________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જનધર્મ પ્રકાશ.
અભક્ષ જૈનધર્મમાં મહાવીગે કહેલ છે; વિશેષ પાપકારી વસ્તુ તેમાં મળેલ છે. નિષેધ છે કરેલ શાસ્ત્રમાં અપેય ધારીને; કરો ન મધપાન માનવી મતિ સુધારીને. સુધર્મ પ્રેમ પામવા અનેક સિદ્ધિ જેહથી; કરો સુજ્ઞાન પાનને હરો અજ્ઞાન એહથી. વિવેકથી ઝવેર વાત ઉરમાં ઉતારીને; કરો ન મધપાને માનવી મતિ સુધારીને.
બંધ અને મોક્ષ. આ સંસારની સ્થિતિ ઘટીયંત્રની પેઠે અનાદિ કાળની ચાલી આવે છે તેને સંબંધ પ્રચંડ વિગવાળા કાળની સાથે સંલગ્ન થયેલો છે. જેમ કઈ બેલ વિગેરેથી ઘટીયંત્ર ફર્યા કરે છે તેમ કાળના શીઘ્રવેગ સાથે સંસાર ચક્ર ફર્યા કરે છે. તે સંસાર ચક્રનું સ્વરૂપ આત્યંત જાણવાને ઇચ્છા ધરાવનાર ભવિ પ્રાણીએ પ્રથમ બંધ અને મોક્ષ એ બે શબ્દો કુશાગ્ર બુદ્ધિથી જણવા જોઈએ છીએ. બંધ એ શબ્દનો અર્થ બંધાવું એવો થાય છે અને મેક્ષ' એ શબ્દને અર્થ છુટવું એ થાય છે. જ્યારે એ બે શબ્દોનું યથાર્થ ભાન થયું એટલે તેમનું પિતાના દેહ અને આત્મા તરફ યોજન કરવું. જ્યારે આ દેહાત્મા કર્મને વશ થઈને સંસાર ચક્રમાં મેથી ફસાઈ પડે છે ત્યારે તેને જ્યાં સુધી એ મોહ મદિરાનો નીસ્સો ઊતરતો નથી ત્યાં સુધી કર્મવાળીના ત્ર્ય પાશમાંથી મુક્ત થવાને તે અશક્ત હોવાથી સંસાર ચક્રમાંથી નીકળી શકતો નથી ને તેમાં બંધાઈ રહે છે તેનું નામ જ બંધ કહેવાય છે એ બંધમાં આવેલો પ્રાણી શેક મોહ સુખ દુઃખ અને દેહત્પત્તિ પામ્યા કરે છે. ઇંદ્રિયોથી ઇંદ્રિયોના અર્થમાં અને ગુણોથી ગુણમાં પોતાના ચચળ મનને ભમાવી તે દોરાઈ જાય છે તેમજ કર્માધીન શરીરને વિષે કર્મથી વ
તો એ અબુધ પ્રાણ આ મારૂં છે અને આ હું કરું છું” એવી મમતામાં બંધાઈ જાય છે. જેમ સ્વમામાં માણસને જેવી સ્થિતિનું સ્વપ્ન આવે તેવી જ સ્થિતિમાં પોતાના દેહને માને છે અને આ સ્વમ છે એવું સત્યભાન
૧ વીગય.
For Private And Personal Use Only
