________________
કરી દયા પાળે એને કોઈ પણ પાપસ્થાનક આચરવાને પ્રસંગ આવતો નથી, અને એને વિકાસ નિરંતર બાજ રહે છે. - “અહિંસા એ કેન્દ્ર સ્થાનિય ધર્મ છે, અને બીજા સર્વ ધર્મો, વ્રત અને નિયમ તેના રક્ષણ માટે છે એવું જે સૂત્ર શરૂઆતમાં પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું હતું તેમાં રહસ્ય શું છે તે હવે સમજાઈ ગયું હશે. એક સ્વદયાને વિચાર કરે કે નિશ્ચયદય. વિચારે તે આ વાત ખરેખરી છે એમ જણાયા વગર રહે તેમ નથી; અને જૈનહદય માટે શું લખવું? અત્યારના મોટા ભાગના જૈનોના વર્તન કે દ્રઢ નિશ્ચયની વાત ન કરીએ તે જે વિશાળ આદર્શ શાસ્ત્ર કારે બતાવ્યું છે અને જે વાત કહી છે તેના ઉંડાણમાં ઉતરતાં હર્ષના આંસુ આવે તેમ છે. એવા સાત્વિક મુમુક્ષુઓના માજ જુદા હોય, એના રસ્તાજ જૂદા હેય, એની ભાવના અનેરી હોય, એનું વર્તન આશ્ચર્ય ઉત્પન્ન કરે તેવું પણ સાદું, સરળ અને આકર્ષણીય હોય.
વર્તમાન કાળમાં દયાને ઉપદેશ થાય છે–વિચારો જણાવાય છે તે પ્રત્યેકને કયા વિભાગમાં મૂકવા, વિકાસક્રમમાં એને કયું સ્થાન આપવું તે વિચારવાને માટે અત્ર પૂરત બરાક આપવામાં આવ્યો છે. મેં આ લેખમાં કેટલીક વાતે મારા ક્ષપશમ પ્રમાણે બેસાડી છે પણ મુદ્દાને લેખ તે આધાર સાથે જ લખ્યો છે. એનો આશય શુદ્ધ સત્યને બહાર લાવવાનું છે તે લક્ષ્યમાં રાખવા, ભૂલ માટે ક્ષમા આપવા અને આદરણીય વિભાગને સાચે ઉપયોગ કરવા અભ્યર્થના છે.
મેક્તિક.
આધુનિક જેનું કબાવિહિન ધાર્મિક જીવન.
(૧૪)
(જૈનતીર્થો ને અન્યતીર્થોનું વર્ણન, પરિસ્થિતિ, મુકાબલે,
જૈનતીર્થોની શ્રેષ્ઠતા.)
આજ આપણાં તીર્થસ્થાને વિચાર કરીએ. તીર્થસ્થાનોની ઉપયોગિતા સહેજે સમજાય તેમ છે. મનુષ્યનાં વસતિસ્થાનમાં મંદિર વિશ્રાતિસ્થાન ગણાય, છતાં ચાતરફ મનુષ્યોની વિવિધરંગી પ્રવૃત્તિથી ઘેરાયલું મંદિર જોઈએ તેટલી વિશ્રાતિ આપી ન શકે; આપણે ભક્તિભાવ જોઈએ તેટલે ઉલસાયમાન થઈ ન શકે, અને આધ્યાત્મિક આનંદ પણ પૂર્ણશે પ્રાપ્ત થઈ ન શકે. આ ઉનતા ઓ અપૂર્ણતાઓ-દૂર કરવા માટે તીર્થસ્થાનની ચેજના કરવામાં
