________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
SPYUTER
શ્રી જૈન રામાયણ (ગયા અંકથી ચાલુ)
–શ્રી ક્રિષષ્ટિશલાકા પુરૂષ ચરિત્રમાંથી
તેમાં તૈgષ્ય એ શબ્દનો મેંઢાથી યજ્ઞ કરવો’ એવો અર્થ તે શિખવ હતો તે સાંભળી મેં તેને કહ્યું-“અરે ભાઈ! બ્રાંતિથી તું આવું છું કેમ બોલે છે ? આપણા ગુરુએ તે અજ પદને અર્થ એ બતાવ્યા છે કે ત્રણ વર્ષનું જૂનું ધાન્ય કે જે ફરી વાર ઊગતું નથી તે
મા કહેવાય છે કારણ કે તેની વ્યુત્પત્તિ એવી છે કે “રાય રત :” જે ન ઉત્પન્ન થાય ( ઊગે નહીં) તે સર કહેવાય છે. આ પ્રમાણે આપણા ગુરુએ બતાવેલી વ્યાખ્યા તું શા માટે ભૂલી ગયો.” પર્વત બોલ્યા કે-“મારા પિતા-(ગુરુ)એ એવું કહ્યું જ નથી તેમણે તે મનને અર્થ “મા” (મું) જ કહે છે, અને નિઘંટુ (કેષ)માં પણ તેમજ છે.” મેં કહ્યું કે-“શબ્દના અર્થોની કલ્પના મુખ્ય અને ગોરા એમ બે પ્રકારની હોય છે, તેમાં ગુરુએ અહીં ગૌણ અર્થ કહે છે. વળી ગુરુ ધર્મનો જ ઉપદેશ કરનાર હોય છે અને ધર્માત્મક વચન તે જ વેદ કહેવાય છે, માટે હે મિત્ર ! તે બંનેને અન્યથા કરીને તું પાપ ઉપાર્જન કર નહિ.” ત્યારે પર્વત આક્ષેપથી બોલ્યો -“અરે ! ગુરુએ તે એક શબ્દનો અર્થ મેં જ કહેલો છે, તે છતાં ગુનો ઉપદેશ અને શબ્દનો અર્થ બોલતા નથી માટે આપણી વચ્ચે પિતપિતાના પક્ષનું સ્થાપન કરવામાં જે ખોટો ઠરે તેની જિહૂવા છેદવાની પ્રતિજ્ઞા થાઓ; અને આપણા બંનેની વચ્ચે આપણા સહાધ્યાયી અને સત્યવાદી વસુરાજાને પ્રમાણિક ઠરાવે.” તે સાંભળી મેં તે પ્રમાણે કબૂલ રાખ્યું, કારણ કે સત્યવાદીઓનેશ્નોભ હોતે નથી.
આ પ્રતિજ્ઞાની ખબર થતાં પર્વતને તેની માતાએ એકાંતમાં કહ્યું કે-“હે પુત્ર! ‘ એટલે ત્રણ વર્ષનું ધાન્ય ' એવું મેં પણ તારા પિતા પાસેથી ઘરનું કામકાજ કરતાં સાંભળ્યું હતું, તેથી તે ગર્વથી જે આ જિહવા છેદવાની પ્રતિજ્ઞા કરી તે સારું કર્યું નથી, કારણ કે અવિચારિત કાર્યના કરનારા વિપત્તિનું સ્થાન થઈ પડે છે.” પર્વત બે કે-હે માતા! હું તે પ્રતિજ્ઞા કરી ચૂક્યો છું તેથી હવે જે થયું તે થયું; મારે નિશ્ચય ફરવાનો નથી.” પછી પોતાના પુત્ર પર્વતને પ્રાપ્ત થવાનાં કષ્ટની પીડાથી હૃદયમાં આકુળવ્યાકુળ થતી તેની માતા વસુરાજા પાસે આવી, કારણ કે પુત્રને માટે પ્રાણી શું ન કરે ?
(૫)-ત.
For Private And Personal Use Only
