Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ : વર્ષ: ૬, અંક : o
www.kobatirth.org
*||1 (
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જાન્યુઆરી - ૨૦૦૬
શું જીવન નિયમબદ્ધ બનાવવું અનિવાર્ય છે ?
: પં.શ્રી ગુણસુંદરવિજયજી મ.સા.
વારે વારે પ્રશ્ન આવે છે, અમે સદાચારનું પાલન કરીશું, દૂરાચારથી અટકીશું પણ એ માટે પ્રતિજ્ઞા લેવાની શી જરૂર છે ? જેમનું મન મક્કમ હોય એમને પ્રતિજ્ઞા કરવાથી શું અધિક મળે છે ? આનો જવાબ છે, દુનિયાના અનેકાનેક વ્યવહારમાં એક યા બીજી રીતે પ્રતિજ્ઞા કરાતી જ હોય છે, કરવી જ પડે છે. જુઓ રાષ્ટ્રપતિ – વડાપ્રધાન કે સુપ્રિમ કોર્ટના જજ જેવાએ પણ પોતાનો હોદ્દો સંભાળતા પૂર્વે વફાદારીના સોગન લેવા પડતા હોય છે; લાઈફ ઈન્સ્યુરન્સ આદિના પ્રિમીયમ ભરનારે પણ એની પોલીસીમાં સહી કરવા દ્વારા એગ્રીમેન્ટ કરવા પડે છે, બેન્કની ફીકસ્ડ ડિપોઝીટ રસીદ પણ એક જાતનું એગ્રીમેન્ટ જ છે.
ટેલીફોન કનેકશન, પાણીના કનેકશન, લાઈટના કનેકશન કરાવ્યા પછી એનો ઉપયોગ ન કરવા છતાં પણ એના લઘુત્તમ (મિનીમમ) ભાડા વગેરેના પૈસા ભરવા જ પડે છે. લગ્નની અગ્નિીની સાક્ષીની વિધી કે કોર્ટમાં નોંધણી કરાવ્યા બાદ જ લગ્ન કાયદેસર બને છે.
ઈતર ધર્મવાળા કહે છે, પાપને જે કરે તેને પાપ લાગે, જ્યારે જૈન ધર્મ આગળ વધીને કહે છે કે પાપની જે પ્રતિજ્ઞાપૂર્વક વિરતિ (વિરમણ-અટકાયત) કરતાં નથી એને પણ અવિરતિ જન્ય પાપ તો લાગે જ છે. માટે જ પચ્ચક્ખાણ - સામાયિક દંડક ઉચ્ચરવાનું, પ્રતિક્રમણ ઠાવવાનું, કાઉસ્સગ્ગ વગેરે દ્વારા અભિગ્રહો – પચ્ચક્ખાણ, વિરતિ ગ્રહણ કરાય છે. શ્રાવકના બારવ્રત – સાધુના પાંચ મહાવ્રત સ્વીકારની પ્રતિજ્ઞા ચતુર્વિધ ભગવાન સમક્ષ કરાય છે. કરાવાય છે.
અરે ! દુનિયા સૌથી વધુ નિર્ધારિત મનવાળા અરિહંત ભગવંતો પણ આ અભિગ્રહ - પ્રતિજ્ઞાને પોતાના જીવનમાં સ્થાન આપે છે. જુઓ....
ભગવાનશ્રી મહાવીર દેવનો માતાના ગર્ભમાં જ સર્વ પ્રથમ અભિગ્રહ જ્યાં સુધી મારા માતા પિતા જીવતા હશે ત્યાં સુધી હું ઘરબારી મટી અણગાર – સાધુ નહીં બનું.
S
- ત્રીશ ૩૦ વર્ષની ઉંમરે ભગવાને સર્વ સાવધ યોગના ત્યાગ સ્વરૂપ યાવજજીવ માટે સામાયિકની પ્રતિજ્ઞા કરી. યાદ રહે એકે એક અરિહંત દેવ આ રીતની પ્રતિજ્ઞા ઉચ્ચરે છે જ અને એ પછી જ અવધિજ્ઞાની એવા તેઓને ચોથું ૪થું મન : પર્યવજ્ઞાન ઉત્પન્ન થાય છે આવી પ્રતિજ્ઞા વગર આ જ્ઞાન થાય નહીં જ.
– પ્રથમ ચાતુર્માસમાં જ પ્રભુજી વીર સ્વામી નીચે મુજબના પાંચ અભિગ્રહો કરે છે, (૧) અપ્રીતિવાળાના ઘરમાં રહેવું નહીં, (૨) હંમેશા પ્રતિમા પૂર્વક રહેવું. (૩) ગૃહસ્થનો વિનય ન કરવો. (૪) વાણીનું મૌન ધારણ કરવું અને (૫) ભોજન હાથમાં કરવું.
સાડા બાર વરસ પ્રભુ પ્રાયઃ પ્રતિમામાં રહ્યાં છે. આ પ્રતિમા એ એક પ્રકારની પ્રતિજ્ઞા વિશેષ જ છે. ચંદનબાળાનો ઘોર અભિગ્રહ પ્રભુજીએ કર્યો. જે પાંચ માસ અને પચ્ચીશ દિવસે પૂર્ણ થયો.
For Private And Personal Use Only
ભગવાન જેવા પરમોચ્ચ સત્વધારી, ધૈર્યવાન પુરૂષ પણ ખુંખાર બૈરી રાગ – દ્વેષ મોહને જીતવા જો પ્રતિજ્ઞા – અભિગ્રહનો આશરો લેતા હોય તો આપણા જેવા અલ્પ સત્ત્વવાને તો એની કેટલી સહાય લેવી જરૂરી બને ? ના ? વિવેકનંત કદાપિ પ્રતિજ્ઞા અભિગ્રહનું મહત્ત્વ ઓછું ન આંકે.
૨૦
| SR No. | 532114 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 103 Ank 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pramodkant K Shah |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |