________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૧૨
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ ક્રાતિ ક
બીજી બાજુ નિળ આત્માએ સહજ પણ પ્રલેાલનના સાધના પ્રાપ્ત થતાં તેને વશ થઇને ઘણા કાળનું સાચવેલ પેતાનું પાવિત્ર્ય મલિન કરે છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સયેાગવશ પડી ગએલા મુનિએ-મહાત્માએ પણુ આ તાત્ત્વિક દ્રષ્ટિએ અધૂરા આત્મબળવાળા હતા એમ છાતી ઠોકીને કહી શકાય, તેમને ભાગાવલી કર્મીના ઉદય હતા તેની ના નહિં પણ તે . @ાગાવલી કર્મ કરતાં પણ અતિ ભયંકર કર્મોને તે જ આત્માએએ આત્મબળ વધતાં જોત-જોતામાં બાળીને ભસ્મ કરી નાખ્યા છે.
હીન પુરુષા વાળા આત્માએ વાત વાતમાં કર્મને એઠા તરીકે આટૅ ધરે છે, ને એ રીતે પાતે જાતે જ પેાતાના વિકાસને અવરાધી રાખે છે.
વહેલા કે મેાડા પેાતાના વિકાસને ઇચ્છનારે પુરુષાર્થ ફારવ્યા સિવાય જ નથી.
છૂટકા
આ જ યુક્તિથી સ્વભાવ, કાળના પરિપાક અને ભવિતવ્યતા પશુ પાતપોતાની સ્થિતિ રજૂ કરીને ખસી જાય છે. તે રજૂ થએલી સ્થિતિને અનુસરવાનુ આત્માના પેાતાના પુરુષાર્થ ઉપર છે. એટલે પેાતાને થતી લાભહાનિ માટે અન્યને જવાબદાર ગણવાની રખેને કોઇ ભૂલ કરે. જ્યાં સુધી એ ભૂલ આ આત્મા ચાલુ રાખશે ત્યાં સુધી તે લાલ-હાનિના ચક્રમાંથી મુક્ત થવાને નથી. અને જ્યારે એ સમજતા ધશે કે મારા લાભાહન મારે આધીન છે ત્યારે તેનુ તે ચક્ર છૂટી જશે.
પુરુષાર્થ –પ્રખલ પુરુષાર્થ એ પરમપદ પામવાનું પ્રથમ સાધન છે.
*નેટ—જૈન શાસ્ત્રમાં કાળ, નિયતિ, સ્વભાવ, કર્મ અને પુરુષાર્ધ ને જગતવ્યવસ્થાના પાંચ મુખ્ય કારણેા અતાવ્યા છે. મહારાજશ્રી ધુરન્ધરવિન્દ્રજીના આ લેખમાં પાંચમા પુરુષાર્થ ને આ પાંચ કારણેામાં મુખ્ય સ્થાન શા માટે મળવું જોઈએ તે ખતાવેલ છે. આપણે ઘણીવાર આત્માની અનંત શક્તિને સમજ્યા વિના કર્મને પ્રધાનતા આપીએ છીએ. અમે અમારા કમ વાદના લેખમાં આ સમધમાં ચોખવટ કરી છે. જુઓ શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ, પુસ્તક ૬૪, પા. ૨૩૬-૨૩૮. વળી આ કમાં પ્રસિદ્ધ લેખક અને ચિંતક કાકા કાલેલકરના ‘યુગદર્શન ’માં પ્રસિદ્ધ થયેલ પુનજન્મના લેખના ઉપયોગી ભાગ આપવામાં આવ્યા છે. કર્મના કારણને વિશેષતા આપવાથી માણસમાં કેવુ' ખોદ્ધિક આળસ આવે છે, ન્યાય અને નીતિના ક્ષેત્રમાં કેટલી વિકૃતિ-આવે છે વિગેરે હકીકતા આ લેખમાં સચાટ ખતાવેલ છે, જે સુજ્ઞ વાંચકાએ વાંચવાની અને વિચારવાની અત્યંત જરૂર છે, ( જી. આ )
.
For Private And Personal Use Only
