________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શાન્તિ અને સુમતિ એ બે ← ખમ્માના હિતસવાદ
૩૩૦
દુઃખ દૂર કરવા ઘટતા પ્રયત્ન કરવા, કરાવવા અને કરનારને અનુમેદન આપવું. વળી તેમનાં દુ:ખના સર્વથા અંત આવે એવા ઉચિત ઉપાય તેમને સૂઝાડીબતાવીને ઠેકાણે પાડી દેવા એટલે કે દુ:ખી જીવા ઉપર કરૂણાભાવ રાખવા. કોઈપણ સદ્ગુણી આત્માને કયાંય પણ રહેલા જાણીને કે બ્લેઇને દિલમાં પ્રક્રુત્તુિત ( રાજી રાજી ) થવુ અને તેમનામાં જે જે સગુણા જાણી-જોઇ શકાય તે તે સદગુણા જાતે આદરવા માટે પણ યથેાચિત ઉઘમ અવશ્ય કરવા. આ પ્રકારે પ્રમાદ યા મુદિતા ભાવવડે આપણામાં ઉત્તમ પ્રકારની ચેાગ્યાં આવે છે અને તેવડે આપણે પેતેજ સદ્ગુણી થઈ શકીએ છીએ. છેવટે જે કઇ ભારે નિઠાર ( નિર્દય ) પરિણમવાળા જીવ જોવામાં કે જાણવામાં આવે તેએ જ્યારે ફાઇ રીતે સુધરી ન જ શકે એવી અસાધ્ય સ્થિતિમાં આવી ગયેલા દેય ત્યારે તેમની કશી છેડ નહિ કરતાં તેમને તેમનાં દુષ્કર્મીને વશ જાણી સમભાવે તેમનાથી નિરાળા રહીને નિજ હિત કાર્ય કરવા તરફ સાવધાન બનવુ. એટલે કેાઇ એવા નીચ નાદાન જીવાનાં દુષ્કાયેમાં ( માઠાં આચરણેા ) જોઇ, પરિણામે જ્યારે કશુ વળે એવુ નર્થજ એમ સમજાય ત્યારે નકામા ઉશ્કેરાઇ, નહિ જતાં નિરૂપાયપણે તેમનાથી અલગાજ રહી મધ્યસ્થ ભાવ દાખવવા, જેથી કશી હાનિ થયા વગર સ્વહિત તે. અવશ્ય જળવાઇ રહે. “ ઇતિશમ્ ”
**
પે
મુ . વિ. शान्ति अने सुमति से वे जैनबंधुओनो हितसंवाद. પન્તિ--ભાઇ સુમતિ ! આપણે શ્રમણેાપાસક કહેવાઇએ તેનુ શુંકારણ ? સુમતિ~~ભાઇ શાન્તિ ! શ્રમણ-સાધુ--નિગ્રંથ ગુરૂ મહારાજની સેવા-ઉપાસના-ભક્તિ કરવાથી અને તેમને હિતાપદેશ સાંભળી પવિત્ર જિન-આજ્ઞાને અનુ સરવાથી આપણે શ્રમણેાપાસક અથવા શ્રાવકના નામથી એળખાઇએ છીએ. શાન્તિ---સાધુજનોને શ્રમણ-નિગ્રંથ કહેવાનું શું કારણ ? સુમતિ--આત્મહિત સાધવા ઉજમાળ થયેલ સાધુજના સકળ મમતા તજીને અહિંસા, સયમ અને તપ લક્ષણ ધર્મનું આરાધન કરવા પ્રમાટે માત્ર દૂર કરી અપ્રમત્ત ભાવે શ્રમ-ઉદ્યમ આદરે તેથી તેઆ શ્રમણ નિગ્ર ધના નામથી ઓળખાય છે.
પરિગ્રહ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શાન્તિ-પ્રમાદનું લક્ષણ શું ? અને તે કેટલા પ્રકારના છે? સુમતિ---જેમ દારૂને મદ ચઢવાથી જીવ પેાતાનુ ભાન ભૂલી જઇ સ્વસ્કંદપણે વર્તે છે તેમ જેનાથી સ્વકર્તવ્યનું ભાન ભુલી જઈ નિજ કર્તવ્યભ્રષ્ટ થવાય તેવુ ગમે તે પ્રકારનું સ્વચ્છંદ આચરણ હેાય તે પ્રમાદ કહેવાય છે. તેના મુખ્ય પાંચ પ્રકાર નીચે મુજમ કહ્યા છે.
-
For Private And Personal Use Only