________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઝરણાંના પ્રકાર
ઝરણાં અનેક પ્રકારના હાય છે. ૧ જળનું ઝરણું, ૨ લક્ષ્મીનું ઝરણું, ૩ દાનનું ઝરણું, ૪ જ્ઞાનનું ઝરણું, ૫ ઉપદેશનું ઝરણું અને ૬ પ્રકાશનું ઝરણું. એવા અનેક પ્રકારો છે તે બધાં ઝરણાં પ્રાયે વહેતા જ હાય તા પ્રફુલ્લિત રહે છે, અસર કરે છે અને વધતા પણ જાય છે; પરંતુ જે તેને રોકી રાખવામાં આવે તે તે ખ ંધ થઇ જાય છે, અટકી જાય છે, થયેલી અસર ભૂંસાઈ જાય છે અને નવી અસર કરી શકતા નથી. હવે આપણે આ દરેક ઝરણાં બાબત કાંઇક વિચાર કરીએ.
૧. જળનુ ઝરણું જો અધ કરવામાં આવે અટકાવી દેવામાં આવે તે તેમાંનુ પાણી મગડી જાય છે અને ઉપકારક મટી જાય છે તેથી એનુ ઝરણુ વહેતું જ રાખવું એઇએ.
ર-૩. લક્ષ્મીનુ અણુ દાનરૂપે જ પ્રગટ થાય છે–દેખાય છે તેથી તે એ ઝરણાંના એક જ પ્રકાર છે. મળેલી લક્ષ્મી જે દાનરૂપ પ્રવાહવડે વહેતી રાખવામાં આવે તેા તેની સફળતા થાય છે-ઉપકારક થાય છે અને મળેલી લક્ષ્મીની સફળતા ગણાય છે; પણ જો તેના ઝરણાંને બંધ કરી દેવામાં આવે–લક્ષ્મીને ગાંધી રાખવામાં આવે તે તે ઉપકાર કરતી બંધ થઇ જાય છે એટલું જ નહીં પણ બાંધી રાખેલી લક્ષ્મી તેા રાજાવડે, ચારવડે અથવા અગ્નિવર્ડ વિનાશ પામે છે અને તેને માલિક રૃપણ કહેવાય છે, તેથી જેમ વહેતુ પાણી નિર્મળ રહે છે તેમ જ લક્ષ્મીને પણ દાનના પ્રવાહરૂપે વહેતી રાખવામાં આવે તે તે વૃદ્ધિ પામે છે, ઉપકાર કર્યો કરે છે, તેને માલિક દાતા ગણાય છે. લક્ષ્મી મળેલી તેની જ સાક ગણવી કે જે તેના સદુપયેાગ કરી શકે. જો તેના ઉપયાગ ન કરી શકે તે મળેલી લક્ષ્મી નપુંસકને મળેલી સુરૂપા શ્રી જેવી નિરુપયેગી છે. એ લક્ષ્મીને પણ ખરા કષ્ટને વખતે ઉદારદિલથી ઉપયાગ કરવામાં આવે તે અનેકગણેા લાભ આપનાર થાય છે. પૂર્વે એવા મહાઉદાર જગડુશા, પેથડશા, ભામાશા, જાવડશા વિગેરે થઇ ગયા છે કે જેનાં નામ અત્યારે પણ પ્રાત:કાળે લેવામાં આવે છે. કૃષ્ણને મળેલી લક્ષ્મીના અનેક પ્રકારે વિનાશ થયેલા દેખાય છે, છતાં તેને ખ્યાલ ન કરતાં જે તેને ખાંધી રાખે છે તેને લક્ષ્મી હસે છે કેઆ બિચારા મને બાંધી રાખીને રાજી થાય છે પણ હું કાઈ સ્થાનકે સ્થિર રહી નથી, તેથી આને લાત મારીને ચાલી જવાની છું પણ જે મારા સદુપયેાગ કરે છે તેને ત્યાં મારે બ ંધાઇને રહેવું પડે છે; માટે આ બીજા પ્રકારનું ઝરણું ત્રીજા પ્રકારે વહેતું રાખવું જ ચેાગ્ય છે.
૪. જ્ઞાનનું ઝરણું...જ્ઞાન મેળવ્યા પછી તેને વહેતુ રાખે, અન્યને પઠન પાઠન કરાવે તાજ જ્ઞાન અન્ય બન્યું રહે છે. જો તેમ ન કરે, ઝરણું બંધ કરે
For Private And Personal Use Only