________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ ફાગણ
સાઠ દિવસ સુધી ચારે આહારનો ત્યાગ કર્યો અને | છેલે સમયે પિતાના દેહને પણ વોસિરાવી દીધે.
દશમે પ્રાણત દેવ કે : નંદનમુનિએ જે આદર્શ ભાવના ભાવી પરનું વિવેચન કર્યું તે ખાસ આદરણીય છે, વિચારવા
નંદનમુનિને જીવ દશમાં પ્રાણુત દેવલેકે ગ્ય છે, જીવવા યોગ્ય છે, અનુભવવા ગ્ય છે.
વિસ્તારવાળા પુત્તર વિમાનમાં ઉપરના પ્રતરમાં તેને માટે શ્રી હેમાચાર્ય મહારાજ લખે છે તે શબ્દ
ઉપન્ન થયો. આ તેમનો છવીશમો ભવ થયો. આ અંતરમાં ઊતરી જાય તેવા છે અને ઉતારવા ગ્ય
ગણતરીમાં સમ્યકત્વ પ્રાપ્તિ થયા પછીના મોટામોટા છે. તેઓ ભાવનાને અંગે લખે છે કે નંદનમુનિએ
ભવની જ ગણતરી કરી છે, નાના ભ તે ઘણી ભાવના આ પ્રમાણે કરીઃ “જીવિત યૌવન લક્ષમીપ
થયા, પણ તેમાં કેઈ નેધી લેવા લાયક બનાવ અને પ્રિય સમાગમ એ સર્વે વાયુએ નચાવેલા
બનેલ ન હોવાથી તેની નોંધ જાળવી રાખી નથી. સમુદ્રના તરંગની જેમ ચપળ છે, વ્યાધિ જન્મ
નયસારના ભવથી મહાવીર સુધીના ભાવોમાં નોંધાયેલા જરા અને મૃત્યુથી ગ્રસ્ત થયેલા પ્રાણીઓને શ્રી
સત્તાવીશ બોમાં ૧૩૦ જેટલા સાગરોપમનો કાળ જિનેતિ ધર્મ વિના આ સંસારમાં બીજું કોઈ
થાય છે જ્યારે નયસારથી મહાવીર થતાં તેમને એક શરણ નથી સર્વ જીવો સ્વજન પણ થયેલા છે અને
કાડાકોડી સાગરોપમનો કાળ લાગે છે એટલે વચપરજન પણ થયેલા છે, તે તેમાં કાણું પ્રાણી
ગાળના ભની સંખ્યા અને તેને કાળ ઘણો મેટો કિંચિત પણ પ્રતિબંધ કરે ? પ્રાણી એકલો જ જન્મે
હોવો જોઈએ. દશમાં પ્રાણત અથવા પ્રાણોત દેવ
લેકમાં નંદનમુનિનો જીવ ઉત્પન્ન થયા ત્યારે પેતે છે, એકલો જ મૃત્યુ પામે છે, એક જ સુખને અનુભવે છે અને એટલે જ દુઃખને અનુભવે છે.
તે દેવલોકની શય્યામાં બેઠા થયા અને દેવતાના મોટા
સમૂહ અને સેવકગણને મોટી સમૃદ્ધિ વચ્ચે પિતાને પ્રથમ તે આત્માથી આ શરીર અન્ય છે, ધન
અભિનંદતાં સાંભળી પિતાને વિરમય થયું. દેવતાઓ ધાન્યાદિક પણ અન્ય છે બંધુઓ પણ અન્ય છે અને તે દેહ ધનધાન્ય તથા બંધુઓથી આ જીવ
અવધિજ્ઞાન સાથે ઉત્પન્ન થાય છે એટલે ઉપગ અન્ય (જુદે) છે, છતાં તેમાં મૂખંજન વૃથા મેહ
મૂકી પોતાનો પૂર્વ ભવ સંભાર્યો, આવી સતિમાં રાખે છે. ચરબી રૂધિર માંસ અસ્થિ ગ્રંથી વિકા
આવવાનાં કારણે સ્મરણમાં આવી ગયા અને પોતે
કરેલ વતનિયમ તપ ત્યાગ બરાબર સાંભરી આવ્યાં. અને મૂત્રથી પૂરાયેલા આ અશુચિના સ્થાનરૂપ શરીરમાં કયે બુદ્ધિમાન પુરૂષ મેહ રાખે ?. આ શરીર
પરિણામે સ્વાભાવિક રીતે એમની અદ્ધર્મપરની
પ્રીતિ અને શ્રદ્ધા કાયમ થયા. શયામાંથી બેઠા થયા ભાડે રાખેલા ઘરની જેમ છેવટે અવશ્ય છોડી દેવાનું
એટલે મોટો દેવસેવક સમૂહ તેમની પાસે હાજર થઈ છે. તેનું ગમે તેટલું લાલનપાલન કર્યું હોય તે પણ તે નાશવંત છે. ધીર કે કાયર સર્વ પ્રાણીઓ અવશ્ય
ગયો. એમને “જયજય નંદા-જયજય ભટ્ટા”ના મીઠા
આષથી દેવસમૂહે વધાવી લીધા. પછી જયવિજયના મરવાનું તો છે જ, પરંતુ બુદ્ધિમાન પુરૂષે એવી
આષ થયા. દેવાએ તેમને જણાવ્યું કે નવા ઉત્પન્ન રીતે મરવું કે જેથી પુનઃ મરવું પડે નહિ ” આવી
થનાર દેવ તેમના સ્વામી છે, રક્ષક છે અને યશસ્વી ભાવના ભાવતાં ભાવતાં અંતરમાં નમસ્કાર કરતાં
હાઈ વિજયી છે. ચાર શરણાં લેતાં તેઓ નંદનમુનિ તરીકેનું શરીર મી વિદાઈ થઈ ગયા અને મહાન ત્યાગ આદર્શ દેવસેવકૅએ પછી નંદનઋષિના દેવ થયેલા જીવને વૈરાગ્ય ઉગ્ર તપસ્યા અને સાદા જીવનને દાખલે તેનું વિમાન બતાવ્યું, ઉપવને બતાવ્યાં, સ્નાનાપિકા મૂકી ગયા.
બતાવી, સિદ્ધાયતન બતાવ્યું, અને સ્નાનગૃહ બતાવ્યું.
For Private And Personal Use Only