________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૧ લે. ]
સાહિત્યવાડીનાં કુસુમો.
ગોશાલક જે વાત સ્થાપે છે એ ખડી થાય છે. અને જોરશોરથી જાહેર કરે છે કેકાળ ને સ્વભાવ ગમે તેવા અનુકૂળ હોય છતાં જે ભવિતવ્યતા ફરી બેસે તે ખેલ ખલાસ. માની શે કે કાળના જોરે એકાદી ગર્ભવતી રમણીએ ગર્ભ ધારણ કર્યો પણ લાવી વાંકે થતાં એ ગળી જાય છે એનું શું ? વારે કે આંબાએ સ્વભાવ મુજબ કેરીઓના રૂમખા દેખાડ્યા, પણ ભવિતવ્યતાએ વાવાઝોડું સજી એ નિષ્ફળ કરી મૂકે તો પરિણામે શું ? એમાં સ્વભાવની તાકાત કેટલી ? મારી સત્તાને ચમકારો જોયો છે? આ ફીમાં એ સમાય છે.
જળનિધિ તરે જંગલ ફરજી, કેડી જતન કરે કોય; અણભાવી હવે નહીંછ, ભાવી હોય તે હેય, નિયતિવશે વિણચિંતળ્યુંજી, આવી મળે તત્કાળ; વરસા સેનું ચિંતજી, નિયતિ કરે વિસરાળ, આંબે મોર વસંતમાં, ડાલે કાલે કઈ લાખ
કઈ ખર્યા કેઈ ખાટી છે, કેઈ આધાં કે સાખ. આ તે સામાન્ય દાખલા આપા પણ એ વદીયુગલ ! જરા આ દાનત સાંભળે. એથી તમારી સત્તાનું માપ મપાઇ જશે- એક શિકારીએ આકાશમાં ઊડતા એક કબુતર પર બરાબર નિશાન તાકવું. બાણુ છૂટતાં જ એના પ્રાણ વિદાય થાય એવી સ્થિતિ જન્મી. ઊંચે નજર કરે છે તે એક બાજ પક્ષી પણ પિતાના પર તરાપ મારવાની તૈયારીમાં છે. એક તરફ નદી ને બીજી બાજુ વાઘ જેવું ઉભયમાર્ગી સંકટ. પણ ભવિતવ્યતા એ કબુતરની તરફેણમાં હતી એટલે શિકારીના પગે એક સેપે ડંશ માર્યો. ધનુષ્ય માંથી બાણ છૂટી ગયું અને એ પેલા બાજને લાગ્યું. કબુતરના ઉડયનનો માર્ગ આ રીતે મોકળે થઈ ગયે. બનવાનું હોય તે જ બને છે. એમાં શંકા ધરવાપણું નથી જ. જુઓને, બ્રહ્મહત્ત ચક્રવર્તીના ને એ વિના એકાદ વાળના હાથે વીંધાય ખરા? બે હજાર દેવતાઓ જેની સતત સેવામાં હોય છતાં આમ બન્યું ત્યારે એ કરામત હેલુહારની જ ને !
એ વાદી ત્રિપુટી! તમે મારી સત્તા આગળ તે મારા જેવા જ ! ઘરમાં બેસી ગળ ભલે ખાવ પણ આ કર્મરાજના પડકાર ઝીલવાનું સામર્થ્ય તમારામાં છે ખરું ? કમે શું કરી દેખાડયું તે ટૂંકમાં વર્ણવું છું—
કમેં રામ વસ્યા વનવાસે, સીતા પામે આળ; કમે લંકાપતિ રાવણનું, રાજ્ય થયું વિસરળ, કમેં વરસ લગે રિસફેસર, ઉદક ન પામે અન્ન; કમેં વરને જુઓ પેગમાં, ખીલા રોપ્યા કન્ન, કમે એક સુખપાલે બેસે, સેવક સેવે પાય;
એક હય ગય રથ ચયા ચતુર નર, એક આગળ ઉભય. દેવ, માનવ, તિર્યંચ અને નારીરૂપ ચાર ગતિઓમાં કોઈ પણ પડાવનાર હોય તો એ કર્મ પુદ્ગલ જ ને! એણે ખુદ તીર્થપતિઓને છેડ્યા નથી ! ચકી
For Private And Personal Use Only