________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશ
૧૫૪
૮ જાણીને પંચેંદ્રિય ના વધ કરનાર, અહંકારથી મૈથુન સેવનાર, મૃાવાદ, અદત્તાદાન અને પરિગ્રહ સંબધી ઉત્કૃષ્ટ દોષને સેવન કરનાર, અને જાણીને પુનઃપુનઃ દોષ કરનારને તે દેવની શુદ્ધિને માટે મૂળ પયાયથી છેદ કરી ફરી તારાપણ કરવું તે મૂળ પ્રાયશ્ચિત્ત.
સુધી વ્રતને વિષે શક્તિ ન રહે
૯ મરણની નિરપેક્ષાએ પાતાને અથવા પરને ઘેર પિરણામથી યષ્ટિમુષ્ટિને પ્રહાર કરનારને જ્યાં સુધી ઊચિત તપ ન કરે ત્યાં ન રાખવા. ઊચિત તપ એવા કે તેનામાં ઉઠવા એસવાની અને જ્યારે ઊડવું હોય ત્યારે ખીન્નની પ્રાયના કરે કે આય ! હું ઉડવાની ઇચ્છા કરૂ છું, સામેા માણુસ તેની સાથે ખેલ્યા વિના તે પ્રમાણે કરે—એટલે સુધી તપ કરે ત્યારે તેની ઊથ્થાપના કરવી અર્થાત ત્રતારૅપ કરવા તે અનવસ્થાપ્ય પ્રાયશ્ચિત્ત.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦ સાધ્વી અથવા રાજાની રાણીને ભેગવનાર, સાધુ અથવા રાન્તો વધ કરનાર વગેરે દેષ સેવનારને વેશ પ્રતપણે રાખી જીનકપીની સદૃશ ક્રિયા કરતા ક્ષેત્રની ખ્વાર વિચરી સારી રીતે તપતપી તીર્થની પ્રભાવના કરે ત્યારે પુનઃ વ્રતારાપ કરવા તે પારાંચિત પ્રાયશ્ચિત. તેની મુદત જધન્ય માસ અને ઊત્કૃષ્ટે બાર વર્ષની સમજવી.
અર્થ આ પ્રમાણે
એ પ્રમાણે દશ પ્રાયશ્ચિત્ત છે. તેમાં છેલ્લું પ્રાયશ્રિત્તઆચાર્ય અને કાઈ મહા સત્વવતનેજ હાય. ઉપાધ્યાયે પારાંચિક પ્રાયશ્ચિત્તને લાયક અપરાધ કર્યો હાય તે પણ તેને અનવસ્થાપ્ય પ્રાયશ્ચિત્ત અપાય માટે તેને અનવસ્થાપ્ય પ્રાયશ્રિત સુધી જાણવું. સામાન્ય સાધુ તે નવમા દશમા પ્રાયશ્ચિતને લાયક દેખ કર્યો હોય તાપણ મૂલ પ્રાયશ્ચિત્ત સુધી ને લાયક ગણાય. અનવસ્થાપ્ય પ્રાયશ્ચિત્ત કેટલાક દોષને માટે જધન્ય છ માસ સુધી અને ઊત્કૃષ્ટ વર્ષ સુધીનું અપાય છે તથા કેટલાક દોષને માટે જધન્ય વર્ષ અને ઊત્કૃષ્ટ બારવર્ષ પર્યંત અપાયછે. તીર્થં કર ગણધર અને પ્રવચનના તીરસ્કાર કરનારને માટે પ્રથમ મુદત કહી છે, અને હાથે કરીને કાઇને મારનાર તથા સ્વધર્મી અથવા અન્ય ધર્માંની ચેા રી કરનાર વગેરે દોષ સેવનારને માટે બીજી મુક્ત કહીછે. આ દશ પ્રાયશ્ચિત માંહેના છેલ્લા બે પ્રાયશ્રિતને ચાદ પૂર્વી અને પ્રથમ સહનનને વિચ્છેદ થવા સાથે વિચ્છેદ સમજવા અને બાકીના આઠે પ્રકારના પ્રાયશ્ચિત્ત દુપ્પસ હુસર પતિ એટલે પાંચમા આરાના છેડા પર્યંત ાણુવા
પ્રતિક્રમણ એ દર્શ પ્રાયશ્ચિત્ત માંહેતુ ખી
પ્રાયશ્ચિત્ત છે. તેને
For Private And Personal Use Only