________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મૃત્યુ પાછળ જમણવાર નિને પ્રતિબંધ થવા માટે પૂર્વમાંથી ઉદ્ધરીને બનાવ્યું છે અને જેિ ચાર મૂળ સૂત્રની અંદર ગણાય છે તેના દશ અધ્યયને પિકી સાતમા અધ્યયનની ૩૬ મી ગાથામાં કહ્યું છે કેतव संखडि नचा, किचं कज्जति नोवए ।
શ્રી હરિભદ્રસૂરિકૃત વૃત્તિतथैव संखडिं ज्ञात्वा संखडयंत प्राणिनामायूपि यस्यां प्रकरण क्रियायां सा संखडि । तां ज्ञात्वा करणीयेति पित्रादि निमित्त रुत्यैवेपेतिनोवदेत् । मिथ्यात्वोपहणदोषात् ॥ | મુનિએ કેવી ભાષા બોલવી તેનો અહીં પ્રસ્તુત પ્રસંગ છે, તે પ્રસંગમાં મૂળ સૂત્રકાર પ્રથમ બીજી વાત કહીને પછી કહે છે કે–“ તેમજ સંખડિને જાણીને તે કરવા યોગ્ય છે એમ પણ મુનિ ન બોલે. ” આનો ટિકાકાર પાર્થ આ પ્રમાણે કરે છે–
તેમજ સંખડિને જાણીને-(સંખડિ કોને કહીએ?) પ્રાણીઓ નું આયુષ્ય જે ક્રિયા કરવામાં ખંડિત થાય છે તેનું નામ સંખડિ અર્થાત્ જમણવાર. તેને જાણીને પિતાદિન નિમિત્તે તે કરવા ગ્ય છે એમ મુનિ ન બેલે. (શા માટે ન બેલે?) તેમ કહેવામાં મિથ્યાત્વની વૃદ્ધિ થવા રૂપ દેષ હોવાથી.” - હવે આની ઉપર વિચાર ચલાવીએ. સિદ્ધાંતકાર મુનિઓને આવી જમણવાર કરવા ગ્ય છે એમ બોલવાની પણ ના પાડે છે. તેમાં પ્રસંગ શું બતાવે છે કે- પિતાદિન નિમિત્તે” અર્થાત માતા, પિતા, પિતામહાદિ વૃદ્ધ મનુષ્ય મૃત્યુ પામેલ હોય તેની પાછળ જમણવાર કરવાના સંબંધમાં મુનિ પુછયે કે વગર પુછ તે કરવા ચગ્ય છે' એમ ન કહે. શા માટે ન કહે ? તેના ખુલાસામાં મુનિરાજને ત્રિવિધ ત્રિવિધે પ્રાણાતિપાતાદિને ત્યાગ છે તે હેતુ બતાવ્યું હોત તો કદિ શ્રાવક ભાઈઓ તેમાંથી નીકળી વાની બારી શોધી કાઢત કે મુનિરાજ તે તેમને ત્રિવિધે ત્રિવિધે હિંસાદિના પચ્ચખાણ હોવાથી કરવા ગ્ય છે એમ ન કહે પણ આપણે શ્રાવકને કાંઈ ત્રિવિધ ત્રિવિધે તેને ત્યાગ નથી તેને થી આપણે કરવામાં કે કહેવામાં અડચણ નથી. પરંતુ ધુરંધર યુગપ્રધાન, ૧૪૪૪ ગ્રંથોના કર્તા,જનશાસન ભભૂત, શ્રીમr
For Private And Personal Use Only
