________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચંદરાજાના રાસ ઉપરથી નીકળતે સાર.
૨૫૫
સવ કળાપ્રવીણ ચંદરાજા અન્યક્તિ પણ સમજી ગયા અને બહાર નીકળવા દુતાવળા થયા, પણ પ્રેમલાએ નીકળવા દીધા નહીં. દેહચિંતાનું મિક કર્યું તો તે સાથે આવી એટલે ચંદરાજાને પાછું આવવું પડ્યું, પછી તે
મલાએ પિતાના હૃદયને સઘળે ઉભરો કાઢયે અને જેટલું કહેવાય તેટલું ચંદરાજાને કહ્યું એટલે પછી ચંદરાજાને પણ કાંઇક ખુલાસે કરે પડે અને પિતા ન રોકવા માટે તેને સમજાવવા લાગ્યા, પણ પ્રેમલા શી રીતે સમજે ?
આ તે કંઈ સહજ કામ માટે જવાનું હતું ને પાછા આવવાનું હતું કે પ્રમલા છેડી દેય ? આ તો જીંદગીને વિગ હતા એટલે તેમાં ચંદરાજાની સમજાવટ ચાલી શકે નહીં એ ઉઘાડી વાત છે.
અંતે કર માણસે કરપણું કર્યું. હિંસકે અંતઃપુરમાં પિસી જોરાવરીએ ચંદન છેડ છાડા. પ્રમલા પણ પહેલેજ પ્રસંગ હોવાથી લજાવ્યું અને આધી ખસી ગઈ. એટલે ચંદરાજા ત્યાંથી બહાર નીકળ્યા. તેને પણ દેહમાંથી પ્રાણ નીકછતાં દુઃખ થાય તેટલું દુઃખ લાગ્યું, પણ વચને બંધાએલ તેથી ઉપાય નહીં. મેટા માણસે પ્રાણ જવા કબૂલ કરે છે પણ વચનભંગ કરતા નથી; જે વચનભંગ કર્યું હોત તો અહીં કયાં વાર હતી. પિતાને સાસરાને ખરી વાત જણાવે એટલેજ વિલંબ હતો; તેજ વખત સિંહળરાજા ને હિંસકમંત્રીના હે કાળા થાત ને ભાગી જવું પડત. પણ ઉત્તમ મનુષ્ય તેમ કરે જ નહીં. આ પ્રસંગમાં કઠોર હદયની કઠોરતા કેવી હોય છે તે પ્રત્યક્ષ જણાઈ આવે છે. હિંસકે કરેલું અકાર્ય બીજે દયાળુ પુરૂષ કરી શકે નહીં. આવા અપ્રતિમ પ્રેમમાંથી પતિ પત્નીને કાયમને વિગ બીજો કોણ કરાવી શકે? ભાવી પ્રબળ છે; પરંતુ કુડને ધૂડ છે ને અંતે સાચું તરી નીકળવાનું છે. સત્યનો જય થાય છે એ વાત નિર્વિવાદ સિદ્ધ છે. આમાં પણ પરિણામ તે જ આવવાનું છે. પણ અત્યારે તે ચંદરાજાને બહાર કાઢીને હિંસકમંત્રી પિતાનું ધાર્યું પરિણામ આવ્યું જાણીને રાજી રાજી થયે. ચંદરાજાએ છેવટે સિંહળરાજાને તે જે સમજે તે બહુ થેડા પણ લાગતાં વચનો કહ્યાં છે, પરંતુ સ્વાથી માણસના નેત્ર મિંચાઈ જતા હોવાથી તે તેને ખરા રૂપમાં સમજી શકતા નથી, અહીં પણ એમજ બને છે.
હવે ચંદરાજા ત્યાંથી નીકળ્યા, વૃક્ષના કેટરમાં પેઠા, સાસુ વહુ આવ્યા, આંબા પર ચડ્યા ને આંબે ઉપડ્યા. હવે ખરેખર રંગમાં ભંગ તે ગુણાવળીના ભોળપણથી પડવાનો છે. જો કે અહીં પણ પ્રેમલાલી સાથેના રંગમાં તે ભંગ પડ્યા છે. પરંતુ હવે જે ભંગ પડવાનો છે તે અસહ્ય છે, તે હકીકત તો આગલા
For Private And Personal Use Only