Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
બોરમાં શ્રી જેન વેતાંબર કોન્ફરન્સના પ્રમુખનું ભાષણ.
સમાજ અને ધર્મ. સમાજ અને ધર્મને અરસપરસ શરીર અને પ્રાણ જે સંબંધ છે. એક વિના બીજાનું જીવન નભી શકે તેમ નથી. જેવી રીતે પ્રાણ વિના શરીર નિરર્થક છે તેવીજ રીતે ઘમ રહુત સમાજ પણ મૃતકની સમાન જ છે. જેવી રીતે સમાજનું નૈતિક જીવન સુદ્રઢ અને સુગ્રથિત કરવા માટે ધર્મની જરૂરીઆત છે, તેવી જ રીતે ધામિક જીવનની પ્રગતિ માટે સામાજિક બળની પણ તેટલી જ આવશ્યકતા છે. જેવી રીતે સામાજિક જીવન ધર્મ વિના નિરસ છે, તેવી જ રીતે ધાર્મિક જીવન પણ સામાજિક જીવન વગર પાંગળું છે. તાત્પર્ય એ જ છે કે સમાજ અને ધર્મની પ્રગતિ એક બીજા ઉપર અવલંબન કરીને રહેલી છે, તેથી તે બંને બળની એક સાથે વૃદ્ધિ થાય તે માટે ગ્ય ઉપાયે અને જનાએ કરવાની જરૂરીઆત છે. વળી સમાજ જે સુદ્રઢ અને સુવ્યવસ્થિત થશે, તે તરતજ ધર્મની ઉન્નતિ સહેલાઈથી થઈ શકશે તેથી સામાજિક જીવન સુવ્યવસ્થિત કરવાનો તો આ સમયમાં અત્યંત અને પહેલી જરૂરીઆત છે.
સંશોધનની જરૂરીઆત. એક વખત જેન સમાજ ઉન્નતિના ઉચ્ચ શિખર ઉપર બિરાજતે હશે તેમાં કશું પણ સદેહ જેવું નથી, તેમજ આ સમયમાં જે સમાજ અવનતિના ખાડામાં ઉતરી ગયેલ અને હમેશા દીનતાનું મુખ જ જોઈ રહેલ છે તેમાં પણ સંદેહ કરવા જેવું નથી. જેને સમાજ ઉન્નતિના રસ્તાથી બહુ દૂર ચાલી ગયે છે, અને તેની સ્થિતિ બહુ ભયંકર થઈ પડી છે. આવી સ્થિતિ થવાનાં કારણે શોધવાની ખાસ જરૂર છે. સમયે સમયે આ પ્રમાણે કોમની દુર્દશા થઈ છે, અને તેનાં કારણો શોધાયા છે. ઇતિહાસ આ વાતની સાક્ષી પૂરે છે. જે જે નિયમ કઈ કઈ કાળમાં અમુક સ્થિતિને ઉદ્દેશીને લઈને અનુકૂળતાવાળા દેખાય છે, તે તે નિયમ સમયાંતરે–બીજે વ ખતે પ્રતિકૂળતાવાળા-સમાજનું અધ:પતન કરાવનારા થઈ પડે છે; આમ હવાથી જ જૈન શાસ્ત્રકારોએ સ્થળે સ્થળે દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ, ભાવનું વર્ણન કર્યું છે, તેથી સમયને જોઈ તેને અનુકૂળ રીતે સમાજની ઉન્નતિ થઈ શકે તેવા ઉપાયે શેધવાની અત્યંત
જૈન કોમના સવાલ વખતે ગચ્છાદિના ભેદ ભૂલી જવાની જરૂર.
અત્યારે આપણા સમાજમાં શોના નામથી અનેક ભેદ થઈ ગયેલાં છે. આ ભેદ મામૂલી એટલે ધર્મમાં વિશેષ બાધા કરનારા નથી; છતાં કઈ કઈ વખત આ ભેદે જ એવું ભયંકર સ્વરૂપ ધારણ કરે છે કે જેથી ધર્મનાં અને સમાજનાં સારાં સારાં કામો પણ બગડી જાય છે. ગચ્છભ્યાહમાં સંઘશકિતને જે હાસ થઇ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533414 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1919 Pustak 035 Ank 11 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1919 |
| Total Pages | 62 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |