________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક 11 મે ] પશુતા, માનવને અ દેતો.
૨989 એવા દાખલાઓ ધ્યાનમાં રાખવા જેવા છે. પિતામાં રહેલ પશુતા જોતા શીખવું એ અત્યંત હૃદયંગમ વિષય છે. પ્રથમ જરા કડવાશ જે લોસ થાય પણ તે તે અમૃત તુલ્ય ગુણ કરનાર નીવડે છે એ સમજાઈ જાય તે જગતમાંથી ઘણી કડવાશ અને પશુના નષ્ટ થઈ જાય. પણ વસ્તુસ્થિતિ અત્યંત કઠોર અને આકરી છે. પિતા સામુક વિધાન માટે હજારો નહીં પણ લાખો મનુષ્યનું જીવન બગડી જાય, તેમની કવિતા માર્ગમાં અનેક આડખીલીઓ આવી ઊભી રહે તેની ને જરા પરવા ન કરે ત્યારે તે પશુના નહીં તે બીજું શું?
પોતે કોણ છે? પિતામાં પશુતાનો ભણ વધુ છે કે માનવતાને એને વિચાર દરેક વ્યક્તિએ કરી લેવું જોઈએ. આત્માની સાથે એકાંત્માં વિચાર કરતા કાંઇ માનહાનિ થઈ જવાની નથી. એ તે આત્મનિરીક્ષણ, સિડાવકન કે શોક જાતનું સાચું પ્રતિક છે. એ પ્રતિ મણ કાંઈ રૂઢીગત કે પિટવાણી ન કહેવાય. એ તે રુટ પ્રતિક્રમનું વાદ્ધ છે. એમાં તે અમૃતરસ છે. એનું ખરૂં મહત્વ સમય અને અનુભવાય છે. આત્મા માટે ગુણ કરે.
જ્ઞાની ગુરુઓએ એ પશુના દૂર કરી માનવતા પ્રગટાવી દેવત મનુષ્ય થાય એવા અત્યંત પવિત્ર હેતુથી જ અનેક અનુષ્ઠાને, અનેક ક્રિયાકાંડે, અનેક પ્રતિના અનેક બને યોજી ગમે તેવી રીતે મનુષ્ય પશુતામાંથી મુક્ત થઈ સારો માનવ બને અને તે દેવ તુલ્ય યોગ્યતા મેળવી સાચા રૂપમાં મુક્ત થાય એની કાળજી રાખવી છે પણ આપણે તેની ક્રિયાઓ વિગેર કરીને પણ ઈર્ષા, રાગ, , અહંકાર, મમવ વિગેરે દુર્ગણોને તેની સાથે ભેળવી તેની મૌલિકતા ઓછી કરીએ છીએ. જાણે પશતા જાળવવા માટે જ આપણે પ્રયત્ન કરતા હોઈએ એવી સ્થિતિ પ્રગટ થાય છે. એ જ બેદનો વિષય છે. આપણે આશા રાખીએ અને જગદીશ્વર પાસે પ્રાર્થના કરીએ કે-બધી માનવ જાતિમાં જલદી પશુતા જતી રહે, બધા સુખી જીવન જીવી આત્માની સાથે જ પરમાત્માને ઓળખતા થઈ જાય.
કુસંપ મૂળ કંકાસનું, મૂળ મૂડી પણ જાય; કુળનું મૂળ કાઢે કદી, દુઃખ દાવાનળ થાય. ભણતરથી ભાંગે નહીં, ભૂખ તરશનાં ભેગ; દિલગીરી થાયે દશ ગણી, જે ન સૂઝે ઉદ્યોગ આળસમાં દુઃખ અતિ ઘણું, ભર્યા રહે ભરપ તે માટે સજજન તમે, કરો આળસને દૂર આળસ તજી ઉદ્યમ કરે, ચિત્તમાં કરો વિચાર સુખી થશે તેથી સદા, નહીં તે થશે ખુવાર
For Private And Personal Use Only
