________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૩૮
શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશ. યની તેવા ચાર સર્પ ચાર દિશામાં દીઠા. ઉંચી કરેલી ફણે વાળા તે સપ સ પ્રહાર કરવા દુષ્ટ ચિત્તવાળા થઈ યમની સરખા મુખવડે ફૂંફાડા મારવા લાગ્યા. એક ત અને એક શ્યામ એવા બે મુષક દતરૂપી ક્રન્ચ વડે વડના અંકૂર છેદવાને ચટકાર શબ્દ કરવા લાગ્યા. મદોન્મત્ત મતંગજ તે પુરૂષને મેળવી શકે નહી તેથી વૃક્ષનું ઉભુલ કરતો હોયની તેમ વટ શાખા ઉપર આઘાત કરવા લાગ્યો. વડની લટકતી વડવાઈ સાથે દ્રઢ રહી હાથ અને પગના બંધનને વિસ્તાર તે” તે પુરૂષ જાણે બાહુ યુદ્ધ રચતો હોય તેવો દેખાતો હતો. હસ્તિથી હણાતી શાખાઓ ઉપરથી તીવ્ર મુખવાબી મધુ મક્ષિકાઓ મધુ મંડક તજી દઈ હડી; અને અસ્થિમાં વિશ્રામ પામેલા જીવનું આકર્ષણ કરવા જાણે તત્પર હોય તેવી લોહની સાણસીના સરખી સૂંઢવડે તેને દેશ પ્રહાર કરવા લાગી. મક્ષિકાઓએ ઉંચી પાંખો કકરી તેનું સર્વ અંગ રૂંધી નાખ્યું તેથી કુપમાંથી નીકળવા ઉત્સુક થયેલા પિતે પાંજો ઉત્પન્ન કરી હોયની તેવો તે દેખાવા લાગ્યો.
વડ ઉપરના મધુકોશીમાંથી, વાધનીમાંથી ગળતા વારિના બિંદુની માફક વારંવાર મધુબિંદુ તેના લલાટ ઉપર પડતું અને ત્યાંથી મુખમાં પ્રવેશ કરતું હતું. આ મધુબિંદુનો આ સ્વાદ ચાખી તે પુરૂષ મહત સુખ માનતા હતા.
અહીંઆ ઉપનય એવો છે કે–જે પુરૂષ તે સંસારી જીવ સમજવો. અટવી તે સંસાર, હસ્તિ તે મૃત્યુ, કુપ તે મનુષ્યનો જન્મ, અજગર તે નર્ક, જે ચાર સપી તે ક્રોધ, માન, માયા અને લોભ સમજવા. વડવાઈ રૂપી આયુ, શ્વેત અને શ્યામ બે મુષક તે આયુ છેદવામાં પરાયણ શુક્લ અને કૃષ્ણ પક્ષ સમજવા. મક્ષિકા રૂપી વ્યાધિ અને મધુબિંદુ તે વિષયક સુખ સમજવું.
ઉપર પ્રમાણેનું દૃષ્ટાંત ઉપનય યુક્ત કહીને શ્રી જંબુસ્વામી પ્રભાવ પ્રત્યે કહે છે કે હે પ્રભવ ! આ દષ્ટાત પ્રમાણે સંસારી જીવને ભય અને દુઃખ આ સંસારમાં ભરેલા છે તો તેને વિષે સમજુ મનુષ્ય કેમ રંજન થાય? અપિતુ ન જ થાય.
એ દષ્ટાંતમાં કથન કરેલ દેવ દૂષિત પુરૂષને તે કુપમાંથી કોઈ દેવ અથવા વિદ્યાધર ઊદ્ધરે તો તે ઈચ્છા કરે કે નહીં ? પ્રભવ કહે છે કે વિપત્તિરૂપ સમુદ્રમાં બુડી ગયેલો તે પુરૂષ જહાજ સદશ એવા ઉપકારમાં તત્પર દેવ અથવા વિદ્યાધરને કેમ ન ઈચછે? ઈચ્છેજ.
For Private And Personal Use Only
