________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જેનું ધર્મ પ્રકાશ.
ગુવા. ૩ વૃત્તિ-વત્તન-ભિક્ષાનું સંક્ષેપવુ, પરિમિત અદ્યપાન ગ્રહણ કરવું અથવ મુક દત્તિના માનથી શિક્ષા ગ્રહણ કરવી તે વ્રુત્તિસક્ષેપ તા. ૪ દૂધ, હિં, ધી ગાળ, નવનીત પ્રમુખ વિગઇ (વિકૃતિજનક પદાર્થા)ના ત્યાગ કરવા તે રસત્યા તપ. ૫ કાયોત્સર્ગ મુદ્રા યો ઉત્કટુકાસનાદિ વડે આતપનાદિ કષ્ટ સહેવાં તે કાય લેશ નામે તપ અને ૬ ઇન્દ્રિયા તથા મનને ગેાપથી રાખવાં અર્થાત્ કાચબાને રે ગોપાંગને સ કાચી રાખવા અને રાગદ્વેષના હેતુરૂપ શબ્દાદિક વિષયેથી નિ હતી ઇન્દ્રિને નિયમમાં રાખવી તે ઇન્દ્રિય સલીનતા તથા મનનેા તથા કપાય નિંદા કરવા, આત રોદ્રધ્યાનના ત્યાગ કરવા એ નાઇન્દ્રિય સલીનતા તપ. રીતે છ પ્રકારના ખાદ્ય તપ ણવા. માદા તપ અત્યંતર તપની પુષ્ટિ માટે કરવા દવાથી હવે છ પ્રકારના અભ્યતર ત ગ્રંથકાર વખાણે છે.
૧ અતિચાર રૂપ મળને પ્રક્ષાલન કરવા માટે આાચનાર્દિક દેશ કકાર પ્રાયશ્ચિત્ત નામે તપ. ૨ એકાગ્ર ચિત્તનિધ રૂપ ધ્યાન નામે તપ; તેમાં આર્ત્ત રાષ્ટ્રનો ત્યાગ અને પ્રશુલના આદર. ૩ આહાર પાણી વસ્ત્રાદિકવડે આચા ક દશ વૃજયપદની ભક્તિ અને શરીર સુષા કરવારૂપ તૈયાનૃત્ય નામે તપ. જેના વડે વિધ કર્મોને! ક્ષય થવા પામે તે જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્ર તથા ઉપચ સેઢે વિનય તપ. ૫ વગર જરૂરનાં ઉપકરણ અને ભક્તપાનના ત્યાગ કરી દે અને અંતરથી મિથ્યાત્વ કષાયાદિકનો ત્યાગ કરવા તદ્રુપ ઉત્સર્ગ નામે તપ. અ ૬ વાંચના, પૃચ્છના, પરાવર્ત્તના, અનુપ્રેક્ષા અને ધર્મ ધારૂપ પવિધ સ્વાધ્યા * નામે તપ જાણવા. આમાં આ ધ્યાન તે અનિષ્ટસયાગ, વિયેાગ, અ માચ અને વ્યાધિ વેદના પ્રત્યેની ચિંતારૂપ. રોદ્રધ્યાન તે હિંસાનુબંધિ, સ્મૃષાતુ અધિ, સ્તેયાનુઘ્નધિ અને વિષય સંરક્ષણ સબંધી ચિત્ત એકાગ્રતા. ધમ ધ્યાન આજ્ઞાત્રિય, અપાયવિચય, વિપાકવિચય અને સ ંસ્થાન વિચયરૂપ ચાર પ્રકારનું અને શુકલધ્યાન તે પૃથદ્ઘ વિતર્ક સપ્રવિચાર, એકત્વ વિતર્ક અપ્રવિચાર, સુ ક્રિયા અપ્રતિપાતિ, તથા વ્યુપરત ક્રિયા અનુવર્તન (અનુવૃત્તિ ) રૂપ. એમ દરેકન ચાર ચાર ભેદો સમજવા,
ઉપચાર વિનય તે વિનય કરવા ચેાગ્ય પૂજ્ય જના આળ્યે તે ઉભા થ; જવું, હાથ જેડવા, બેસવા આસન આપવુ, આજ્ઞાં વચન સાંભળવા ઉત્કંકિત થવું તેમજ બહારથી આવ્યા બાદ ઠંડ ગ્રંહુણ અને ચરણ પ્રક્ષાલનાદિક કરવું, એસ રાક રીતે કરતતા સાચવવી. ૧૭૫–૧૭૬
શાસકાર હવે પ્રચય સધી પ્રતિપાદન કરતા હતા કહે છે. दिव्यात्कामरतिसुरवात्रिविधं विविधेन विरतिरिति नवकं । औदारिकावी दाताराम् ॥ १७७ ॥
For Private And Personal Use Only