________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૧૦-૧૧]
યશવિજયગણિ અને હરિભદ્રસૂરિ
યા બીજી રીતે પિતાની કૃતિઓમાં સ્થાન ૨. વિએ રહસ્ય ( ઉપદેશ રહસ્ય ) એ આપ્યું છે. એમeો પાતંજલ ગસૂત્ર ઉપર હરિભદ્રસૂરિ કત ઉવપયના ઉત્તરાર્ધાને વિવરણ રચ્યું છે.
આધારે જાયેલી કૃતિ છે. (૮) બંને મુનિવરેએ પિતપોતાના પુરે કુ. આઠ યોગદૃષ્ટિની સજઝાય એ હારિગામીઓના બળે ઉપર વૃત્તિ રચી છે. તેમાં ભદ્રીય દષ્ટિસમુચ્ચયના આધારે ચાઈ છે. વિદ્યાવારિધિ ઉમાસ્વાતિ કૃત તત્વાધિગમ સૂત્ર અને એનું સ્વપજ્ઞ ભાષ્ય તો બને
૪ “ સમકિત (સમ્યકત્વ)ના સડસડ મુનિવરોના 'પષ્ટીકરણથી વિભૂષિત છે. હરિ. એલન
બોલની સજઝાય” એ સમ્યકતવ સપ્તતિકાને ભદ્રસૂરિએ કેટલીક આગમોની ટકા રચી છે નામે ઓળખાવતી અને હરિભકાર
જ્યારે યશવિજયજી ગણિએ એકની ટીકા મનાતી કૃતિના આધારે રોજાયેલી છે. રચી નથી.
- યશોવિજયગણિએ હરિભદ્રસૂરિકૃત નિમ્ન(૯) હરિભદ્રસૂરિએ લાક્ષણિક સાહિત્યનાં લિખિત ગ્રંથ ઉપર ટીકા રચી છે. વ્યાકરણ, કેશ, છંદ અને અલંકાર નામના
(૧) શાસ્ત્રવાર્તાસમુચ્ચય અને એની અંગે પૈકી એકેને લગતી કૃતિ રચી જણાતી નથી, જ્યારે યશવિજયગણિએ તે વ્યાકરણને
પસ વૃત્તિ. અંગે તિન્યક્તિ રચી છે અને છેદ અને અલ. (૨) પડશક. કારને અંગે વિવરઘુાત્મક સાહિત્ય સર્યું છે. (૩) ચોગવિશિષ, ૩ અને બીજી એગલીસ ' યશોવિજયગણિએ હરિભદ્રસૂરિની પ્રશંસા વિશિકા. કરી છે એમ “ સાડી ત્રણ ગાથાનું સ્તવન ” જે આ ગણિએ રયું છે તેની પંદરમી ઢાળની
યશોવિજયગણિએ પિતાની કેટલીક કૃતિમાં નિરનલિખિત અગિયારમી કડી જોતાં જણાય છે:
છે હારિભદ્રીય ગ્રંથને ઉલેખ કર્યો છે. દા. ત.
“સવાસે ગાથાનું સ્તવન” (ઢાલ ૬)માં * સુવિહિત છ કિરિયાને ધેરી,
પંચાસરા, “સાડી ત્રણસો ગાથાનું સ્તવન”ની
શ્રી હરિભદ્ર કહાય; એહ ભાવ ધરતે તે કારણુ.
ઢાલ ૧, ૨ અને ૫ માં વિએસપથ, ઢાળ મુજ મન તે સુહાય. ઘન- ૧૧
૧-૨ માં પંચવઘુગ, ઢાળ પ-૬ માં પંચાગ યશવિજયગણિએ હરિભદ્રસૂરિ કૃત વિવિધ
તેમજ ચાથી ઢાળમાં વીસવીશી (પહેલી) અને
' પહેલી ઢાળમાં ગવીશી. પ્રત્યેનો યથેષ્ટ લાભ લીધો છે.
૧. માર્ગ પરિશુદ્ધિ એ હરિભદ્રસૂરિ કત ૧ આની ટીકાનું નામ સ્યાદ્વાદકલતા છે. પંથવઘુગની સંક્ષિક આવૃત્તિ છે.
એ ટીકા નવ્ય ન્યાયથી અલંકૃત છે. ૧. હરિનામુરિની ટીકા કેઈ કારણસર અધુરી T ૨ આની ટીકાનું નામ ગદિપિકા છે.
૨ આના ટીટીનું રહી છે, તો યશોવિજ્યગણિની ટીકા પૂરી રચાઈ ૩ જુઓ સુજલીભાસ-સાર્થના અંતમાં હોય તો તે સંપૂર્ણ મળતી નથી.
છપાયેલી યશૈવિજય ગણિત ગ્રંથની યાદ.
For Private And Personal Use Only