________________
આ અધ્યાત્મ-શ્રીપાલ ચરિત્ર
骗骗骗骗
જેમ રામાયણ એ સળંગ કથાગ્રંથ સંભળાય છે તે મુજબ આ પ્રસંગના હેવા છતાં એમાંથી અધ્યાત્મ દષ્ટિયે ધાર્મિક મૂળ લગભગ વીશમાં તીર્થપતિ શ્રી મુનિઅને નૈતિક, સાંસારિક અને આત્મિક સુવ્રતસ્વામીના સમય સુધી ઊડી જાય શિક્ષા પાઠો તારવવા સહજ છે એમ છે. એમાં મહત્ત્વની-તત્વપૂર્ણ અને નૈતિક શ્રીપાલ ચરિત્રમાંથી પણ ચાલ યુગને અંધ- અસર જન્માવે તેવી રસમય વાનકી ભરેલી બેસતી ઘણી ઘણી વાતો વીણી લઈ જીવન
હોવાથી જ અદ્યાપિ પર્યત એની સ્મૃતિ
ચાલી આવી છે એટલું જ નહીં પણ માં ઉતારવાની ખાસ અગત્ય છે. અહીં
વર્ષમાં બે વાર એનું પાન કરવા છતાં એ દષ્ટિયે વિચારણા કરવામાં આવી છે
છે શ્રવણની પ્યાસ બુઝાતી નથી. કથા-ચરિત્ર એટલે આખા યે ચરિત્રવર્ણનની વાંચક કે રાસની દષ્ટિયે એની સંકલના જરૂર અપેક્ષા ન જ રાખે.
સુંદર પ્રકારે થઈ છે એ કારણ તો છે જ - વર્ષભરમાં શાશ્વતી અઠ્ઠાઈ તરીકે પણ એ ઉપરાંત એના ચણતર જેની ખ્યાતિ પામેલ આયંબિલની ઓળી ચિત્ર આસપાસ કરાયા છે એ પાયારૂપ નવઅને આસમાસ)નું પર્વ બે વાર આવતું પદનું સ્વરૂપ અને સાથે સાથે વણાયેલ હોવાથી એમાં નવપદ આરાધના અગ્ર- અતદર્શનનો કર્મ સિદ્ધાંત જે મહત્વ ભાગ ભોગવતી હોવાથી અને એ આરા- ભગવે છે તે જરા પણ લક્ષ્ય બહાર ધનાવડે જ જેનું જીવન ઉન્નતગામી કરવા જેવા મુદ્દા નથી જ. બન્યું છે એવા શ્રીપાલ–મયણની કથા
આવું મહત્તવ ભોગવનાર ચરિત્ર સહજ યાદ આવી જાય એમાં કંઈ જ સંખ્યાબંધ આવૃત્તિઓમાં ઉતરતું હોય, આશ્ચર્ય નથી. જ્યાં જ્યાં જૈન સમુદાય
1 હજારના કંઠે ગવાતું હોય અને લાખોના નવપદ આરાધનામાં ભાગ લઈ રહ્યો હોય અંતર ઉજાળતું હોય એમાં કંઇ જ છે ત્યાં ત્યાં શ્રીપાલ–ચરિત્ર કથારૂપે કહે- આશ્ચર્ય નથી. એ આકર્ષણ અનેરું હોવાથી વાય છે કિવા રાસરૂપે ગવાય છે. શ્રી ધન મેળવવાના પિપાસુએ એને રૂપેરી આયંબિલ વર્ધમાન તપ ખાતા ઘણાખરા પડદા પર ઉતારવા તૈયાર થયા છે. એ શહેરોમાં કાયમ ચાલુ હોવાથી ઓળો ઉતરશે કે કેમ અગર ઉતરે તો લાભદાયી પર્વની આરાધના ઉત્તરોત્તર વૃદ્ધિ પામતી છે કે કેમ એની ચર્ચા અત્રે અપ્રસ્તુત છે; જ રહી છે. ભાગ્યે જ કોઈ શહેર એવું બાકી એટલું તો કહી દેવું જ પડે કે હશે જ્યાં આયંબિલની ઓળી કરનાર જૈન ધર્મ ઉપરછલા પ્રચારમાં માનતા કોઈ વ્યક્તિ નહીં મળી આવે અને એ નથી જ. એને ત્યાં સીન-સીનેરી કે બાહા જ ધોરણે કહી શકાય કે ભાગ્યે જ કઈ ટાપટીપ કરતાં આંતરિક ભાવનું મૂલ્ય જેન એવો મળી આવશે કે જેને શ્રીપાલ ઝાઝેરું છે. સાચી તૃષા કદી પણ કૃત્રિમ રાસ સંબંધમાં કંઈ જ નહીં સાંભળ્યું હોય. શ્રીપાલ મયણના દર્શને ન જ છીપી શકે.