Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જ્ઞાનાર સૂત્ર વિવરણ,
શીલતા તજીને, નિજ દેહને દમવા મુનિજને તે કેમ ઉજમાલ થતા હશે? એવી શિષ્યની શંકાનું શાસ્ત્રકાર સમાધાન કરે છે. ૬
विपं विषस्य बन्हेश्व, वन्हिरेव यदोषधं ॥ तत्सत्यं भवभीताना-मुपसर्गेऽपि यत्रभीः ॥ ७ ॥
ભાવાર્થ—જેમ વિષનું ઔષધ વિષ છે, અને અગ્નિથી દગ્ધ થયેલાનું ઔષધ 'અક્સિજ છે તેમ ભવભીરૂ મુનિને ઉપસર્ગ સંબંધી દુઃખને ડર લાગતેજ નથી. જેમ કેઈને સાપ કરડ્યો હોય ત્યારે તેને લીંબડે ચવરાવે છે, અને અગ્નિથી દાઝેલાને અગ્નિનેજ શેક કરે છે, તેમ જન્મ મરણનાં દુઃખથી ત્રાસ પામેલા મુનિજ તે દુઃખને કાપવા માટે વિવિધ ઉપસર્ગ સંબંધી દુઃખને સમભાવે સહન કરે છે અને તેથી તેઓ ભવદુઃખથી મુક્ત થઈ શકે છે, એવી સંપૂર્ણ ખાત્રી થવાથીજ વિવિધ ઉપસર્ગ પરિસહાદિક સંબંધી દુઃખને સમયજ્ઞ મુનિએ સ્વાધીનપણેજ સમભાવથી સહન કરવા તત્પર રહે છે. ૭
स्थैर्य भवभयादेव, व्यवहारे मुनिव्रजेत् ॥ स्वात्मारामसमाधौ तु, तदप्यंतर्निमज्जति ॥ ८ ॥
ભાવાર્થભવભીરપણાથીજ વિવેકવાન મુનિ ધર્મ વ્યવહારને સ્થિરતાથી સેવે છે. જન્મ મરણના ભયથી જ સમય મુનિ વ્યવહાર માર્ગનું દઢ આલંબન લઈ નિશ્ચય માર્ગને સાધે છે, વીતરાગ પ્રણીત સ્યાદ્વાદ માર્ગનું સાવધાનપણે સેવન કરવા સમય મુનિ લગારે ચૂકતા નથી તેનું મુખ્ય કારણ ભવભયજ છે. એમ સાધ્ય દષ્ટિથી શુદ્ધ વ્યવહારનું સેવન કરતાં કરતાં જ્યારે પિતાના આત્મામાં સહજ સમાધિ જાગે છે-જ્યારે સાક્ષાત્ આત્મ-અનુભવ જાગે છે ત્યારે ભાવભય પણ અંતરમાં સમાઈ જાય છે. ૮
વિવેચન–પ્રથમના ચાર લેકમાં ભવરૂપી–સંસારરૂપી સમુદ્રનું જ વ્યાખ્યાન કરેલું હોવાથી અને આ સંસાર તેજ કારણથી ઉદ્વેગના સ્થાનરૂપ સિદ્ધ પતે હેવાથી પ્રથમના ચાર પ્લેટનું વિવેચન ભેળું કરવામાં આવ્યું છે.
આ સંસાર કે જેમાં ક્ષણિક-અપકાલીન સુખ પ્રાપ્ત થવાથી આ પ્રાણી આસક્ત થઈ રહ્યું છે તે સંસાર કેવો દુઃખથી ભરેલો છે તે પ્રથમના ચાર
લેકમાં બતાવવામાં આવ્યું છે. તેની અંદર સંસારને સમુદ્રની ઉપમા આપવામાં આવી છે. આ પ્રત્યક્ષ દેખાતે સમુદ્ર પણું એટલે બધે ભયંકર છે કે જેની અંદર હજારે ઉતારૂઓથી ભરેલી સ્ટીમરે જોતજોતામાં ગર્ક થઈ જાય છે
૧ અગ્નિથી દાઝેલાને અગ્નિના શેકને ઉપચાર કરવામાં આવે છે. અથવા ગરમ પદાર્થ લગાડવામાં આવે છે પણ બીજા શીત ઉપચાર ઉપયોગી થતા નથી,
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533349 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1914 Pustak 030 Ank 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1914 |
| Total Pages | 32 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |