Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પર્યુષણા
લેખક~ાચાર્ય શ્રી વિજયકસ્તુરસુરિજી મહારાજ
R
વિશિષ્ટ ફળની પ્રાપ્તિના માટે કાળના સહકારની આવશ્યકતા રહે છે. કૂવાના પાણીથી ગમે ત્યારે અનાજ ઉગાડી શકાય છે, પણ વર્ષાઋતુના મેઘ સિવાય સારું ધાન્ય ઊગી શકે નહિં અને રસકસવાળું થઇ શકે નહિ. બારમાસી કેરીઓ આવે છે પણ કાળે ફળેલી અને મૃગશરના વાયરા ખાધેલી કેરીઓમાં જે કાંઇ મધુરતા હાય છે તે તેમાં હાતી નથી. આ પ્રમાણે જ્યારે વસ્તુમાત્ર પાતાની શ્રેષ્ઠતા તથા મહુવા ચેળવવાને માટે નિરંતર કાળની અપેક્ષા રાખે છે તા પછી આત્મશ્રેય કરનાર ધર્મ માટે વિશિષ્ટ કાળની આવશ્યકતા હોવી જ જોઈએ. જો કે ગમે ત્યારે ધર્મ કરી શકાય છે, તેના માટે કાળના નિયમ નથી તેા પણ વિશિષ્ટ કાળે ધમ કરવામાં આવે તે સારામાં સારું ફળ મળી શકે છે; કારણ કે માનવીના ભાવની શુદ્ધિ તથા વૃદ્ધિમાં વિશિષ્ટ કાળ સાધક છે. તેમાં પણ પાળ જીવાને જાગૃત કરવાને માટે તા વિશિષ્ટ કાળ અત્યંત ઉપયોગી છે. ધર્માંમાં વિશેષ ન જાણુંનાર પુદગલાની અણુાણ માનવીના મનમાં પણ એપ ત આવે જ છે કે-આજે આઠમ, ચૌદશ, પાંચમ છે અથવા તા અમુક તીર્થંકરની કલ્યાણક તિથિ છે માટે આજે મારે કાંઇ પણ ધર્મની ચરણા કરવી જોઇએ, ઉપવાસ કરવા જોઇએ અને તે ન અને તા છેવટે એકાસણુ અથવા તો એમસણુ કરવુ જોઈએ. કદાચ ફાઇએ કાંઈ તવિશેષ ન કર્યું હોય અને કોઇ પણુ શ્રદ્ધાળુ ધી માણુસ તેને કહે છે કે-આજે પદિવસ છે માટે કાંઇ તા કરી, તે તે શરમાઇને કાંઇ ને કાંઇ ધમ ની આચરણા કરશે જ. તપસ્યા અથવા તે પ્રભુપૂજા ગાદિ કાંઇ પણ્ ધર્મની પ્રવૃત્તિ દરશે જ અને વ્યની ભાવનાથી અણજાણ્ યાસ છુ કાંઈ ને કાંઇ આત્મલાભ મેળવશે px; માટે ધા ય દિવસા એક સરખા હૈાવા છતાં પણ પ દિવસ મહાન કહેવાય છે, આત્મશુદ્ધિના કારણભૂત અધ્યવસાયની શુદ્ધિના હેતુ
વાથી પવિત્ર કહેવાય છે.
| \.
પર્યુંષણા પણ એક પત્ર તરીકે ન્યુ છે અને તે બાર મહિનામાં એક જ આવતું હાવાથી વાર્ષિક પર્વ તરીકે આળખાય છે. પર્યુષણ શબ્દના એ કર્યા છે, એક તા વાર્ષિક પ અને ખીજે રા થા 'પ્રકારે રહેવું. આ બંને યાસ સાધુ તથા ગૃહસ્થ બ ંનેનુ કર્તવ્ય સૂચવ્યુ છે. પહેલા અથ ગૃહસ્થાને દર ૯ કાર્યો જણાવે છે કે જેની સંખ્યા પાંચની છે. અહંમની તપસ્યા, સવત્સરી કાળુ, પરસ્પર ક્ષમા માંગવી, ચૈત્યપરિપાટી અને સાધીવાત્સલ્ય, જે ગૃહસ્થ ને તેમનામાં ગમે તે કારણને લઇને આ પાંચ કાર્યો ન કરી શક્યા હોય તેણે પના પર્વના દિવસે યથાશક્તિ અવશ્ય કરવાં જોઇએ. જે માનવી આ પાંચ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533771 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1948 Pustak 064 Ank 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1948 |
| Total Pages | 32 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 12 MB |