________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જેનધની દશ મહાશિક્ષા, સુશીલાની સુલતાને લાભ મળ્યો હતો, પણ પિતા તરફથી બાળવયમાં ધાર્મિક અને નૈતિક જ્ઞાનનો જે લાભ મળે જોઈએ તે મળી શક્યો નહોતો. શારદાને જન્મ થયે તે અરસામાં સારાભાઈને વ્યાપારની સર્વ પ્રકારે અનુકુળતા થઈ ગઈ હતી. પં છે ધમધોકાર ચાલ્યા કરતો હતો, પેઢીને જરૂર પડે તે કરતાં વધારે દ્રવ્યો સંચય થઈ ગયું હતું, દરેક વર્ષે ધાર્યા કરતાં સારી કમાણી થયા કરતી હતી, અને સર્વ પ્રકારે વ્યાપારચક્ર નિયમસર ગોઠવાઈ ચાયા કરતું હતું. તેને તે ફક્ત તે ચકને ગતિ જ આપવી પડતી હતી અથવા તેમાં કાંઇ અવ્યવસ્થા ન થાય એટલું ધ્યાન રાખવું પડતું હતું. તેથી તે પછી તેણે પોતાને નિવાસ મુંબઈના એકાંત અને શાંત ભાગમાં (નેપીઅન સી રોડ ઉપર) એક બંગલો લઈ ત્યાં રાખે અને પ્રવૃત્તિમાંથી સંકેચ કરી પિતાને કેટલેક વખત વાંચવા વિચારવામાં નિર્ગમન કરવા લાગ્યું.
તે અરસામાં પ્રબોધચંદ્ર નામના તેના એક સગા અને નેહીની મુંબઈની એક કેલેજ (પાઠશાળા) માં પ્રોફેસર (શિક્ષક) તરીકે નિમણુક થઈ. પ્રબોધચંદ્ર ઇતિહાસ અને તત્વજ્ઞાનના વિષએ લઈને એમ. એ.ની પરીક્ષા પાસ કરી હતી. તેને ધર્મ સંબંધી સામાન્ય અભ્યાસ બાળવયથી હતો અને પરીક્ષા આપ્યા પછી અવકાશ જૈન તત્વજ્ઞાનના કેટલાએક ગ્રંથે લક્ષ્મપૂર્વક વાંચ્યા હતા. કઈ કઈ વખત વિદ્વાન મુનિમડારાને પ્રસંગ મળતો ત્યારે. વિનયપૂર્વક તેમની સાથે તર્ક કરતો, તેથી પિતાને મેળવવા જેવો લાભ મેળવી જ્ઞાનમાં વૃદ્ધિ કરી હુંતી. ત્રણ ચાર વર્ષ પુનામાં નેકરી અર્થે રહેવું પડ્યું હતું તે અરસામાં ત્યાંના વિદ્વાને સાથે દેશ, રાજય, આચાર અને ધર્મ સંબંધી ચરચા કરવાથી તે તે વિષયમાં તેના વિચારે પરિપકવ થઈ દઢ કાચા હતા. પ્રાચીન અને અ. વશીન, સ્વધર્મી અને અન્ય ધમય, પારિભાત્ય અને સ્વદેશીયસાહિત્ય વિચાર અને વર્તનની સારાસારના સંબંધે તુલના કરવાની શક્તિ પોતાના જ્ઞાન અને અનુભવથી પ્રાપ્ત કરી હતી. તેના વિચાર, સિદ્ધાંત અને ઉપદેશથી-યુવાનો અને વૃદ્ધો, ભણેલા
For Private And Personal Use Only