Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Goocong
વીવિલાસ GO) ( ૧૮ ) ૧
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માંસાહારી માતંગી ખેલે, ભાનુ પ્રશ્ન ધર્યાં રે; જાડા નર્ પગ ભૂમિરોાધન, જળ છંટકાવ કર્યો છે.
ધેલા
લગભગ સ. ૧૯૪૩ ની વાત છે. તે વખતે વ્યાપારી-સમ્રાટ શેફ પ્રેમચંદ રાયચંદ ભાવનગર આવ્યા હતા ત્યારે તેમના માનમાં ધાર્મિ ક અભ્યાસીએને ઇનામ આપવાના મેળાવડા મુ કુંવરજીભાઇના પ્રમુખપણા નીચે મુખ્ય મંદિરની બહારના ઉપાશ્રયની મેડી ઉપર થયે હતા. મારી યાદ પ્રમાણે તે વખતે મારી સાત વર્ષની વયે મને એક નાનકડું ઇનામ વિદ્યાર્થી તરીકે મળ્યું હતું. તે પ્રસ'ગે શ્રી જે. ધ. પ્ર. સભાના મંત્રીવ અમર ભાઈએ ભાષણ કરતાં ઉપરના પદ્યના અર્થ કરી આખી સભાને આશ્રય'માં નાખી દીધી હતી અને શેઠસોદાગરે ભાવનગર શહેરના બુદ્ધિવિલાસ પર મુગ્ધ થઇ તેને અંગે ખૂબ સતેજ જાહેર કર્યાં હતા. એ યુગ એ હતા કે જે વખતે બાળાવમેધ વાંચનાર સાધુ પણ વિદ્વાન ગણાતા હતા. આવા યુગમાં ‘ધર્મના ‘ પ્રકાશ ’કરનાર પ્રશંસા પામે તેમાં નવાઈ નહેાતી. તે વખતે આ પદ્યની અસર રહી ગયેલી, તે અનુસાર આજે તેના પર નોંધ લખવાની લાલચ કરું છું. આ પદ અતિશય ભાવથી ભરપૂર છે અને તેને અંગે તે વખતે સાંભળેલી અને ત્યારપછી જમાવેલી વાતા સાથે સબંધ હોઇ આ દરરાજના વ્યવહારને ઉપયેગી વાકય પર વિચાર કરવાની તક હાથ ધરવામાં આવી છે.
ગાથાને સીધે! અર્થ આ પ્રમાણે છે—જૂ હું ખેલનારા મનુષ્યની અપવિત્રતા બતાવવા માટે એક દાખલેો આપે છે. માંસને આહાર કરનારી એક માતંગી( ચંડાળણી )ને જમીન પર એસવા માટે પાણીના છંટકાવ કરતી જોઇને કાઈ ભાનુ નામના પડિતે પૂછ્યું' કેતુ' જાતે ઢેઢડી છે તે માંસાહાર કરવા છે, તેા પછી જમીન પર પાણી શા માટે છાંટે છે? તેના જવાબમાં માતંગી કહે છે કે—આ જગ્યા ઉપરથી જૂદાખેલા મનુષ્યા પસાર થયેલા છે, તેનાથી પવિત્ર થયેલી ભૂમિને શોધવા માટે-પવિત્ર કરવા માટે હું પાણીનો છટકાવ કરું છું.
આ વાતમાં બહુ ખૂખી છે, ઊંડી સમજણ છે, સંસારના મેટા કાયડાની સમસ્યા છે અને તેનુ રહસ્ય સમજવા યેાગ્ય છે. એક યુગમાં એવી માન્યતા હતી અને અત્યારે મદ્રાસ તરફ કાઈ કાષ્ટ સ્થાને નમુદ્રી બ્રાહ્મણમાં તે ચાલુ છે કે ઢેઢ, લગી કે એવા હલકા ધંધાવાળાના પડછાયા પડે તે પણ સ્નાન કરવું પડે, અપના પ્રશ્નને જૈન ધર્મોમાં રથાન નથી, જેમાં મેતા, રિકશી કે હિરા જેવા મેાક્ષ સાધી શકે ત્યાં અમુક કુળ કે જાતિમાં જન્મનારને મેક્ષે જવાના અધિકાર ઊડી જાય એ વાત અકલ્પ્ય છે અને આવા આત્મવાદ અને વિકાસક્રમમાં 'ધ ન બેસે તેવી હકીકત છે. હિં'દુની સાથે દેખાદેખી
૧. · વીવિલાસ ’ના મથાળા નીચે લખાતા લેખની આ સખ્યા છે. લેખ સ્વતઃ સ ંપૂર્ણ હ્રાઇ આગલા લેખના અનુસધાન વગર વાંચી શકાય તેવી આ લેખમાળાની ચાજના છે.
. વીરવિજયજીની બાર વ્રતની પૂજ પૈકી ખીન્ત વ્રતમાં ત્રીછ વાસપૂર્જાની ચાથી ગાથા. ( ૨૯૮ )નું વ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533712 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1944 Pustak 060 Ank 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1944 |
| Total Pages | 38 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 12 MB |