Jain Dharm Prakash 1965 Pustak 081 Ank 10 11

SR No.: 533952
Original Sutra Author: N/A
Author: Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Publication Year: 1965
Total Pages: 16
Language: Gujarati, Hindi
Classification: Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India
File Size: 6 MB

Page 15

એટલે સામાન્ય રીતે સસાર પ્રત્યે વિરક્તિ વૈરાગ્ય ભાવ અ થાય છે, સંવેગભાવમાં સંસારની ભયાનકતા દુ:ખમય સ્વરૂપ અને તેમાંથી છૂટવા મેક્ષના આદર્શ અભિલાષ બતાવાય છે. જ્યારે નિવેદભાવમાં સંસારબંધનમાંથી છૂટવા માટે વૈરાગ્ય ભાવ બતાવાય છે. જે સંસાર તેના સ્વરૂપથીજ ભયજનક કારમા દુ:ખપ હોય તે જેને સમજાય તેને તે પ્રત્યે સહેજે વૈરાગ્ય પેદા થાય તે સમજાય તેવુ છે. તેને સંસારમાથી છૂટવા વૈરાગ્યવૃત્તિ તે સંબંધે કાઇ લાંબા વિવેચનની જરૂર નથી. પશુ નિવેČદભાવની વિશેષતા એછે કે સ ંસારના દુઃખમયતાના કારણે વૈરાગ્ય આવે તે ઉપરાંત સંસારની સુખમય સ્થિતિમાં પણ વિયક્તિ વૈરાગ્ય ભાવ પેદા થાય છે. સંસાર પરિભ્રમણમાં ગમે તેવા સુખ કે દુખના -પ્રસ ંગાને પણ સમભાવે વેદી લેવાની, ભેગવી લેવાની સમકિત જીવની ભાવના હોય છે, તેનું નામ નિવેદ ભાવના છે. સામાન્ય રીતે મેટા નાના સુખ દુઃખના પ્રસંગા જ્જુને ઘણી વખત પ્રાપ્ત થાય છે. અત્યંત દુ:ખમાં પણ સમક્રિતિ જૈવ વિશેષ કપાંત કરી ચીકણા અશુભ કર્મો બાંધતા નથી, ગાઢ આ ધ્યાન રૌદ્રધ્યાન ધરતા નથી. તેવીજ રીતે વર્ગિય કે ચક્રવર્તી પણાની રાજ્ય ઋદ્ધિના ગમે તેવા પૌલિક સુખે। ભાગવવા મળે છતાં સમકૃિતિ જીવ તેમાં માહગ્રસ્ત કે લુબ્ધ થતા નથી. તે પુણ્ય ભાખવીને વધારે પાપ અશુભ કર્મબંધ કરતા નથી. પણુ
De
1
પવિત્ર પર્યુષણ પવ માં આરાધનાં માટે
અક્ષયનિધિ તપ
અનાસક્ત ભાવે સુખ ભોગવીને અને દુઃખા પરિષટ્ટા સમતાપૂર્વક સહન કરીને સમકિત ખ્વ શુભ અશુભ બંને કની નિરા કરે છે. જેમ સમકિત વધારે શુદ્ધ અને આધ્યાત્મિક વિકાસ વધારે તેમ સંસારના સર્વ પદાર્થા સબંધેા અને પેાતાના દેહ પ્રત્યે પણ વૈરાગ્ય વધતા રહે છે. તે વૈરાગ્યભાવ તેરમા સયેાગિ ધ્રુવળી ગુણુસ્થાનક પરાકાષ્ટાએ પહેોંચી સંપૂર્ણ સમભાવમાં પરિણમે છે, કારણ તે ગુરુસ્થાનકે આવેશમાત્ર પણ મેહુ રાગ, પ્રશસ્ત રાગ પણ રહેતા નથી. કાઇ પણ વસ્તુ પરત્વે રાગ મમત્વ હોય તેના પ્રત્યેજ ત્યાગ, વૈરાગ્ય અથવા વિરક્તિ ધરવાના રહે છે. પણુ જ્યાં કાઇ રાગ જ નથી પછી વૈરાગ્યનું પ્રયોજન શુ ? રાગ અને તેના ત્યાગરૂપ વૈરાગ્યને બદલે ઉત્કૃષ્ટ પ્રકારના પ્રશમભાવ અથવા સમભાવ પેદા થાય છે. જેને આપણે વિતરાગ દશા કહીએ છીએ તેનાજ તે પર્યાય છે. આપણે અનાદિકાળથી રાગ,
દશાથી એવા જકડાએલા છીએ કે તેના ત્યાગ માટે
વૈરાગ્ય અને વિતરાગ ભાવને સહેજે સમજીએ છીએ. પણ તે સાથે શાશ્વત સુખને માટે જે પ્રશમભાવ અથવા સમભાવની જરૂર છે તે વૈરાગ્ય અને વિતરાગપણાના આત્માને શુદ્ધ પરિણામ છે તે ખાસ સમજવુ જોઈએ, ઉપરની દૃષ્ટિએ આટલા વિવેચન પછી પ્રશમ સર્વંગ નિવેદન ગાઢ પરસ્પર સબંધ સમજાશે. હવે પછીના લેખમાં અનુકંપા તથા આસ્તિકય ભાવ ઉપર વિચાર કરવામાં આવશે.
અતિઉપયોગી પ્રકાશના
વિધિ
પર્વાધિરાજ પર્યુષણને લગતા દિવસેામાં આ તપતુ સારી સખ્યામાં આરાધન કરવામાં આવે છે. શ્રાવણ વદ ૪ થી શરૂ કરીને ભાદરવા શુદ્ધિ ૪ એટલે કે સંવત્સરીના દિવસે આ તપની પૂર્ણાહૂતિ કરવામાં આવે છે. આ પુસ્તકમાં અક્ષયનિધિ તપની સપૂ વિધિ, ચૈત્યવંદન, સ્તવન, પૂજાની ઢાળ, ખમાસમણાના દુહા, અક્ષયનિધિ તપનું માટુ સ્તવન તથા છ ંદો, આ તપથી મનવાંછિત સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરનાર સુદરીની રસિક કથા વગેરે પથ આપવામાં આવેલ છે.
મૂલ્ય માત્ર૦-૨૫ પૈસા
લખા:—શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા, ભાવનગર