું કામકાજ કરતાં સાંભળ્યું હતું, તેથી તે ગર્વથી જે આ જિહ્વા છેદવાની પ્રતિજ્ઞા કરી તે સારું કર્યું નથી, કારણ કે અવિચારિત કાર્યના કરનારા વિપત્તિનું સ્થાન થઈ પડે છે.” પર્વત બેલ્યો કે- હે માતા. હું તે પ્રતિજ્ઞા કરી ચૂકયો છું તેથી હવે જે થયું તે થયું; મારો નિશ્ચય કરવાનું નથી.” પછી પિતાના પુત્ર પર્વતને પ્રાપ્ત થવાનાં કટની પીડાથી હૃદયમાં આકુળવ્યાકુળ થતી તેની માતા વસુરાજા પાસે આવી, કારણ કે પુત્રને માટે પ્રાણી શું ન કરે ?
પર્વતની માતાને જે વસુરાજા –“હે માતા ! આજે તમારા દર્શનની મારે ફીરકદંબ ગુના દર્શન થયા છે. કહો. તમારું હું શું કામ કરું? અથવા તમને શું આપું?” તે બેલી-“હે રાજા ! મને પુત્રરૂપ ભિક્ષા આપો. હે વત્સ ! પુત્ર વિના મારે બીજા ધનધાન્ય શા કામના છે ?' વસુ બોલ્યો-“માતા ! તમારે પુત્ર પર્વત મારે પાળવા
ગ્ય અને પુજવા યોગ્ય છે. કારણ કે ગુરુની જેમ ગુરુના પુત્રની સાથે પણ વર્તવું જોઈએ” એમ વેદ કહે છે.
કોક જળ, અગ્નિ, ઘડે, કેડ, વિધ, માયા, ચોખા, ફળ, ધર્મ અને પુત્રને સ્પર્શ કરવે-આ દશ દિગ્ય કહેવાય છે.
(૩મશ:)
For Private And Personal Use Only