________________
પ્રતિજ્ઞા યા પ્રત્યાન સ્વરૂપ, સરીને જ કરવામાં સ્વપરનું ખરું હિત સમાયેલું છે. આવી અતિ પવિત્ર * શાસન નીતિ પ્રમાણે કોઈપણ પ્રકારનાં સારાં વ્રત સેવી-આરાધી અંતે આ
ત્મા અક્ષય સુખ પામે છે. અમુક વ્રત ગ્રહણ કરવા અભિલાષી જને પ્રથમ જ જે પોતે વ્રતનું સ્વરૂપ સમ્ય જાણ્યું ન હોય તો કઈ સદાચારી સર સમીપે જઈ વિનય પૂર્વક તે વ્રત સંબંધી સમજુતી મેળવી વૈરાગ્યવડે મહા વ્રતધારી ગુરૂ મહારાજનો યોગ મળે તે તેમની પાસે, નહિં તો બીજા પણ ચોગ્ય જન સમીપે તે વ્રત-નિયમ અંગીકાર કરવા. આવી રીતે વ્રત ગ્રહણ કરનાર અને કરાવનાર સંબંધી જાણગ” “અજાણગ” રૂપે ચઉભંગી -ચાર ભેદ થાય છે તે આ પ્રમાણે– ૧ વ્રત ગ્રહણ કરનાર જાણકાર, તથા કરાવનાર પણ જારકાર
, પણ કરાવનાર અજાણ. . . . ૩ વ્રત ગ્રહણ કરનાર અજાણ, પણ કરાવનાર જાગૃકાર. .
છે અને કરાવનાર પણ અજાણ.
આ ચાર ભેદોમાંથી પહેલો અને બીજો ભેદ વ્રત ગ્રહણ કરનાર પિતે વ્રતનું સ્વરૂપ સમજી તેને આદરતા હોવાથી શુદ્ધ છે. ત્રીજે ભેદ પણ જે વ્રત કરાવનાર વ્રતનું સ્વરૂપ તે વ્રતના ખપીને બરાબર સમજાવી કરાવે તો તે શુદ્ધ છે નહિં તે અશુદ્ધ; અને ચે ભેદ તો ઉભય અજાણ હોવાથી અશુદ્ધજ. છે. માટે જેમ બને તેમ પ્રથમ ગમે તે સદ્વ્રત સંબંધી પૂરતી સમજુતી સદગુરૂ સમીપે મેળવવા બનતો ખપ અવશ્ય કરવો ઘટે છે. કેમકે દરેક વ્રત નિયમ સંબંધી ઉત્સર્ગ, અપવાદ, નિશ્ચય, વ્યવહારદિનો ખુલાસે સમ્યમ્ રીતે તેવા જ્ઞાની ગુરૂ વિના બીજા ભાગ્યેજ કરી શકે. વળી વ્રત ગ્રહણું કરવા કરતાં વ્રત ગ્રહણ કરી પાળવાવડેજ અધિકતા છે. માટે કોઈપણ મારું વ્રત ગ્રહણ કરતાં પહેલાં તેની તુલના કરવી–તે સંબંધી અભ્યાસ કર્યો યોગ્ય છે. અથવા સુખે જેનો નિર્વાહ થઈ શકે તેવું વ્રત વિચારી અંગીકાર કરી પાળવું યુકત છે. આ બાબત પણ શાસ્ત્રમાં ચઉમંગી કહી છે તે આ પ્રમાણે ૧ વ્રત અંગીકાર કરતી વખતે સિંહ સમાન અને પાળતી વખતશિયાળ સમાન.
૨ , અને પાળતી વખતે પણ સિંહ સભા
