________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૩ છે.]
નવ ની સંખ્યા અને દમ. વધારેમાં વધારે ગ્રામ , , " - બદાચ ન રમૂના તરીકે ઉત્તરાયન આદિ ત્રણ જ વ્યથા ગણાવે છે એટલે કે તમારા પડાનયુક્તિ કે આઘનિયુક્તિને મૂળમૂત્ર તરીકે-૬૦ શાસ્ત્ર તરીકે પણ સ્વીકારતા નથી. દિગંબર સંપ્રદાયના મૂળ એવી સંજ્ઞા નથી, જે કે તે સંપ્રદાયમાં દશવૈકાલિક અને ઉત્તરાધ્યયન એ ગ્રંથને ચાટ પ્રકીર્ણકમાં સમાવેશ કરાયો છે ખરો.
અત્રે એ વાત નેધવી આવશ્યક સમજાય છે કે દશવૈકલિવની નિજજુત્તિ ( નિક્તિ) ની ૩૦૪ મી ગાનાં પિણ્ડનિયુક્ત વિષે સુચન છે. એ ઉપરથી એમ અનુમનાય છે કે દશવૈકાલિકસૂત્રના “પિંડેસણા ' ( “પિષણા ” ) નામના અધ્યયનની પૂર્તિરૂપે અને તદગત વિષયની વિશેષ માહિતી આપનારા વિશિષ્ટ - રૂપે પિણ્ડનિર્યુક્તિનું નિર્માણ થયેલું છે. એવી રીતે આવશ્યસૂત્રની નિયું. તિન પતિરૂપ ઘનિયુક્તિને ઉલ્લેખ કરાય છે. આ પ્રમાણેના અંગાંગિભાવને વિચાર કરતાં એમ સૂચવી શકાય કે પિડનિયંતિને દશવૈકાલિક સૂત્રમાં અને ઘનિર્યુક્તિને આવશ્યક સૂત્રમાં અંતભાવ થઈ શકે અને તમ થતાં મૂળસૂત્રોની સંખ્યા ત્રણની ગણવાય. બલિનના રાજકીય સંગ્રહગત હેમ્નલિખિત પ્રતિઓની વિસ્તૃત અને વર્ણનાત્મક પત્રમાં ડ. વેબરે (Weber) ઉત્તરધ્યયન આદિ ત્રણ જ ઝ ને મૂળસૂત્ર તરીકે ગણાવ્યા છે, પરંતુ ઉપર્યુક્ત વિચારપ્રણાલિકાને આધારે તેમણે તેમ કર્યું છે કે અન્ય કોઈ કારણસર તમ કર્યું છે તે જાણવું બાકી રહે છે. ડૉ. હીલ ( Billler) પણ ત્રણ જ થાનો મૂળસૂત્ર તરીકે ઉલ્લેખ કર્યો છે. એના સમર્થના ઇન્ડિયા ઓફીસ ( India Office ) ના પુસ્તકાલયમાંના પુસ્તલિખિત પ્રતિઓના વર્ણનાત્મક સૂચીપત્ર ( ૫૦ ૨, ભા. ૨ ) માં “સર્વસિદ્ધાન્તાધ્યયને દૃશનિણય ” નામની જે તેમની કૃતિ પ્રસિદ્ધ થઈ છે તેને ઉલ્લેખ કરે બસ થશે.
આ સૂચીપત્ર કે જે પ્રે. કીથ (Keith ) દ્વારા સંપાદિત થયેલું છે તેના ( પૃ૦ ૧૨૬-૧ર૭ર) માં થી પ્રથમ ઉત્તરાયનસૂત્રની. ત્યારબાદ આવ.
સૂત્રની (પડાવશ્યક) અને અંતમાં દશવૈકાલિકસૂત્રની પ્રતિઓને સ્થાન અપાયેલું છે એટલે અહીં પણ મૂળ થ તરીકે ત્રણની જે ગણના થઈ છે એમ -પષ્ટ રીતે જોઈ શકાય છે.
ડો. વેબર પ્રમુખ પાશ્ચાત્ય વિદ્વાનોના પકે 3. ચાપેન્ટિયરે ( Charp enter) તેમજ ડે. . વિન્ટનટ (Wintermitz ) મૂળસૂત્ર તરીકે ત્રણ
ધાના નિદેશ ન કરતાં ચારનો કર્યો છે. જો કે તેમણે ડૉ. વેઅર પ્રમુખ વિદ્વાન નાના પડે ઉત્તરાધ્યયનસૂત્રને પહેલું મૂળભૂવ. આવકસૂત્રને બીજી અને વિલકસૂત્રને ત્રીજું સૂત્ર ગણ્યું છે. આ પિણ્ડનિતિન ચોથા - અ તરીકે ઉલ્લેખ કરે છે. વિદ્વાન માને, Fિuerinot ) પણ આ
For Private And Personal Use Only