________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિવેચન સત્તા , માતા, ઉત્તમ મધ્યમ મા !? " પુરૂષો જેની વ્યાખ્યા ઉપર સમજાવવામાં આવી છે તેનું બહુમાન કરવું અને બહુ માનપૂર્વક તેના ગુણ ગ્રહણ કરવા. ગ્રહણ કરવા એટલે તે તે ગુણની પ્રશંસા કરવી, મેળવવા ઇરછા કરવી અને મેળવવા માટે બનતા પ્રયત્ન કરો. આ માર્ગ જ ગુણ ગ્રહણને છે. એવી રીતે ગુગુ ગ્રહણ કરવાથી પ્રાણુ આસત્તભવિ અશાંત ચા કાળમાં જેને મેક્ષ સુખની પ્રાપ્તિ થવાની છે એવો થાય છે. કત્તાં કહે છે કે–એમાં કિંચિત પણું સંશય રાખવા જેવું નથી. ગુણને શુદ્ધ અંતઃકરણથી ગ્રહણ કરનાર માણસ ગુણનું ભાજન થાય છે, અને ગુણી મનુષ્ય કર્મથી વિમુકત થઈ અપકાળમાં સંસારને અંત કરે છે. આ વાત સિદ્ધ થયેલીજ છે.
હવે જે જીવે એ ચાર પ્રકારના પુરૂની પંક્તિમાં મુકવા લાયક નથી, તેની સાથે કેવી રીતે વર્તવું ? તે પતાવે છે
पासण्याइसु अहुणा, संजमसिदिक्षेस मुकजोगेसु ।
नो गरिहा कायना, नेव पसंसा सहामजे ॥ २३ ॥ “હમણાં સંયમમાં શિથિલ થયેલા અને યોગ કિયાદિકથી સુકાયેલા પાસથાદિકની સભાને મધ્યમાં નિંદા ન કરવી તેમ પ્રશંસા પણ ન કરવી.” - વિવેચન-હમણાં એટલે વર્તમાનકાળે જે મુનિ સંયમમાં શિથિળ થઈ
ગયા હોય અથવા જે યોગ કિયા ન કરતા હોય તેથી પાસ થા, ઉસત્તા, કુશીલિયાદિકની પંકિતમાં મુકવા યોગ્ય સ્થિતિને પ્રાપ્ત થયા છેતેમની પણ ગુણ ગ્રહણ કરવાના ઈચ્છકે–ગુણાનુરાગીએ સભાના મધ્યમાં એટલે ઘણા માણસોની વચ્ચે નિંદા કે પ્રશંસા કદાપિ ન કરવી. અહીં કત્તા એ એવકાર મુકીને આ વાતને બહુ કડ કરી છે. આની મતલબ એ છે કે –વર્તમાન સમયે કયા કારણથી કઈ જીવ સમાદિમાં શિથિળ આદરવાળા થઈ ગયા છે તે શું છે ઉત્તમ નિમિત્તાદિકને પામીને ચાસ્ત્રિમાં દ્રઢ ન થાય ? થાય. માટે તેની નિંદા ન કરતાં તેને રસ્તે લાવવા યથાશકિત પ્રયત્ન કરે અને પ્રશંસા તો એવા પાસસ્થાદિકની કરાય જ કેમ? કારણ કે, તે ગુણથી વિમુકત થયેલા છે, અને આ તે ગુણનો રાગી છે, તે ગુણ વિના પ્રશંસા કરેજ ને ? વળી ગુણ રહિતની અથવા દુર્ગુણીની પ્રશંસા કરવાથી બીજા ભદ્રિક મનુષ્ય તેને ગુણ મને તેની જાળમાં ફસાઈ જાય છે. એને કારણિક પ્રશંસા કરનાર થાય છે. એટલું જ નહીં પણ પિતામાં ગુણ લાવવા હોય તેને બદલે અવગુણ આવે છે, માટે એવાની નિંદા કે પ્રશંસા બંને કરવા યોગ્ય નથી. “ સભા માં ન કરી ” એ લેવાની મતલબ એ છે કે–ખાનગી રીતે તેને કહી શકે–સમજી શકે-રસ્તે
For Private And Personal Use Only