________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्री पाळराजाना रास उपरथी नकळतो सार.
( અનુસંધાન પૃ૪ ૧૪૬ થી ) ચારિત્ર પદની સ્તુતિ.
ચારિત્રના મુખ્ય બે પ્રકાર છે, વિરતિ ને દેશિવરિત, સવરિત ચારિત્ર મુનિને હોય છે અને દેશવિરતિ ચારિત્ર ગૃહસ્થ (શ્રાવકને હોય છે. તે ચારિત્ર આ જગતમાં જયવંતુ વતે છે. તેને હું વિવિષે ત્રિવિધે નમસ્કાર કરૂ છું.
છ ખ’ડની ઋદ્ધિના સ્વામી ચક્રવર્તી પણ તૃણની જેમ પેાતાની સર્વ ઋદ્ધિ છેડી દઈને અક્ષય સુખના કારણભૂત જે ચારિત્રનેા સ્વીકાર કરે છે તે ચારિત્ર મારા મનમાં પણ રૂચ્યું છે. વળી ૨ક મનુષ્ય પણ જે ચારિત્રને અ‘ગીકાર કરવાથી ઇંદ્રેશ અને નર ટ્રોવર્ડ પૂજિત થાય છે. સ’સારાવસ્થામાં જેની પ્રા નાવડે જે સામુ પણ શ્વેતા નથી તે મુનિપણાની અવસ્થામાં તેના પગમાં જઇને મસ્તક નમાવે છે. એવા પ્રત્યક્ષ ફળદાયક, અશરણના શરણÇત ચારિત્રને હું વંદના કરૂ છું. કારણકે તે ચારિત્રમાં જ્ઞાનાન’દજ ભરેલા છે.
જે ચારિત્રના ખાર માસના પર્યાયથી અનુત્તર વિમાનના સુખનું પણ અતિ ક્રમણ કરે એવુ' સુખ પ્રાપ્ત થાય છે. કારણકે ગમે તેવુ' ઉત્કૃષ્ટ પણુ અનુત્તર વિમા નનુ' સુખ પાલિક છે અને ખાર માસના શુદ્ધ ચારિત્રથી પ્રાપ્ત થયેલું સમાધિ સુખ અૌદ્ગલિક-આત્મિક છે. વળી જે ચારિત્રના પ્રભાવથી ઉજ્જવળ એવુ અભિન્નત્ય કહેતાં અભિરામ જે મેાક્ષસુખ તે પ્રાપ્ત કરી શકાય છે તે ચારિત્રને હું નમસ્કાર કરૂ છું.
ચય કહેતાં આડ કર્મને જે સ'ચય તેને રિત કરતાં ખાલી કરવા તેનુ નામ ચારિત્ર—અર્થાત્ જેનાવડે પૂર્વસંચિત આઠ પ્રકારનાં કૌના સચય નાશ પામે છે તે ચારિત્ર કહેવાય છે. આવા અર્થે નિયુક્તિમાં જેને કરવામાં આવેલા છે તે ચારિત્રને હું વંદના કરૂ છું.
જ્ઞાન અને દર્શન ગુણુ પરસ્પર સહાયક છે. જ્ઞાનથી શ્રદ્ધા ગુણ પ્રગટે છે, અને શ્રદ્ધા રૂપ દર્શનથી અજ્ઞાન તે જ્ઞાન રૂપ પરિણમે છે. પરંતુ એ 'તેનુ ફળ વિરતિ– સારિત્ર છે. જ્ઞાનદર્શનની પ્રાપ્તિવડે જે વિરતિ ગુણ પ્રાપ્ત કરી શકાય તાજ તે સફળ છે, નહીં તેા વધ્ય છે. ચારિત્રની સાથે રહ્યા સતાજ તે સપૂર્ણ ફળદાયક થાય છે, તો ચારિત્રની શ્રેષ્ઠતા છે. તે ચારિત્રના સામાયિકાદિક પાંચ ભેદ શાસ્ત્રામાં પ્રસિદ્ધ છે. તે ચારિત્રને અહિતાદિકે પોતે સ્વીકાર્યું છે, આરાધ્યું છે, સમ્યક્ પ્રરૂપ્યુ છે અને અનેક ભવ્ય જીવાને આપ્યું છે, તેથી તેની ઉત્કૃષ્ટતા સિદ્ધ થયેલી છે, તે ચારિત્ર
For Private And Personal Use Only