________________
"
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
धमगुरु विषे.
ધર્મ નીતિનું જ્ઞાન તથા સામાન્ય વિદ્યાનું જ્ઞાન એ બે ઉપર દરેક દેશની ઉન્નતિ આધાર રાખે છે. એ બે વાત થકી માણસે બીજા પ્રાણીઓ કરતાં પોતાની સ્થિતિ કેટલી ઉંચી છે તે જાણે છે. તથા પરમાત્માને ઓળખે છે. જગતમાં સઘળી પૈગળિક ચીજો પણ સંપ સંપીને રહેલી છે એમ જોઈને પોતે પણ કલેશ ટંટા દૂર કરીને સલાહ સંપથી રહે છે. દુર્ગણ સગુણ અને પાપ પુણ્ય શું છે તે સમજે છે. અનેક વસ્તુને ઉપયોગ કરી જાણી જીવતાં સંસારસુખ ભેગવી મરણ પછી સુગતિ પ્રાપ્ત થવાની આશા રાખી શકે છે. .
- પ્રાચીન કાળમાં આપણા હિંદુએ એ વાત સારી પેઠે સમજતા હતા, તેથી તેઓની હાલત ઘણું સારી હતી. આજકાલ એની આપણામાં ઘણી અછત છે, આપણી દશા સુધારવાને આપણું લોકોએ ઉપરની વાત ઉપર ધ્યાન પહોંચાડવું જોઈએ, પણ એ વાત બનવી ઘણું કરીને ધર્મનો ઉપદેશ કરનારના હાથમાં છે. આજકાલ ઘણા ધર્મગુરૂઓ પિતાને ધમ પોતે જ જાણતા નથી, તે તેઓ બહોળા લોકોને શી રીતને સુધારો કરી શકે ? માટે ધર્મગુરૂઓએ સારો વિદ્યાભ્યાસ કરે અને પ્રથમ પોતાના ધર્મ પતે સમજવા.
વ્યવહારમાં હરકેઈ બાબતના શીખવનારને ગુરૂ કહે છે, પણ આ લખાણમાં ગુરૂ શબ્દથી ધર્મ નીતિનું જ્ઞાન આપનારા ગુરૂ સમજવા. બીજી સઘળી દેહ કરતાં મનુષ્ય દેહ ઉત્તમ છે. મનુષ્ય દેહમાં વસનાર આત્માનું મુકિતરૂપી જે કલ્યાણ તે કરવાનો માર્ગ દેખડાવનારા. જે મહેતા તેનું નામ ગુરૂ. ધર્મના ગુરૂ એટલે પુરા સંસ્કારી ને સર્વ સારાં આચરણથી ભરેલા સમજવા. ગુરૂનાં લક્ષણે શાસ્ત્રમાં બતાવ્યાં છે, તેવા પૂરા ગુણવાળા ગુરૂએ તે હાલને સમે મળવા કઠણ છે, પણ સાપ તથા નાવ જાય છે તેની પછવાડે શેરડો પડી રહે છે તેમ પ્રાચીન ગુરૂઓનાં લક્ષણોને લીસોટે તો હાલના ગુરૂઓમાં દેખાવો જોઈએ પરંતુ તે પણ કવચિત્ જ દેખાય છે. - આટલું તે ગુરૂઓએ જરૂર જરૂર કરવું જોઇએ. તેઓએ ધર્મ અને નીતિ સંબંધી શાસ્ત્રોનો સારો અભ્યાસ કરે જોઈએ. તેમાં લખેલી વાતોની સાચવટની પિતાની ખાતરનીશા કરી લેવી જોઈએ અને તે ઉપર પછી પિતાનો વિશ્વાસ અને ભાવ બેસાડી ખરા ધર્મના અભિમાનના જોરામાં સાચે ધમ, નીતિ અને આચાર લેકમાં પ્રવર્તાવા જોઈએ. તેઓએ ઈશ્વરનું જ્ઞાન, અનેક વિદ્યા, સારા વિચાર, ક્ષમા, વિરાગ્ય, સંતોષ, વિવેક, ઉદારતા અને ગંભીરતાના ભીતા
