________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આપણું સામાજિક સવાલે.
૨૧૩ લીક જરૂરી બાબતોની હવે પર્યાલોચના કરીએ આ વિચારણામાં પણ આપણે બહુ પૃથક્કરણ કરવાની જરૂર છે અને જે પરિણામ સમજવામાં આવે તે તરફ આપણે પૂર્ણ વિચાર કરવાનું છે, મુદાની બાબતે ઈષ્ટ લાગતી હોય કે અનિષ્ટ લાગતી હોય તે વિચારવા જેવું નથી, અથવા તેથી દેરવાઈ જવા જેવું નથી. જે સ્થિતિ હોય તે આંખો ઉઘાડી રાખીને રજુ કરવી અને તેનાં અવાંતર કારણો શોધી કાઢવાં એ પ્રત્યેક વિચારકનું કર્તવ્ય છે. એ વિચારણાને પરિણામે સ્થિતિ અનિષ્ટ લાગતી હોય તે તેમાં ઘટતા વિચાર કરી ફેરફાર કરાવવો અથવા સૂચવ એ જૂદી વાત છે પણ સ્થિતિ સારી ન લાગે તેથી તે બોલવી કે લખવી જ નહિ એવા નિર્ણય પર આવીએ તે પ્રગતિ કદિ થાય જ નહિ. પિતાની સ્થિતિથી વાકેફગાર રહેવું અને તેનાં ગર્ભમાં રહેલાં તને ઉકેલવા એમાં જ સમજણને સાર છે, વિજ્ઞાનની પરિસિમાં છે અને પ્રગતિનો સંભવ છે. ઘણુ માણસની વિચારણા આપણે ખરાબ બાબતોને રજુ કરવાની વિરૂદ્ધ હોય છે, તેઓ અનિષ્ટ બાબતેના iદ્દગદર્શનમાં કેમના ગૌરવનો નાશ થતે જુએ છે, એવી વિચારણામાં કોમનું આંતરતત્વ જણાઈ આવે તો એનો મોભે ઉતરત થઈ જતે કહ્યું છે અને એવા વિચારે અકર્તવ્ય માને છે. મારે વિચાર એથી તદન જુદો પડે છે. પ્રગતિ કરવાની ઈચછાવાળી દરેક સમાજે પોતાની મૂળ સ્થિતિને વિચાર કર, ખરી હકીકતો બહાર લાવવી અને એવી બાબતમાં વિચારકોએ કેમને પંપાળવાને બદલે કડવું પણ સત્ય સ્વરૂપ નજર આગળ રજુ કરી માર્ગદર્શન કરાવવું એ તેમની અતિ જરૂરી ફરજ છે એમ મારું માનવું છે. પૂર્વકાળની મોટી મોટી વાતો કરી જાણે અત્યારે પણ હજુ શ્રી મહાવીરનો યુગ વર્તતે હોય અથવા શ્રીમાન હેમચંદ્રના ભાગ્ય અંતઃકરણથી રચાયેલી જેન જાહોજલાલીમાં આપણે વર્તતા હે. ઈએ એ ખ્યાલ કરાવી તાળીઓ પડાવવી એ કદાચ આપણા ગૌરવના ખ્યાલને આનંદ આપે, આપણી અભિમાન વૃત્તિને પોષે, પણ એથી આપણે આગળ વધી શકતા નથી, સ્થિતિ સુધારી શકતા નથી અને સુધરે તેવી સ્થિતિમાં આપણી સમાજને મૂકી શકતા નથી. સુજ્ઞનું કર્તવ્ય કોમને સારૂં લગાડવાનું હોય તેના કરતાં સત્ય સમજાવવાનું હોય એમ મને લાગે છે અને તે કોમની વિશાળ નજરે યેગ્ય લાગવું જોઇએ. આપણે જ્યારે પૂર્વકાળના ઇતિહાસને વિચાર કરતાં હોઈએ ત્યારે પૂર્વકાળની ભવ્ય સ્થિતિ ખાસ વિચારવા યોગ્ય છે, તે વખતની સ્થિતિ ચીતરવા યોગ્ય છે અને તે પ્રસંગે વિચારવાનો પણ ખરી વાતો બહાર લાવે છે પણ વર્તમાન સ્થિતિનું ચિત્ર આપતાં અથવા કોન્ફરન્સ જેવા મોટા મેળાવડામાં કે નાના મંડળોમાં ભાષણ આપતા વક્તા માત્ર લોકરંજન સારૂ પૂર્વકાળની મોટી મોટી વાતો કરવા મંડી જાય અથવા વર્તમાન સ્થિતિની સાચી વાતો તરફ દ્રષ્ટિપાત ન
For Private And Personal Use Only