Jain Dharm Prakash 1911 Pustak 027 Ank 06

SR No.: 533314
Original Sutra Author: N/A
Author: Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Publication Year: 1911
Total Pages: 32
Language: Gujarati, Hindi
Classification: Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India
File Size: 16 MB

Page 25

એ સંબંધમાં બહુ વિસ્તારથી વિવેચન કરવાની જરૂરીઆત છે. કારણ એ સંબ. ધમાં અલના થતી વિશેષ જોવામાં આવે છે, પરંતુ એ વિષય પર દશમા સી. જયના વિષયમાં વિસ્તારથી વિવેચન કરવાનું હોવાથી હાલ તે મુલતવી રાખશું, વિષય પ્રમાણમાં વિસ્તૃત થઈ ગયેલ હોવાથી તેને બહુ લંબાવવો ઠીક નથી. 'ગુર્વારાધન( True discipleship.) ગુરૂ મહારાજ વિચાર કરી જેહુકમ ફર માવે તેને અનુસરવા રૂપ આ સાતમું લિંગ બહુજ ઉપગી છે. ગુરૂકુળવાસની મહવતા આ કાળમાં વિસરાતી જાય છે કારણ કે વ્યક્તિ સ્વાતંત્ર્યસ્થાપનનો આ કાળ છે. પરિણામે તેથી કેટલી હાની થાય છે તે કલ્પી શકાય તેવું છે. પ્રાથમિક અવસ્થામાં તે હમેશાં આ જીવ પરતંત્ર હોય તે જ તે હદની અંદર રડી શકે છે. વિષય પ્રમાદનું મધુર એર એટલું બળવત્તર હેય છે કે પરતંત્રતા વગર તેઓને દૂર કરવા માટે જે મને રાજ્ય પર અંકુશ જોઈએ તે પ્રાપ્તવ્ય થતું નથી. તેથી પરતંત્રતા આત્મસંય મને પ્રબળ માર્ગ બતાવનાર વિશાળ સગુણ છે. મનુષ્ય સ્વભાવનું અવેલેકન કર્યું વગર આ સદ્ગણની કિંમત સમજી શકાય તેમ નથી. પગલિક વાસનાનું જોર, એકાંતમાં તેનું સ્થાપન, વ્યવહારમાં તેની વિશેષતા અને પરતંત્રતામાં તેનું ન્યૂનપણું એ પરસ્પર સસબસ્ત પણે જ્યારે સમજવામાં આવે ત્યારે ગુર્વજ્ઞાનું રહસ્ય મળે છે તદુપરાંત વાવૃદ્ધ અને અનુભવી મનુષ્ય વ્યવહારના પ્રસંગો કેવી રીતે પસા કરે છે, કેવી ઠોકર ખાઈ ઠેકાણે આવી ગયેલા હોય છે, અને પિતાના અનુભવને લાભ બીજાને કેવી રીતે આપી શકે છે તે ગુજ્ઞાધીન રહેનાર જ સમજી શકે છે.
આ સાત ચિહથી અમુક પુરૂષ સાધુ છે એમ જણાય છે. સાધુઓ માટે સત્તાવી ગુણ શાસ્ત્રકારે વર્ણવેલા છે. એ ઉપરાંત આચાર્યને છત્રીશગુણ, છત્રીશ છત્રીશી ગુણ ઉપાધ્યાયના પચીશ ગુણ, પચીશ પચવીશી ગુણ, ગુરૂ મહારાજના ગુણે વિશે અનેક રીતે સાધુમાં લભ્ય ગુણેની અસ્તિત્વતા સૂચવે છે. એ સર્વનું તાત્પર્ય એ છે મહાન વિશાળ સગુણ ધારણ કરનાર અને આત્મિક લાભ મેળવવા દઢ નિશ્ચયવા મહા પુરૂને સાધુ કહેવામાં આવે છે. તેઓ આત્મિક લાભને નુકશાન ન થાય તે રીતે પરોપકાર કરવામાં સર્વદા પ્રવર્તે છે અને દુર્ગુણને આવિર્ભાવ તેમાં જણા નથી. સામાન્ય લાગે તે દુર્ગુણ પણ જ્યારે તેઓના માર્ગમાં આવે છે ત્યારે તે આત્મિકને પદગલિક ભાનું ચિત્ર હૃદય સમ્મુખ રાખી અમુક વસ્તુ ત્યાગ કર રોગ્ય છે (હેય છે) કે ગ્રહણ કરવા યોગ્ય છે (ઉપાદેય છે) તેને વિચાર વિવે પુર્વક કરે છે અને તેથી તેઓના વર્તન ઉપર દુર્ગુણ અસર કરી શકતું નથી. કે વખત પ્રબળ કર્મ સામ્રાજ્ય પાસે તેઓનું જેર નજ ચાલી શકે તે તેઓ પગ ભાવમાં કદાચ પડી જાય છે પરંતુ તે વખતે પણું તેમાં આસક્તિ ભાવ ન રાખો પિતાની સાધુતા બતાવે છે.