Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
*
જૈનધર્મ પ્રકાશ
क्षमापणा अथवा खामणां,
“ ખસીએ ને ખમાવીએ સાહેલડી રે, એ જિન શાસન રીત તે. ”
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
એ અગર્ભિત ઉપદેશ સર્વે શાસ્ત્ર શિશમણિભૂત શ્રીકલ્પસૂત્ર પ્રમુખમાં સ તીર્થંકરએ તેમજ સુધર મહારાજાએ કરેલ છે.
*.
ક્ષમાગુણુ પ્રધાન-ક્ષમ શ્રમણા જગતને ઉપદેશ આપે છે, કે-જેએ પર્યા ક્ષમા (Tolerance ) ગુણુનુ સેવન કરે છે તેમેજ દયાધ (Noninjury ) તું ખરી રીતે પાલન કરે છે-કરી શકે છે. દયાધમ સર્વોપરી ધમ છે અને તેનુ યથા સેવન-આરાધન કરવા માટે ક્ષમા ગુગુ આદરવાની અતિ આવશ્યકતા જણાવી છે. ક્ષમા ગુણુ નમ્રતા રાખવાથી આવે છે તેથી નમ્રતા અથવા વિનય ગુણુ ધારખુ કરવાની પબુ મહુજ જરૂર છે. ખરી સરલતાનું સેવન કરનારાજ યષાર્થ નમ્રતા આદરે છે. તે વગરની નમ્રતા ઉપલા દેખાવરૂપજ ક્રાય છે. મુખ્યતઃથી વડીલ ખંધુતે લઘુ ખધુએ નમ્રપણે વર્તીને ખમાવવા ઉચિત છે એવા જ્ઞાની મહારાજના હિત વચનને અવલખી સહુ કોઇ લઘુત્રએ અતિ નમ્રભાવે સરલતા રાખીને સર્વ વડીલ બએને ખામણાં કરવા ઉચિત છે. પણ કવચત્ લઘુબ', વયની અપરિપક્વતાહિક કારજીથી, ઉત્કૃખલતાને લીધે વડીલ બંધુ પ્રત્યે નમ્રતા દાખવી શકે નહિં ત્યારે વીતરાગ શાસનમાં રૂચિવ'ત એવા વડીલ અડધુ પોતે લઘુ ખ'ને નમ્રપણે ખમાવે છે, જેથી લઘુ ખ'' પણુ લાદિક ગુણુને લઇ સહેજે અનુકૂળ થઇ જઇ વડીલ ખધુને અવશ્ય ખમાવે છે. આ રીતે આપણી માછી સમજને લઈ જે કંઇ પ્રતિકુળતા ઉભી થઈ હોય તે નાનીનાં હિત વંચ નને લક્ષમાં રાખી અરસપરસ નમ્રતા દાખવી દૂર કરવી જોઇએ. ખમવું અને ખમાવવું” એ ઉત્તમ નીતિ સરલતાથી આદરનારા સુગ ભાઈ ડૅના સ્વપર ઉભયનું હિત કરી શકે છે, ભવભવના વેર-વિધ શમાવે છે અને ધર્મરાગ દ્રઢ કરીને સદ્ગતિને સાધે છે. ‘ વસમસાનુંરતુ સામાં ' એ આગમ વચનથી સિદ્ધ થાય છે કે શ્રમણ પાનું-સાધુપણ ખરેખર ક્ષમા ઉપશમ ગુણ ( સમતા ગુણુ )ની પ્રધાનતાવાળુ જ વખણેલું છે. સમના ગુણ વગર સાધુપણાને ડૉ રસાસ્વાદ્ન મળી શકતા નથી. સમતા રસમાં નિમગ્ન રહેવું, ગમે તેવા ઉપસ, પરીસમાં ભેદ નહિ કરવે પરંતુ સમભાવે તે સર્વે સહન કરવા-દ્રઢતા રાખવી એ જ સાધુપણાની ખરેખરી શભા છે. એ શેાભા કઇ રીતે લેપાય નહિ પણ તેમાં એર વધારા થયા કરે એવી ઉત્તમ નીતિ રીતિ અખત્યાર કરવી એ મુનિજનેનું જમ્મુ કર્તવ્ય છે. તેનું એક ભ્ પણું વિસ્મરક્ષુ થવું ન જોઈએ. સહુ આચાર્ય,
:
'
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533350 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1914 Pustak 030 Ank 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1914 |
| Total Pages | 40 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |