________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માન્ય મહામાગાનુ યોગ્ય સન્માન,
અમ લાગવા માંડે છે કે અત્યાર સુધીની તેની પ્રવૃત્તિ હતી તે સર્વ ખેાટે રસ્તે દોરતી હતી, કરાવનારી હતી, અતિ દુ:ખ ઉપજાવનારી હતી. અત્યાર સુધી તે જેમાં આનંદ માનતા હતા તેમાં આનંદ કાંઈ હતાજ નહિ આનન્દના તેને ખ્યાલજ માટે તા-વિગેરે વિગેરે વિચારા કાંઈક વ્યક્ત ભાવે અને કાંઇક અવ્યક્ત ભાવે તેને આવવા માંડે છે ત્યારે તે તદ્દન એઘદ્રષ્ટિમાંથી નીકળી ઉન્નતિક્રમમાં આગ પ્રયાણ કરે છે અને તે વખતે તેની ભવસ્થિતિ પરિપકવ થયેલી હાવાથી તેને પ્રથમ દૃષ્ટિ પ્રાપ્ત થાય છે. એ પ્રથમની ચૈત્ર દ્રષ્ટિનુ નામ મિત્રા દિષ્ટ કહેવામાં આવ્યું છે. એ દ્રષ્ટિમાં વત્તા પ્રાણીને દ્રવ્ય અભિગ્રહ કરવા ફિચ થાય છે એટલે સમ્યગ બેધ થયા પછી ને વસ્તુ સ્વભાવ જાણ્યા પછી ત્યાંગ થાય તેવા ત્યાગ તા તેને અહીં તે નથી, પણ બાહ્ય દ્રષ્ટિથી કેટલાક નિયમા તે લે છે અને તેને પાળવા અને તેને અનુસરવા મનમાં નિર્ણય કરે છે. અહીં અને તત્ત્વમેધ પણ થાય છે પણ ત બહુ સુક્રમ થતા નથી. જેમ તૃણને અગ્નિ થયા હાય અને તે ઘેાડા વખતમાં નહિવત્ થઇ જાય છે તે પ્રમાણે બેધને અહીં સામાન્ય ઝબકારો થઈ જાય છે. આ સ્થિતિ પ્રાપ્ત થયા પછી પ્રથમ દૃષ્ટિમાં જે ખાસ અગત્યની બાબત અને છે તે એ છે કે તેને અહીં અદ્વેષ ગુણસ્થાન પ્રાપ્ત થાય છે. અને પરિણામે એ અન્ય દર્શન કે સ`પ્રદાય ઉપર દ્વેષ છેડી દે છે અને તેના અનુયાયીઓ તરફ વૈરભાવના ત્યાગ કરી દે છે. તે અન્યમત સ્ત્રીકારના નથી, પણ તે મન કયા દૃષ્ટિબિન્દુથી સત્યને અશ ગ્રહણ કરી નીકળ્યા હશે તે સમજવા યત્ન કરે છે અથવા શબ્દ પુરૂષો તે સંબધમાં જે કહું તે વિચાર કરી સ્વીકારે છે. પરમત સહિષ્ણુતા તેનામાં એટલી સજ્જડ વી ય છે કે તે કોઈના ઉપર દ્વેષ લાવતા નથી. હિન્દુસ્તાનના ઇતિહાસ તપાસંતાં ધર્મને નામે કેટલી લાહીની નદીઓ ચાલી છે અને રવમત રથાપન માટે પ્રયત્ન કરતાં આખા દેશની કેવી છિન્નભિન્ન સ્થિતિ થઇ ગઇ છે તેપર વિચાર કરતાં દેશની પરતંત્રતાનુ પ્રથમ જ આપણને સહુજ સમજાવા સાથે મનમાં મોટા દ કરાવે છે. ભગવતના શાસનમાં વવાના માર્ગ પર · આવતાં હજુ તદ્દન પછાત સ્થિતિમાં હેલ પ્રાણીમાં પણ પમત સહિષ્ણુતાના ગુણ એટલે આવી નય છે હું જૈન કામના સબંધમાં જ્યારે એવા આધારભૂત ઇતિહાસ લખાશે ત્યારે તેમાં આવા પ્રસંગ આવવાના સ‘ભવ રહેશે નહિં એમ ધારી શકાય. અજ્ઞ આગેવાનો અને ધર્મનું રહસ્ય ન સમજનાર પતિમર્ગ શુરૂઆએ પ્રતાપી ધર્મની છાયામાં રહી કાઈ કાવાર આ પ્રથમ દૃષ્ટિમાં રહેલા સાધારણ ગુણના ઉચ્છેદ કરવા જેવુ પગલુ ભર્યુ હાય તે તે અતિ ખેાસ્પદ છે; પણ એમ માન્યમાં ભૂલ જણાતી નથી કે એવી સ્થિતિ થઈ હોય તો પણ આ દર્શનમાં
For Private And Personal Use Only