Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
છોડો ઘણે મુશ્કેલ છે અને શરીર પરને મમત્વ છુટયા સિવાય તપથઈ શકતે નથી. તપને માટે પણ કેટલાક અંતરાય બાંધીને આવેલા હોય છે, તેઓ એક ઉપવાસ જેટલે તપ પણ કરી શકતા નથી. જુઓ ! માત્ર એક ઉપવાસ કરવાથી જ
યક કે જે સ્થળભદ્રના લઘુ બંધ થતા હતા તેણે પ્રાણ તજી દીધા હતા. કેટલાક જીવો તે અંતરાય ડીને આવેલા હોય છે, તેઓ સહેજે તપસ્યા કરી શકે છે. ઉ. પવાર છઠ્ઠ અઠ્ઠમ તો તેમને મન રમત જેવા લાગે છે. પર્યુષણાદિ પર્વોમાં દર વર્ષ અડ્ડાઈ કરે છે અને કવચિત્ માસક્ષમણ જેવી મહાન્ તપસ્યા પણ કરે છે. •
તપ સંબંધી અંતરાય ઢેડવાના કારણ તરીકે તપસ્વીની ભક્તિ એ મુખ્ય સાધન છે. તપની અનુમોદના કરવી, તપસ્વીની પ્રશંસા કરવી, યથાશક્તિ તપના અને ડાઉના દિવસે અથવા તપના પારણાને દિવસે ઉત્તમ અન્નપાનાદિવડે તેની ભક્તિ કરવી, તપસ્યાના દિવસોમાં બની શકે તે તેમના અંગની શુશ્રુષા કરવી, કવચિત તપસ્યાના દિવસોમાં કે પારણું કર્યા પછી કોઈ તપસ્વીનું શરીર નરમ થઈ જાય તો તેમની ઓષધ પાદિવડે સંભાળ લેવી, તેમની આર્થિક સ્થિતિના ખબર મેળવી બની શકે તેવું ને તેટલું આલંબન આપવું યા અપાવવું–આ બધા તપસ્વીની ભક્તિના શકાર છે અને તેના આરાધનવડે તપ સંબંધી અંતરાય ગુટે છે અને સહેજે સહેજે સુશ્કેલ જણાયા સિવાય તપસ્યા કરી શકાય છે.
જેઓ તપની અને તપસ્વીની હલકું કરે છે, અબહુમાન કરે છે, “તપ કરવાથી શું ? ” એમ કહી તેમની અવગણના કરે છે, અને લાંઘણની ઉપમા આપે છે, ત૫ કરનારની અનુમોદના કરવાને બદલે “અમુક આશાએ તપ કરે છે ” એમ ઉલટી તેમની અપભ્રાજના કરે છે, તપસ્વીની ભક્તિ કરનારના મન પણ મેળા પાડી દે છે–શિથિલ કરી નાખે છે તેવા જીવો પોતે તપ કરી શકતા નથી, એટલું જ નહીં દ! અન્ય કર્મબંધ કરવા સાથે તપમાં એ અંતરાય બાંધે છે કે આગામી ભવે તેઓ સામાન્ય તપસ્યા પણ કરી શક્તા નથી.
તપ કરવામાં પણ દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ ને ભાવની અનુકૂળતા જોઈએ છીએ. નિ. રંગી અને દઢ શરીર એ દ્રવ્ય છે, સિદ્ધાચળ જેવું તીર્થ એ તેને માટે અનુકૂળ
બ્દ છે, પર્યુષણાદિ ના દિવસો એ અનુકૂળ કાળ છે અને તપધર્મ ઉપર અનુરાગ-મતે ભાવ છે. નિરોગીને દઢ શરીરવાળાંજ વિશેષ તપ કરી શકે છે, સિદ્ધા
દિ તીર્થક્ષેત્રમાં જ વિશેષ તપ થઈ શકે છે, પર્યુષણાદિ પર્વેમાં જ વિશેષ તપ શી આવે છે અને તાધર્મ ઉપર જેને પ્રીતિ હોય છે તે જ વિશિષ્ટ તપ કરી શકે છે. સાધારણ દિવસમાં એક એકાસણું પણ નહીં કરનારાને પર્યુષણદિપમાં છઠ્ઠ દાદિ તપ કરતાં જોઈએ છીએ. પિતાના સ્થાનમાં જે સામાન્ય તપ પણ કવ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533409 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1919 Pustak 035 Ank 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1919 |
| Total Pages | 36 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |