Jain Dharm Prakash 1937 Pustak 053 Ank 05

SR No.: 533623
Original Sutra Author: N/A
Author: Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Publication Year: 1937
Total Pages: 38
Language: Gujarati, Hindi
Classification: Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India
File Size: 17 MB

Page 23

t
અંક ૫ મે
વ્યવહાર કોરાવ્ય.
( ૧૦૧ )
“ મૂખ સાથે કામ પડે તે તેને શાસન કરે, તેની સાથે દલીલ ન કરે; દલીલ કરવામાં તમારી મહેનત માથે પડશે અને કદાચ તમારા મિજાશ પણ ખાઇ એસોા. ”
૩૦૭
અક્કલ વગરના ગમાર આદની સાથે કામ પાડવામાં ભારે મુશ્કેલી પડે છે. અક્કલ જેમ આછી . તેમ મગરૂબી વધારે હોય છે. સમજુ માણસને તે ગમ ખાતાં પણ આવડે, પણ મૂખ હોય તે તે પેાતાનું જ ગાણું ગાયા કરશે. તદ્દન મૂખ હશે તે! એના માનેલા સ્વર્ગમાં એ માણ્યા કરશે અને એને સમજાવવા ગમે તેટલા પ્રયત્ન કરવામાં આવે. તો પણ એ વધારે ને વધારે જક્કી અનતે જશે. એક સંસ્કૃત કચનમાં કહે છે કે ‘ પર્યંત કે જંગલમાં જનાવર સાથે ભટકવું સારું, પણ ઇંદ્રભુવનમાં મૂખ સાથેતે સંબધ નહિ સારા’ એ વાત તેા ખરી, પણ આપણને તે ઘણા મૂર્ખાએ સાથે કામ પડે છે. આપણે ઇચ્છીએ કે ન ઇચ્છીએ. પણ બધા માણસો મુશિાળી હાતા નથી અને આપણે ભાગે સ અક્કલવાળા કે વહેવારુ જ આવશે એમ ધારી લતે આપણે કામ રાડવી શકીએ નહિ. ત્યારે મૂર્ખ માસ સાથે કામ લેવાની યુક્તિ શોધવી ઘટે.
મૂર્ખ સાથે દલીલ કરીએ તેા વખતને નકામા વ્યય થાય છે. એ વહેવાર સમજે નહિ, તર્ક સમજે નહિ. દલાલેા ધ્યાનમાં લે નહિ અને લાભાલાભના સરવાળા બાદબાકી કરી રાકે હિ. એ તેા પોતાના નાના વર્તુળમાં મેજ માણ્યા કરે અને અક્કલ વગરની નાની વાતને અર્ધ વગરની અગત આપે. એવા માણસ સાથે કામ પાડવાના એક જ રસ્તો છે. એના પર હુકમ જ કરવા, એને કહી દેવુ' કે આમ જ કરવું પડશે, એની સાથે તે ક્રમ બાંધીને વાત કરવી અને ફટકારીને જ આજ્ઞા કરવી. એની સાથે કદી ચર્ચામાં કે દલીલબાજીમાં ઉતરવુ જ નિહ. એની સાથેની દલીલમાં આપણા દમ નીકળી જાય અને એ તે પોતાની ધૂનમાં વધારે મસ્ત થતે કરે. એની નમાલી અથવા મીડા વગરની દલીલ સાંભળીને તમે જવાબ પણ શે। આપે ? એવાની સાથે તે સરમુખત્યારની જેમ કામ લેવામાં આવે તે જ રસ્તા થાય. જો કે ક્રમ બાંધીને કામ લેતી વખતે પણ પોતાની સજ્જનતા છેડવાની નથી, પણ વ્યવહારમાં રહેવુ હોય તે તેની આંટીઘુટી તે બરાબર સમજવી જ ઇએ. ચર્ચા કરવા જતાં જ્યાં વખતતી બરબાદી થતી ડેય, આપણે ગરમ થઇ જઇએ તેટલી ગરમી ચઢવાને સંભવ હોય અને ચર્ચાનું પરિણામ કાં દેખાતું ન હેાય ત્યાં રાસન કરવામાં જ સાર છે. તમારે અંદરખાનેથી નરમાશ રાખવી, પણ વ્યવહારમાં તમારુ ધાન બરાબર રાખવું હાય તેા અઢારથી જરા કડકપણુ તે રાખવું પડે. આ બાબતમાં * ગફલતીમાં રહે છે તેને કા* પડતા નથી, તેનું કામ થતુ નથી અને તે પોતે જ આખરે ભવ છે. જ્ઞાન કદી નવ થાય, મૂરખને જ્ઞાન કદી નવ થાય; કહેતાં પેાતાનુ મૂરખને જ્ઞાન નવ થાય” એ અનુભવનું વ્યવહારવચન છે.
યન જાય.
. If
you are lealing with a fool, dictate, but never argue; for yo *!! lose your lubout and perhaps your temper.'' O, W. HOLMES(9–5–35)