________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ : વર્ષ: ૬, અંક : ૪
www.kobatirth.org
વિષય વાસના ત્યાગો ચેતન ! સાચે મારગે લાગો
(ગતાંકથી ચાલુ....)
માટે જ કહ્યું..
‘‘વિષયવાસના ત્યાગો, ચેતન ! સાચે મારગે લાગો'’ કામને (Sex) આશ્રયિને ૬ પ્રકારના પુરૂષોનું (વ્યક્તિ=સ્ત્રી કે પુરૂષ) વર્ણન શ્રી મહાનિશીથ સૂત્રમાં આ મુજબ કર્યુ છે.
લેખક - પ્રાતઃસ્મરણીય જૈનાચાર્ય શ્રીમદ્ વિજય પ્રેમ-ભુવનભાનું - જયઘોષસૂરીશ્વર આજ્ઞાનુકારી પંન્યાસ ભુવનસુંદરવિજય મ.
(૧) સર્વોત્તમ - ઉત્તમ :- આ પ્રકારના પુરૂષો (સાધુ-સાધ્વી)ને કોઈ યુવાન સ્ત્રી ગાઢસ્પર્શ કરીને એકસો વર્ષ સુધી રહે છતાં પણ તેમના મનમાં જરા સરખો પણ વિકાર જાગે નહીં. તેમનું એક રૂંવાડું પણ ફરકે નહીં. આવા આત્માઓને ‘સર્વોત્તમ ઉત્તમ' કહ્યાં છે. છદ્મસ્થ વીતરાગ, ૧૪ પૂર્વધર ક્ષપકશ્રેણિમાં ૧૨માં ગુણસ્થાન કે હોય ત્યારે અને કેવલજ્ઞાની-વીતરાગસર્વજ્ઞ-તીર્થંકર એ સર્વોત્તમ ઉત્તમ આત્માઓ છે. તેઓને
ક્યારેય કામવિકાર ઊઠતો જ નથી. કહ્યું છે કે :
चित्रं किमत्र यदि ते त्रिदशांगनामि, afi मनागपिमनो न विकार मार्ग, कल्पान्तकाल मरुता चलिताचलेन, किं मन्दशद्रिशिखरं चलित कदाचित् ? અર્થ :- દે વીતરT ! આપની સામે અપ્સરાઓ – દેવાંગનાઓ ઊભી રહે છે, નાટક-ચેટક-હાવભાવનૃત્ય આદિ કરે છે. છતાં આપનું મન જરા સરખું વિકારવાળું બનતું નથી. કલ્પાંતકાળનો વંટોળિયો મોટા મોટા પર્વતોને હલાવી નાંખે છે, પણ શું તે મેરૂ પર્વતને ચલાયમાન કરવા સમર્થ બને છે ? ના
કહ્યું છે કે :
નિરખીને નવ યૌવના, લેશ ન કામ વિકાર, ગણે કાષ્ટની પૂતળી, તે ભગવાન સમાન. આવા ઉત્તમ કક્ષાના આત્માઓ આ જ ભવે
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૮
ઓકટોબર - ૨૦૦૬
નિયમા મોક્ષે જનારા છે.
(૨) ઉત્તમોત્તમ :- બીજા પ્રકારના ઉત્તમોત્તમ આત્માઓ (સાધુ કે સાધ્વી) એવા છે કે તેમની સામે કોઈ કામુક યુવતી સામેથી ચઢી આવે તો તેને જોઈ ક્ષણભર તેઓ તેની અભિલાષા વાળા બને છે. પરંતુ ક્ષણવારમાં તુરત જ સાવધાન બની પોતાના આત્માની નિંદા-ગર્હા કરી, ફરીથી ક્યારે પણ તેણીને મનથી પણ ન ઈચ્છે.
૧૦ પૂર્વધર, ૧૪ પૂર્વધર મહાત્માઓ અને અપ્રમત્ત ૭માં ગુણ સ્થાનકે રહેલા મુનિઓ આ પ્રકારમાં આવે છે. તેઓ નિયમા શિવગતિ અથવા સદ્દગતિમાં જનારા હોય છે.
(૩) ઉત્તમ :– ત્રીજા પ્રકારના આત્માઓ ઉત્તમ છે. આ પ્રકારના સાધુ-સાધ્વીઓ ક્ષણ કે મૂર્હુત સુધી સામેથી ચડી આવેલા કામુક વિજાતીયને જુએ અને એમને મનથી કામની અભિલાષા થાય પણ તેઓ પ્રાણાન્તે પણ અનાચાર સેવેજ નહીં. કારણ કે આ સાધુ-સાધ્વી મહાવ્રતની પ્રતિજ્ઞાધારી છે. વ્રતને પ્રાણના ભોગે પણ પાળનારા છે. કહ્યું છે કે :
वरं प्राण परित्यागो, न तु शीलस्य खंडनम् । प्राणत्यागे क्षणं दुःखम्, नरकः शीलखंडने ॥
અર્થ :- પ્રાણ ત્યાગ કરવા સારા પણ શીલનું ખંડન કરવું સારૂં નહીં. કારણ કે પ્રાણના નાશમાં ક્ષણવારનું દુ:ખ છે. જ્યારે શીલખંડન કરવાથી અસંખ્યકાળ સુધીના નરકના દુઃખો મળે છે.
For Private And Personal Use Only
આ પ્રકારના ઉત્તમ આત્માઓ નિયમા સદ્દગતિમાં જનારા છે. જે પુરૂષ કામવિકારના અવસરે– સુંદરરૂપ સામે આવે છતાં વિષયના વિકારમાં ન પડે