________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૩૬૦
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન ધમ પ્રકાશ.
↑
जैनोनुं अध्यात्मशास्त्र अने नीतिशास्त्र. '
જે જે સવ મધુએ જેન રીલેાસેીના અભ્યાસ કરે છે, તે સર્વે એવી માન્યતા ધરાવતા થઈ જાય છે કે જૈનધર્મ તે પીલાસીના સિદ્ધાંતાના એક સમૂહરૂપ ધર્મ માત્ર છે, તેનાં સિદ્ધાંતે અમુક ચાકસ દૃષ્ટિબિંદુથી રચાયેલાં નથી. અને તે સ અભ્યાસીઓને આશ્ચય થાય છે કે આ પ્રમાણેના પદ્ધતિ-વ્યવસ્થા વગરના સંપ્રદાયને જે સ્થિતિમાં તે તેમની દૃષ્ટિએ દેખાય છે તેવી સ્થિતિમાં કેણે ચાલુ કં હશે-પ્રવર્તાવ્યા હશે ? હું પણ એક વખત જૈનધર્મ માટે આવાજ વિચારા ધરાવતા હતા અને મારીશ તે અગિત અભિપ્રાય મેં જાહેરમાં પણ દર્શાવેલ છે, પણ જૈન પ્રીલેાસેાપી અને તેના સિદ્ધાંતા તરફ હવે હું જુદીજ ષ્ટિથી જોઉં છું. ઉંડા અભ્યાસ કરતાં મને જણાયુ છે કે તે ધર્મનું અધ્યાત્મશાસ્ત્ર સ્વતંત્ર પાયા ઉપર રચાયેલ તદ્દન જુદુંજ છે; અને જૈનધર્માંના હરીફ્ ધર્મો-બ્રાહ્મણ ધર્મ અને બુદ્ધ ધ-તે અને ધર્મ કરતાં જેનેાનુ અધ્યાત્મશાસ્ત્ર-આત્મા સળંધીનું જ્ઞાન દેખાડનાર શાસ્ત્ર બહુ માનવંતી પદવી ધરાવે છે, અને તે ધર્મ કરતાં તદ્દન જુદીજ પદ્ધતિ ઉપર તે રચાયેલ છે. આજે આ વિષય ઉપર ઘેાડા વખત સુધી તમારૂ લક્ષ ખેંચવાની હું રજા લઉં છું.
જેનેાના ચેાવીશમા અને છેલ્લા પેગંબર ( તીર્થ કર ) મહાવીરે જે પ્રમાણે ઉપદ્મિસ્યા અને જે ધર્મ તેની છેલ્લી પ્રરૂપણાનુસાર અત્યારે હયાતી ધરાવે છે તે પ્રમાણેના જૈનધર્મની ઉત્પત્તિ જે પ્રમાણે સારી રીતે જણાયેલ છે તદનુસાર પૂ હિંદુસ્તાનના તે ભાગમાં થઇ હતી, કે જે સ્થળે પ્રાચીન કાળમાં ઉપનિષદોમાં જણાવવામાં આવ્યુ છે તેમ યાજ્ઞવલ્કયે બ્રહ્મ અને આત્માના પાતાના સિદ્ધાંત પ્રરૂપ્યા હતા, જેમાં બ્રહ્મ અને આત્માને શાશ્વત અને પરમ તત્ત્વ-નિર્વિકલ્પ પુરૂષ તરીકે ઉપદિણ્યા અને જે સ્થળે મહાવીરના સમકાલીન અને હરીફ ગૌતમ બુદ્ધે પણ પેાતાને સર્વ વસ્તુએ નાશવત છે એવા વિનશ્વરવાદ પ્રરૂપ્યા હતા. આ પ્રમાણે સ્થિતિ હાવાથી જૈનધર્મીને આવા પરસ્પર વિરૂદ્ધતા દર્શાવનારા મહેાથી તદ્દન જુદી અને તે મનેની સ્પર્ધામાં ઉત્તમ રીતે ટકી શકે તેવી પ્રરૂપણા કરવાની હતી અને તે માખત જૈનધર્મ પ્રરૂપકાએ અહુ સારી રીતે ચર્ચેલી છે તે દેખાડવાને માટે વધારે ખુલાસાથી અને સ્પષ્ટ રીતે તે કહેવાની જરૂર છે.
૧ કે. ડાકટર હેમોન જેકામી એ એકસફર્ડમાં ભરાયેલ ધાર્મિક ઐતિાસિક પરિષમાં આપેલ ભાષણનું ભાષાંતર–જૈન શ્વેતાંબર કાન્ફરન્સ હેરલ્ડ ઉપરથી.
For Private And Personal Use Only