________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૮૭
અંબેધસત્તરી. संबोधसत्तरी.
સાંધણ પાને ૧૭૪ થી. सव्याओ विनइओ कमेण जहसायरंमिनिवडंति । तह भगवइ अहिंसि सव्वेधम्मासमील्लंति ॥ ६ ॥
અર્થ–સર્વે નદીઓ જેમ સમુદ્રમાં આવીને મળે છે તેમ ભગવતિ અહિ સા (દયા) ને વિષે સર્વે ધર્મ આવીને મળે છે. જેના માર્ગ તો દયા નળજ છે પરંતુ સર્વ ધર્મને વિષે દયાની તે પ્રાધાન્યતાજ હોય છે. દયા શિવાય કોઈ પણ ધર્મ માનનીક થઈ શકતો નથી. જેના માર્ગ તો એક દયાને જ સર્વ પ્રકારના વ્રતનું મૂળ કહે છે. શ્રાવકના બારે વ્રત મુખ્ય ક. રીને પ્રાણાતિપાત વિરમણ નામના પ્રથમ વ્રતની રક્ષાને માટે જ છે. જે
यायमनदीतीरे सवधम्माम्तृणांकुराः ।
तगांशोपमुपेतायां किय तिष्टंतितेचिरं ॥ १॥ “દયા ધર્મરૂપી નદીને તીરને વિષે સર્વે ધમાં તૃણુના અંકુરા સશ છે તેથી તે દયારૂપ નદીને શેષ પામે તો તે ધર્મ કેટલા વખત સુધી રહી શકે છે. ? અર્થત રહી શકતા નથી. સુષ્ક થઈ જાય છે. જેમ નદી સુષ્ક થએ તે કીનારા પરનાં તૃણુકુર સુષ્ક થઈ જાય છે તેમ સમજવું ”
વળી અન્ય વૈષ્ણવાદિ ધર્મને વિષે પણ જીવદયા કહી છે. યદુતભાગવતે પ્રથમ બે અષ્ટમાધ્યાયે-અર્જુનપ્રતિ કૃશ્ન વાક્ય
यथापंकेनपंकांकं सुरयावासुराकृतीं।
तथैवैकांजीवहिंसां नयज्ञैर्माष्टुमर्हसि ॥ १ ॥ ભાવાર્થ-જેમ પંયુકત વસ્ત્ર પંકથી શુદ્ધ થતું નથી અને મદીરા એકલીજ વસ્ત્ર મદીરાએ જોયાથી શુદ્ધ થતું નથી તેમ એક જીવ હિંસા યજ્ઞ કરવે કરીને પણ દૂર કરવા યોગ્ય નથી. અર્થાત યજ્ઞ કરવાથી પણ
જીવ હિંસાવડે બંધાએલું પાપ નષ્ટ થતું નથી. કેમકે યજ્ઞ કરવામાં પણ હિંસા થાય છે તે હિંસાએ કરીને હિંસા દૂર કેમ થાય ! આમાં દયાની પ્રધાન્યતા અને યજ્ઞ ફળની અતિ ન્યૂનતા બતાવી છે.”
For Private And Personal Use Only
