Page Text
________________
સમયની અગત્યતા હ
चलाचले च संसारे धर्म एको हि निश्चलः
સંસારને વિષે બધી વસ્તુઓ ચલાયમાન છે પણ ધર્મ' એક જ નિશ્ચલ છે. આ કિંમતી મેાધની ઉપર ઘણા જ થાડા મનુષ્યા વિચાર કરે છે, સમય થાડા છે—કા કરવાનું ધણું છે. કાળ પેાતાનુ કાર્ય કર્યે જાય છે. તમે તેને સદુપયેાગ કરે છે! કે કાળને નિરર્થક એશઆરામમાં, મેાજમજામાં, પારકી નિંદા કરવામાં ગુમાવેા છે કાળ જોતા નથી, પણ તમારું ભવિષ્ય તે કાળ ઉપર રહેલુ છે. આવેલી તક ફરીથી મળતી નથી. જગતના મનુષ્યાનું કલ્યાણ કરવા ઇચ્છનાર પુરુષે એક ક્ષણુ પણ આળસમાં ગુમાવવા ન જોઇએ. મનુષ્યને જો કીર્તિ મેળવવી હેાય તેા સત્કાર્ય કરવામાં મચ્યા રહેવાની જરૂર છે. આયુષ્ય ઘણુ ટૂંકું છે. આવતી કાલના કાઇને વિશ્વાસ નથી. કહ્યું છે કે— કાલ કરે સે આજ કર, આજ કરે સેા અા; અખ કા ચુકા કબ્જ કરેગા, પ્રાણ જાયગા તમ્બુ. ' ઘડી પછી શુ` બનશે તે કાઇ કહી શકતું નથી. કાગને ઊડાડવા માટે રત્ન ફેંકવામાં આવે તેવી રીતે આ મનુષ્યજન્મરૂપી રત્ન નિરર્થક પ્રમાદમાં અને ભાવિલાસમાં ગુમાવવામાં આવે છે. અસાસ ! આ મનુષ્યજન્મનું સાક શેમાં રહ્યું છે તેની કેટલા થાડા મનુષ્યને ખબર છે? હીરા, માણેક, મોતી કરતાં પણ આ અમૂલ્ય સમય નિરર્થીક ગુમાવવા તેના કરતા વધારે શાકજનક શું હોઇ શકે ?
આળસ એ જ મનુષ્યેાના શરીરમાં રહેલા માટા શત્રુ છે. કેટલાક માણસા એવા હાય છે કે પેાતાના બાપદાદાની મિલકત ઉપર બેઠા રહે છે અને કેટલાક પેાતાની કરેલ કમાણી ઉપર આળસથી બેઠા રહે છે, પણ તે દ્રબા કયાં સુધી ચાલવાનુ છે? તેને વિચાર કરતા નથી અને સંસારીને માટે પૈસા કેવી કિંમતી વસ્તુ છે તેના વિચાર કરતા નથી. તેવી જ રીતે ધણાં માણુસા જિંદગી પૂરી થતાં સુધી વખતની કિંમત કરતા નથી. એવા માણસે વખતને નકામા વહી જવા દે છે, અને જ્યારે જિંદગીરૂપી દીવામાંથી તેલ ખૂટી જવા આવે છે ત્યારે તેમને સુજી આવે છે કે અરેરે ! મેં મારી જિંદગીનુ કાંઇ સાક કર્યું`` નહિ. પણ “ પાર્ક ઘડે કાંઠા ચડે નહિ ” તેમ આયુષ્યને માટેા ભાગ આળસ અને પ્રમાદમાં ગાળ્યા પછી એવી કુટેવાને નિર્મૂળ કરવાનુ કદી કાઇ ધારે, તે તે બનતુ નથી અને જે ખેડીએ તેમને પોતાના અંગ ઉપર પેાતાની રાજીખુશીથી જડી દીધી હાય છે તેથી આખર અવસ્થાએ તેનાથી છૂટી શકાતું નથી. જો ધન ગયું હોય તેા ઉદ્યોગવડે પાછું મેળવાય, જ્ઞાન ગુમ થયુ હોય તેા અભ્યાસવડે તાજી કરાય, તંદુરસ્તી બગડી હાય તે કરી પાળવાથી અને દવા કરવાથી કદાચ પાછી ઠેકાણે લાવી શકાય, પણ ગયા સમય તે તે ગયા જ; તે કાટી કલ્પે પાઠે લાવી શકાતા નથી; વખત કેટલા કિંમતી છે તેના જો તમે બરાબર વિચાર કરશે! તેા તમને સમયપાલક થવાનુ મન થશે અને નિષ્કૃત કરેલું કામ નિમેલે વખતે કરવાની ટેવ પડશે. જે મનુષ્ય મરણપથારીએ પડ્યો પડ્યો નિશ્ચિતતાથી અને આનંદ સાથે કહી શકે કે તેના દિવસેા પરાપકારાર્થે પસાર થાય છે–તેને સમય આળસમાં નહિ પણ જનસેવામાં તેમજ, ધર્માંકામાં પસાર થાય છે અને પાતે જન્મ્યા ત્યારે દુનિયા જે સ્થિતિમાં હતી તે કરતા, પોતાના જીવનથી દુનિયાને કાઇપણુ રીતે
| SR No. | 533690 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1943 Pustak 058 Ank 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1943 |
| Total Pages | 36 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 7 MB |