Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૨૪૮
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ જ્યેષ્ઠ
ધર્મસ્ય ત્તિ સહાયના સમસ્તતિ દુસ્તરમ્—ધર્મ'ની સહાયતાવડે ધેર અંધકાર ( એટલે બુદ્ધિમાં રહેલ જતા ) એલંગી શકાય છે અને તેથી જ બુદ્ધિની નિલતા પ્રાપ્ત થાય છે. આ સ્થલે ભક્તામર સ્તોત્રનુ એક પદ મૂકીશ તા તે અસ્થાને નહિ ગણાય. શ્રી માનતુ ંગસૂરિ મહારાજે પણ વર્ણવ્યું છે કે—વ્રુધ્ધા વિનાઽપવિત્રુધાનિતપાપી, સ્તોતું.સમુદ્યતમતિવિગતજ્ઞોઽદમ્ । મતલબ કે બુદ્ધિ વગરના છું, છતાં પણુ લજ્જા રહિતપણે આપની સ્તુતિ કરવા પ્રેરાય છુ. આ ઉદ્ગાર એ ધર્મ'ની સહાયતાનું ભાન કરાવે છે. આથી માનતુ ંગર મહારાજ વિદ્રાન ન હતા એમ સમજવું નહિ પણ એમની ધ પ્રત્યેની અડગ શ્રદ્ધા હતી. સ્તંત્ર બનાવવામાં પ્રભુની સહાયતા મળી બુદ્ધિનું સત્કૃષ્ટપણું ચાહતા હતા. તેમજ પોતાની કૃતિમાં દિવ્ય તત્વ દાખલ કરવા માટે આ પ્રકારની તેમની વાણી હતી. આ બધી બાબતને વિચાર કરતા પ્રથમ ધાર્મિક વિદ્યા ગ્રહણ કરવી એ મુખ્ય છે અને ત્યારબાદ સામાજિક અને નૈતિક એમ ત્રણ પ્રકારના વિદ્યાભ્યાસની મનુષ્યને જરૂર છે. ધાર્મિક, સામાજિક અને નૈતિક આમ ત્રણ પ્રકારના વિદ્યાભ્યાસ એ જ વાસ્તવિક છે. હવે સામાજિક અને નૈતિક બાબત પર ચેાડું કહું છું. કે—સમાજમાં સમય પરત્વે સુધારા કરી કુરિવાજો ન પેસે અને સમાજની ધાંસરી, કલેશ અને ઝધડાનાં વેગથી ધસાઇ નાશવંત ન બને તે માટે સદા કોશીશ કરવી એ જ માટામાં મેટી સામાજિક વિદ્યા મેળવી ગણાય. તેમાં પણ ખાસ નૈતિક વિદ્યાનું અવલંબન કરવામાં આવે તે જ સામાજિક વિદ્યાના અભ્યાસ દ્રઢીભૂત બને. બાકી નીતિને એક બાજુ મૂકી આપખુદી પ્રમાણે વન ચલાવવાની જો બુદ્ધિ માત્ર પશુ હૈાય તે। તેથી જ સામાજિક કેલવણીમાં મેટુ' વિગ્ન નડવા સંભવ છે તેથી ત્રણ પ્રકારની વિદ્યા જો યથાર્થ સંપાદન થાય તે। જ સા વિદ્યા યા વિમુયએ પદની સમાલાચના યયા થઇ ગણાય. વળી વિદ્યા એ એક ઉત્તમ આભૂષણ બની પહેરનારને સારી રીતે શાભાવે. કહ્યું છે કે—;
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
केयूरा न विभूषयन्ति पुरुषं हारा न चन्द्रोज्वलाः । न स्नानं न विलेपनं न कुसुमं नालंकृता मूर्धजाः । वाण्येका समलंकरोति पुरुष या संस्कृता धार्यते । क्षीयन्ते खलु भूषणानि सततं वाग्भूषणं भूषणम् ॥ સેાનાના ધરેણાં–હાર-માળા વિગેરે કાળે કરી ધસાઈ નય છે પણ વિદ્યારૂપી જે ધરેણું તે કદી ધસાઇ જરો નહિ તેથી વિદ્યા એ જ સાચુ ભૂષણુ છે.
વિદ્યા એ પુરુષનુ શ્રેષ્ઠમાં શ્રેષ્ઠ રૂપ છે, ઢાંકેલું ગુપ્ત ધન છે, વિદ્યા એ સુખ અને વૈભવને આપનારી છે, વિદ્યા એ ગુરુના પણ ગુરુ છે, વિદેશગમનમાં વિધા વધે છે, એ ભાઇની ગરજ સારે છે, વિદ્યા એ ઉત્તમમાં ઉત્તમ દેવ છે. વિદ્યા રાજમાં પૂજાએલ છે, ધન પૂજાએલુ નથી માટે વિદ્યા વગરના માસ એક પશુ જેવા જ છે જેથી વહાલા વાચકા ! સુવિદ્યા પ્રાપ્ત કરી, ઐહિક અને પારલૌકિક સુખને મેળવા અને હંમેશા વિદ્યા ભણવામાં ઉત્સાહી બની તમારી જિન્દગી સાÖક કરા. મુનિ વિદ્યાન‘વિજય’
E
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533710 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1944 Pustak 060 Ank 08 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1944 |
| Total Pages | 44 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 15 MB |