________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધન મમત્વ દાનપૈસાનો વ્યય ઉત્તમ કો કહેવાય એ સવાલ બહુજ અગત્યનો છે,. અને તેથી જ તે પર વિચાર ચલાવીએ છીએ.
શરીરની પિષણ કરવી, ઉત્તમ પદાથો ખાવાં, સારાં કપડાં બુટ સ્ટોકીંગ પહેરી કર, કુલે બંધાવવી, બેડીંગ પાવી, ઑલરશીપ આપવી, કે'ટો ઉઘાડવી, એ ર4 પાને વ્યય છે. વ્યયમાં ત્રણ પ્રકાર છે. કેટલાક માણસો જરૂરીઆતની અથવા દાના પ્રમાણમાં યોગ્ય વસ્તુઓ વાપ રે છે તેને necessity અથવા decency કહેવામાં આવે છે, અને તેવા પ્રકારના વ્યય સામે કાંઈ પણ વાંધો ન લઈ શકાય; બીજો વ્યય ઉડાઉપણુંને છે. અમુક માણસો અમુક ખર્ચ, આ બે પ્રકારમાંથી કયા પ્રકારમાં મૂકે તે તેની પિસા સંબંધી સ્થિતિ, હા અને સંજોગો ઉપર આધાર રાખે છે. દરેક માટે રીતસાર રહેવાની જરૂર છે, પણ જરૂરીઆત ઉપરાંત નકામે વ્યય પસાન થવા દે નહિ. આ બંને ઉપરાંત એક ત્રીજો પ્રકાર છે અને તે પોતાના પિરાને સાર્વજનિક અથવા ધાર્મિક વ્યય છે. સાર્વજનિક વ્યય એ charity ચેરીટી છે, અને એ વ્યયેના અંતરભાગમાં દાન વિષય રામની જાય છે.
આ ત્રણ પ્રકારને દ્રવ્યને વ્યય છે, એ અનુભવ પરથી જણાઈ આવે તેવું છે. હવે આ વ્યયને અંગે મનુષ્ય વિચાર શું કરે તેના રસંસ્કાર અને કેળવણી પર આધાર રાખે છે. સાંકડા સમૂહમાં ઉછરેલો માણસ પરેશાની વૃદ્ધિ દેખી બે ચાર સારા બંગલા ખરીદે છે; તેમાં સુંદર ફર્નીશ્ચર ગોઠવી ફુવારાની ગોઠવણ કરે છે, સુંદર સ્ત્રીઓ પાસે નાચ કરાવે છે, અથવા . વ્યભિચાર કરે છે કે એવું કોઈ પણ કાર્ય કરે છે કે જેમાં પિતાપણું બહાર આવે; જ્યારે વિશાળ હૃદયવાળા અને તેવા સમૂહમાં ઉછરેલા જીવનવાળા માણસ તે પ્રસંગે આખી કામના, આખા ગામના, આખા દેશના અને આખી દુનિયાના વિચાર કરે છે. તેના મનમાં એમજ થયા કરે છે કે આ દુનિયા પરના સર્વ જી કે સુખી શાય ? તેને માટે હું શું કરું? મારા પિતા સાથી ઉત્તમ રીતે એ કેમ વાપરે ? આવો માણસ ધનની અસ્થિરતા સમજે છે, તેપર વિચાર ચલાવે છે, અને પિતાની સમજણ પ્રમાણે પૈસા વાપરે છે, બધી મૂકતો નથી. અત્ર જે બે પ્રકારના માણસોનું ચિત્ર બતાવ્યું તે યથાસ્થિત છે. જે પ્રકારનો માસુસ વિચારને અમલ કેવી રીતે કરશે તે સલાહ
For Private And Personal Use Only
