________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૭ મે ]
શ્રી મોતીચંદભાઈ અને વિવિધ ક્ષેત્રે.
૧૪૫
પ્રત્યાઘાત નથી પડ્યા-કેટલીક વાર તો વાતાવરણની ઉગ્રતા અને આંધિ એના છેલ્લા બિન્દુએ પહોંચેલી છતાં એ વેળા પણ મગજનું સમતોલપણું જરા પણ ગુમાવ્યા વિના જે જે કડવા ઘૂંટડા ગળવા પડ્યા, એ આ વિદ્વાને સમતા ભાવે ગળ્યા. એક પણ સંસ્થાને સંબંધ કે સેવા જીવનના છેલ્લા વર્ષ સુધી છોડવા નહીં. માંદગીના બિછાને પણ એ અંગેના વિચાર કર્યા અને જરૂરી સુચના આપે ગયા. આ જાતની એકધારી ઉલટ અંતરની ઊંડી જાગૃતિ અને સેવાની સાચી ઇચ્છા વગર ન જ સંભવી શકે.
રાજકારણથી પણ તેઓ વિમુખ નથી રહ્યા. જેમ ધાર્મિક પ્રશ્નો ટાણે તેમણે સ્વર્ગસ્થ મોહનલાલ દલીચંદ દેશાઈ, સ્વર્ગસ્થ મેહનલાલ ભગવાનદાસ ઝવેરીની સાથે કાયદાની સલાહસુચનાઓ આપી છે અને અન્ય પ્રકારની દોરવણીઓ કરી છે, તેમ એ ઉભયથી નિરાળા પડી રાષ્ટ્રિય આંદોલનમાં ઝુકાવ્યું છે. સક્રિયપણે ભાગ લીધે છે. જેલ ભેગવી છે મ્યુનીસીપાલીટીમાં ગયા છે. પાર્ટીના લીડર બન્યા છે અને અન્ય આગેવાને જયારે જેલના સળીયા પાછળ પુરાયેલા હતા ત્યારે રાષ્ટ્રિય મહાસમાને વિજ નમવા દીધું નથી. આ પ્રકારનીધાર્મિક, સામાજિક અને રાષ્ટ્રિય-સેવાઓ આપનાર વિરલ વ્યક્તિના અવસાનથી મુંબઈના ચારે ખૂણામાં જે સંભ ઉદ્ભવે એ જૂદી જૂદી સભાઓના હેવાલથી સહજ જણઈ આવે છે.
ઉપર મુજબ ક્ષેત્રોમાં કામ કરવાના વ્યસનવાળા અને કાયદાની સલાહ આપવાના વ્યવસાયવાળા શ્રીયુત મોતીચંદભાઈ સાહિત્યના ક્ષેત્રમાંથી સંન્યાસ નથી લેતા; પણ કલમના વહેણ ચાલુ જ રાખે છે. સાહિત્ય પરિષદમાં હાજરી આપે છે; વ્યવહાર કેશલ્પના લેખોની હારમાળા ચલાવે છે અને એ ઉપરાંત ' સિધિ” “ શાંત સુધા ભાવના” યુરોપનાં સંસ્મરણો” “જેની દષ્ટિએ ગ” “હેમચંદ્રાચાર્ય.” “આનંદઘન પદ સંગ્રહ” સાધના માર્ગે ” “નવયુગને જૈન' હેત ગઈ થોડી રહી' જેવી વિવિધરંગી કૃતિઓના સર્જન કરે છે. જૈન સાહિત્યના ક્ષેત્રમાં તેઓશ્રીનું નામ બહુમાનપૂર્વક આલેખાય એવી બે મોટી રચનાઓની વાત તે લેખની શરૂઆતમાં કહેવાઈ ચૂકી જ છે, છત ઉરના પ્રત્યેક પુસ્તકમાં સ્વર્ગસ્થની પ્રતિભાશાળી કલમ એવી તે વહી રહી છે કે એક વાર વાંચવા લીધા પછી છોડવાનું મન ન થાય. એ વડે તેઓ શ્રીનું સ્થાન સાહિત્યના ક્ષેત્રમાં ચિરંજીવી બન્યું છે.
શ્રી વિજયાનંદ' ખાસ અંક કે જે શ્રી મુંબઈ ની આત્માનંદ જૈન સભા તરફી પ્રગટ કરવામાં આવેલ એમાં “આદર ન મૂક” એ નામ લેખ લખીને જૈન ધર્મના પ્રચલિત અનુદાને પ્રત્યે એ કે ભાવ ધરાવતા હતા અને સાથોસાથ જ્ઞાનને અપર રાખીને ક્રિયાને એની જોડે મેળ બેસાડવા પર ભાર મૂકતા હતા એ વાત ને સ્પષ્ટ દર્શન તેમણે કરાવ્યા છે.
તેઓ આથમતા યુગ અને નવા યુગ વચ્ચે પૂલ સમા હતા. નવી સંસ્કૃતિ ને નવવિચારધારાના પુરસ્કર્તા હોવા છતાં સાચી શ્રદ્ધાના રંગે રંગાયેલા હોવાથી ઉપરછલા દેખાવમાં અંજાઈ જઈ મૂળ વસ્તુને ઘાત થાય તેવી કોઈ પ્રવૃત્તિને ટેકો આપતા નહીં. અનેકાંત દર્શનની સાચી ખુબીના સે કોઈને દર્શન થાય એ અર્થે તેઓ દરેક પ્રવૃતિમાં
For Private And Personal Use Only