Jain Dharm Prakash 1916 Pustak 032 Ank 03

SR No.: 533371
Original Sutra Author: N/A
Author: Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Publication Year: 1916
Total Pages: 26
Language: Gujarati, Hindi
Classification: Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India
File Size: 2 MB

Page 16

૧૦૦
જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
બી. એ. ના અભ્યાસ જેટલો પ્રયાસ કરે તો તે અપૂર્વ વિદ્વાન થઈ શકે પરંતુ તે. ટલે તેના પ્રત્યે ભાવ કયાં છે? ખામી જ તેની છે.
અત્યારે તો ઘણા બંધુઓ એ પ્રશ્ન કરતા આવે છે કે—ધર્મ સંબંધી એક એવી બુક કે શાસ્ત્ર બતાવો કે જેથી અમે ધર્મ સંબંધી તમામ જ્ઞાન મેળવી શકીએ.’ હું તેમને સામો પ્રશ્ન કરું છું કે “યુનીવર્સીટીની બી. એ. ની ડીગ્રી મેળવવા માટે કોઈ એક બુકનીજ માગ કરે તો તમે તે બતાવી શકશો? નહીં બતાવી શકે, તમે કહેશે કે, કમથી અભ્યારા કરતો આવીશ તો બી. એ. થઈ શકીશ. એક બુક વાંચવાથી બી. એ. થઈ શકાશે નહીં.” ધાર્મિક કેળવણી માટે પણ તે રીતેજ સમજવું. તેને માટે તેના વિદ્વાન બતાવે તે કમથી તેને અભ્યાસ કરે જોઈએ. તો જ ધાર્મિક યુનીવર્સિટીના બી. એ. થઈ શકાય.
બંધુઓ ! વ્યવહારિક કેળવણી ભવની વૃદ્ધિ માટે છે ત્યારે ધામિક કેળવણી સંસારની ક્ષતિ માટે છે. તેથી ભવભીરૂ મનુષ્ય તે લેવાની ખાસ આવશ્યકતા છે. દ્રવ્ય પ્રાપ્તિની અપેક્ષા હશે તો તે પણ તેથી મળી શકશે કારણ કે ધાર્મિક કેળવણી લેનારનું વર્તન ખરેખરૂં શુદ્ધ, સત્યપરાયણ, પ્રમાણિતાવાળું અને શ્રેષ્ઠ પંકિતનું હોય છે. જે તેવું વર્તન ન હોય તો તેણે ધાર્મિક કેળવણી લીધી જ નથી એમ માનવું. તેને તમામ અભ્યાસ વધ્યજ સમજવો. કારણ કે જ્ઞાનનું ફળ વિરતિ છે અને વિરતિ તે સદાચરણરૂપજ છે. તથા પ્રકારના સદાચરણથી–પ્રમાણિકપણાથી લાભાંતરાય નાશ પામે છે અને તેથી આ ભવમાં ને પરભવમાં સુખસંપત્તિ પણ પ્રાપ્ત થાય છે.
અહીં એક હકીકત ખાસ એ કહેવાની છે કે ઘાર્મિક અભ્યાસ કરવામાં અધિકારની મુખ્યતા છે, જે જેને અધિકારી હોય છે તે જ તેનો અભ્યાસ કરી શકે છે. અધિકારી બન્યા વિનાને અભ્યાસ કરવા જાય છે તો લાભને બદલે હાનિ મેળવે છે. જુઓ! રસાયન એવી વસ્તુ છે કે શરીરને પુષ્ટ કરે છે, પણ કેાઈ વ્યાધિગ્રસ્ત માણસ જે સ્વેચ્છાએ તેનું સેવન કરે છે તો તે નિરોગી અથવા પુદ થવાને બદલે પ્રાણસંશયવાહી સ્થિતિમાં આવી પડે છે. ધાર્મિક અભ્યાસ માટે એ દષ્ટાંત ધ્યાનમાં રાખવું. નંદીસૂત્રના પ્રારંભમાં “શિષ્યના ગ્યાયેગ્યપણાની પરીક્ષા કરીને પછી આ શાસ્ત્ર શીખવવું” એમ કહેતાં શિષ્ય શંકા કરી છે કે-ગુરૂ તો એકાંત ઉપકારી છે, તેની તો સર્વની ઉપર સમાન વૃત્તિ છે, તો પછી તેમાં ચોખ્યાયોગની પરીક્ષા શા માટે કરવી જોઈએ, તેમણે તે સર્વની ઉપર ઉપકાર કરે જઈએ. જુઓ, વરસાદ વરસતી વખતે સ્થાન અસ્થાન જુએ છે? જેતો નથી. કારણ કે તે સર્વને ઉપર સમાન ભાવવાળે છે. ગુરૂ તેને ઉત્તરમાં કહે છે કે “મહાનુભાવ!