Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કમ' સિદ્ધાન્તને અંગેના પારિભાષિક શબ્દોને સાર્થ કેશ
લેખક : પ્રો. હીરાલાલ ર. કાપડિયા એમ. એ. જૈન દર્શનમાં તેમ જ જૈન શાસનમાં પણ ઉત્તરજમયણ. પણવણા વગેરે આગમે ઉપલબ્ધ કર્મનો સિદ્ધાન્ત મહત્વનું સ્થાન ભોગવે છે. એ છે એટલે એ કર્મસિદ્ધાન્ત સંબંધી કેટલીક માહિતી સિદ્ધાન્તના નિરુપણાથે જાતજાતના પ્રયાસો થયા છે. પૂરી પાડે છે. એમાંથી આ સિદ્ધાન્તને લગતા એને લઈને કર્મસિદ્ધાન્તનું સાહિત્ય પણ વિપુલ પારિભાષિક શબ્દો એકત્રિત કરવા ઘટે. કઅપયર્ડિ, પ્રમાણમાં આજે પણ ઉપલબ્ધ છેજૈન આગામિક સંયમ અને પંચસંગર પૈકી એકેને અંગે આવું સાહિત્યના જ અભ્યાસીને કર્મ સિદ્ધાન્તને બોધ કાર્ય થયેલું જણાતું નથી. જો તેમ જ હોય તે આવશ્યક છે એમ નથી, પરંતુ અનાગમિક ધાર્મિક એ માટે જે પ્રબંધ કરવો જોઈએ. પ્રાચીન ચાર સાહિત્ય માટે પણ એ બધ જરૂરી છે. આજે કેવળ કર્મ માંના પારિભાષિક રા તારની કેકએ એ જૈને જૈન સાહિત્યને અભ્યાસ કરતા નથી, પરંતુ પ્રસિદ્ધ કર્યાનું જાણવામાં નથી, જ્યારે દેવેન્ટમેરીને આપણા દેશના તેમ જ પાશ્ચાત્ય દેશના પણ અજૈન પાંચ નવ્ય કમગ્ન થે અને (૦ ) સત્તરિયા માટે વિદ્યાર્થી ઓ અને વિદ્વાને જૈન સાદિત્યને ઓછેવત્તે તે પ્રયાસ થયેા છે. અશે અભ્યાસ કરે છે, તેમ કરતી વેળા જૈન આ પ્રયાસની હું ઊડતી નોંધ લä તે પૂર્વે દર્શનના-ત્ત્વજ્ઞાનની દ્રયાનુગાદિના પારિભાષિક એ ઉમેરીશ કે કર્મસિદ્ધાન્ત સંબંધી જેમ સ્વતંત્ર શ દેના યથાર્થ અર્થ જાણુવા માટે એ શબ્દોને પાઈ કૃતિઓ રચાઈ છેતેમાં કેટલીક સંરક્તમાં કોઇ સ બીણુ કાશ નહિ હોવાથી એમને મુશ્કેલી પણ રચાઈ છે. વિરોધમાં કેટલીક પાઇય કૃતિને પડે છે. આના એક અંગ પે ‘કમ ” સિદ્ધાન્તગત અંગે સંસ્કૃત ઉપરાંત પાઈયમાં વિવરણો રચાયાં છે. પારિભાષિક શોને કાશ (ઈ. એ રચાવી પ્રસિદ્ધ કે કોઈને અંગે કાનડી( કન્નડ )માં પણ વિવરણ કરાવાય તો આ દિશા માં મહત્ત્વનું કાર્ય સધાય. મળે છે. વળી કેટલીક પાય કૃતિઓના ગુજરાતી
કર્મસિદ્ધાતુને અ ના પ્રાચીન અને આકરચા અને હિન્દીમાં અનુવાદો થયા છે. આ ઉપરત પ ધા પાત5માં કરાયા : ના, કે કર્મસિદ્ધાન્તને અંગે “ જર્મન ભાષામાં મહાનિબંધ અમારાહી (અર્ધમાગધી ) અને જણ મરહીમાં ડી.
ડે. ગ્લાસે નાપે ર છે અને એને જી. બી. (જૈન મહારાષ્ટ્રી) એમ બે પ્રકારની પાઇય ભાષામાં
ગીડે કરેલે અંગ્રેજી અનુવાદ The Doctrine ચાયા છે, જ્યારે દિગબરીય ગ્રં ચ જણ સેરમેણી of K
in of Korman in Jain Philosophy dit ( જૈન શૌરસેની) નામની પાદય ભાષામાં રચાયા
નામથી છપાવાય છે અને એનું સંપાદન મારે હાથે છે કમ્મપવાય એ જૈનેના બંને ફિરકાને માન્ય
થયું છે. વીરચંદ રાઘવજી ગાંધીએ The karma ગ્રંથ છે, પરંતુ એ આડે મુ પુત્ર (પૂર્વ) તેમ જ
Philosophy નામનું પુસ્તક અંગ્રેજીમાં રચ્યું છે, કર્મસિદ્ધાન્તની થોડીક વાનગી રજૂ કરનાર નાણ
છે કે એમાં કર્મસિદ્ધાન્ત પૂરેપૂરો નિરૂપાયે નથી. ૫વાય નામનું પાંચમુ પુત્ર તથા અમાઅણીય આ પ્રમાણેનું . વિવિધ સાહિત્ય જોતાં ત્રણ નામનું બીજુ પુષ્ય જે બે પુષ્ય પણ બંને પ્રકારની પાઈય ભાષામાંના, સંસ્કૃત ભાષામાન અને ફિરકાને માન્ય છે તે પણ આજે વિદ્યમાન નથી. સ૬- ગુજરાતી પૂરત જ કેશ બનાવવા હોય તે ભાગે ત્રીજા, ચોથા, પાંચમા અને છઠ્ઠા અંગે, ગુજરાતીમાંના અને ગુજરાતી પૂરતા જ દેશ બના
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533924 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1962 Pustak 078 Ank 09 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1962 |
| Total Pages | 20 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 10 MB |