________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિચારણા અને અવલાકન.
૩૫
કરે; અને તે પણ તેનું પાપ નથી એમ સમજીને નહીં, પાપ તે જીવતા વિનાશમાં છેજ, પણ તેમાં તિરૂપાય પણું સમજે, અને હજુ પાતે તેટલા સ થા ત્યાગ કરી શકેલ નથી એટલી પેાતામાં ઉણપ માને-અહિંસા શબ્દને પા કારનારમાં પણ કેટલાક માત્ર મનુષ્યેપરત્વેજ અહિંસા માનનારા ને પાળના રા છે, કેટલાક તેથી આગળ વધીને પંચેન્દ્રિય તિર્યં ચ કે જેએ જળમાં મસ્થ વિગેરે છે, સ્થળપર ગાય ભેંશ વગેરે ચતુષ્પદ્ર તરીકે ક્રે છે, 'આકાશ માં પક્ષી તરીકે ઉડે છે તેને ખચાવવાનુ કહે છે, પણ સર્પાદિક ઝેરી પ્રાણીએ કે વ્યાઘ્રાદિક હિ'સક પ્રાણીઓની હિંસામાં પાપ માનતા નથી.ઉપરાંત એ ઇંદ્રિય વાળા પૂરા, અળશીઓ, જળેા ને કરમીયા વિગેરે; ત્રણ ઇંદ્રિયવાળા માંકણુ, , મકાડા, કીડી વિગેરે અને ચાર ઇંદ્રિયવાળા વીંછી, ભમરા, ભમરી, માખી તીડ વિગેરે એવા હાલતા ચાલતા પ્રાણીઓને જીવ માની તેની અહિંસા કહેનારા પણ કેટલાક છે, પરંતુ ઉપર જણાવેલા સર્વે જીવાની અને તદુપરાંત એક ઇન્દ્રિયવાળા સ્થાવર કાચી માટી, મીઠુ વિગેરે, પાણી, અગ્નિ, વાયુ અને વનસ્પતિમાં જીવ માની તેની પણ અહિંસાને માનનારા ને કહેનારા તેમજ યશ'ક્તિ પાળનારા જેનાજ છે. તેથી મેં પ્રારંભમાં લખેલ વાક્ય વાપરેલુ છે અને તે પૂરેપૂરું સત્ય છે. તેમાં મિથ્યાભિમાનને અંશ પણ નથી. ઇએલમ્
'
विचारणा अने अवलोकन'
અતિઆશ્ચર્ય ઉત્પન્ન કરે તેવી બાબત તે એ છે કે આ જીવનના પ્રશ્ના ઉપર આપણે બહુધા વિચારજ કરતા નથી. આપણે અનેક દેશોની નીપજ આવકના આંકડાઓને અભ્યાસ કરીએ છીએ, હિંદુસ્તાનની આયાત નીકાસના આંકડાપર તુલના કરીએ છીએ, ભૂતકાળના ઇતિહાસના પાના ઉથલાવી તેપર અભિપ્રાય આપીએ છીએ, જુના લેખેા, તામ્રપત્ર, સિક્કાએ વાંચવાના પ્રયત્ન કરીએ છીએ, વર્તીમાન યુગના મેટા અનેલા કે મેોટા માનેલા મહાપુરૂષે ના ચરિત્રો સાંભળીએ છીએ, વાંચીએ છીએ, વિચારીએ છીએ અને તેપર ચર્ચા ચલાવીએ છીએ-આવી બહારની અનેક પ્રકારની પ્રવૃત્તિ કરીએ છીએ, યથામતિ અને સગાનુસાર પરનું હિત કેમ થાય તે સબંધી વિચાર કરીએ છીએ, કાંઈક અમલ પણ કરવાની તજવીજ કરીએ છીએ પણુ આસવ'માં પાતે કેઝુ છે ? ક તે છે ? પાતાને ઇતિહુાસ શે છે ? પોતે કેટલા માલનું ભક્ષણ કરી ગયે ? કેટલું પાણી વિગેરે પી ગયા ? પાતાના ન ઉકલતાં ઇતિહાસના પાના કયાં છે ? કેમ મળે ? કેને મળે ? કયારે મળે ? એ પત્રા ઉઘાડવાના કાર ૧ એક મુમુક્ષની નિષ્ઠ વધયાથી ઉપરથી અહીં સ્વપવિવેક સાધ્ય ની મેકલ્યુ છે,
For Private And Personal Use Only