________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મામુતાવળ.
પરમા–સકળ કળામાં નિપુણતા કેઈકજ મેળવી શકે છે. રીપુરૂ તેનો અભ્યાસ વિશેષે કરતા. પુરૂષની ૭ર કળા અને સ્ત્રીને શાસ્ત્રકાર છે. ચંદ્રની ૧૬ કળા કહેવાય છે. પૂર્ણ કળાવાળા સ્ત્રી પુરૂષને સપનાં ૧૬ કળાવાળા ચંદ્રની ઉપમા આપવી એ હીન ઉપમા કહેવાય છે. મતલબ કે ચંદ્ર કરતાં તેમનામાં અધિકતા ઠરે છે. કળા માત્ર ઉપયોગી છે તે બધી નાડું અને તેટલી સ્ત્રી પુરૂષ ઉભયને ઉપયોગી કળાને અભ્યાસ-પરિચય અવશ્ય કરે છે. તે વ્યવસાય કળથી ખીલી શકે છે, કળાથી બને તેવું બળથી બનતું નથી. એક શિક્ષણકળાથી લાખ બાળકે કેળવાઈ હીરા જેવા કિમતી બની શકે છે. યુદ્ધકળા, રંધનકળા, નૃત્યકળા, સંગીતકળા, ધર્મકળા, અથંકળા અને કામકળાદિક અનેક કળાઓ છે પરંતુ તે સર્વમાં શિરોમણિ કળા એક ફક્ત ધર્મકાજ છે. એક સત્યધર્મકળા બીજી બધી કળાને જીતી લે છે. એક ધર્મકળાવડેજ બીજી એક કળા કામની છે, તે વગર બીજી બધી કળા નકામી જેવી કહી છે કેમકે ધમકી
પર મુર્ખતા વર્ણનાધિકાર. વચનરસ ન દે, મૂર્ણ વાર્તા ન વે', તિશ કુરાન ખેદે, તેને શીખ જે દે;
શિર રજ નાખી, જેણ મૂખે વહીને,
હિત કહત હણી ન્યું, વાનરે સુગ્રહીને. વાર્થ–શાસ્ત્રવચન કે જ્ઞાનીનાં વચનો અમૃત જેવાં મીઠાં છતાં છે અનાન જીવને ભેદતાં–અસર કરતાં નથી-તેના હૃદયને પીગળાવી શકતાં નથી; કે કે મૂ-કાન જીવ તેનું હરય સમજતા નથી. તેમ તેને ગુપ્ત છે. તે પ્રયત્ન પણ કર્યો નથી. વળી તેવા અજ્ઞાન જીવને જે કઈ શિખામણ દેવા નારા તે તેના ઉપર તે ખીજવાય છે અને તેને ગાળો ભાંડે છે. મૂર્ખ માણસ વચન છે. અને સમજતો નથી, તેથી તે એડનું વેતરી નાંખે છે. કર્યું હોય છે. હું અને સમજે છે કાંઈ તેથી કોઈને કાંઈ કરી નાખે છે. વખતે વિવાહની પરી કરી નાંખે છે. એવા એક અફાન વણિકપુત્રને તેની અજ્ઞાનતાથી ( આ માટે બહુ બહુ કષ્ટ પડ્યું છે. તેને ઘણું ઘણું વખતોવખત સહન કરવું પડે છે. દાણાએક કડવા અનુભવ થઇ છે તોપણું તે કંઈ સમજે નહિ. પ્રસંગોપાત : રાજાની રાણીએ તેને દયાથી પિતાની પાસે નોકર રાખે. એક વખત -
For Private And Personal Use Only