________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૨ અંક ૧૦, ૧૬ ઓગસ્ટ ૨૦૦૨
માણસ પોતાના જીવનના સત્યથી દૂર ભાગે છે
– મહેન્દ્ર પુનાતર
જૈનધર્મમાં ત્યાગનું, છોડવાનું અને ઇચ્છાના ઢોર-ઢાંખરમાં માત્ર એક ગાય છે એક ભેંસ હોય બંધનમાંથી મુક્ત થવાનું કહ્યું છે. ત્યાગ એ મોટો| તો સારું પડે. ત્રીજાએ કહ્યું મારી પત્નીને સોનાની ધર્મ છે. છોડ્યા વગર કશું પ્રાપ્ત થઈ શકે નહીં. | બુટ્ટી સિવાય કશું નથી થોડા વધુ ઘરેણાં હોય તો આમાં નકામું ગુમાવીને સાર્થક છે તે મેળવવાનું છે. તે ખુશ રહે. કોઈએ કહ્યું “અમારે નાનું એવું ઘર ત્યાગની વાત આવે ત્યારે ઘણા માણસોને એમ છે વધુ ઓરડાવાળું મોટું મકાન હોય તો અમને થાય છે અમારે શાનો ત્યાગ કરવાનો? અમારી | બધાને સગવડતા રહે.” આમ દરેક માણસે પાસે છે શું? લોકો એમ સમજે છે કે જેમની પાસે] પોતાની પાસે જે નથી તેની લાંબી યાદી કબીર ધન છે, સંપત્તિ છે, મહેલાતો છે એમણે છોડવાનું | પાસે મુકી દીધી. દરેક માણસને પોતાની પાસે જે છે બાકીનાએ કશું છોડવાની જરૂર નથી. ત્યાગનો નથી તેની ફરિયાદ હતી, જે હતું તેનો સંતોષ અને અર્થ એવો નથી કે તમારે માત્ર ધન છોડવાનું છે. ]
સુખ નહોતું. ત્યાગનો અર્થ છે તમારી પાસે જે કાંઈ છે તે
કબીરે કહ્યું : ભલે તમારી પાસે કશું ન અને “જે કાંઈ નથી' તે બંને છોડવાનું છે. કોઈને |
હોય, પરંતુ તમારી પાસે જે “નથી' તે ભાવનાનો એમ થશે કે જે નથી તે કેવી રીતે છોડી શકાય?
તો ત્યાગ કરો. આ અંગે સંત કબીરની નાની એવી દાંતકથા ઘણું સમજાવી જાય છે.
આપણી પાસે જે હોય તે તો કદાચ આપણે
છોડી શકીએ, પરંતુ જે નથી તેની ઇચ્છા, સંત કબીરના શિષ્યોમાં મોટાભાગના લોકો
અબળખા અને એષણાને છોડવી મુશ્કેલ છે. એક ગરીબ અને મધ્યમ વર્ગના લોકો હતા. ભજન--
સમ્રાટ પોતાના આખા સામ્રાજ્યનો ત્યાગ કરી કીર્તન પછી તેઓ સરળ ભાષામાં બોધ આપતા
શકશે, પરંતુ એક ભિખારી પોતાનું શકોરું નહીં હતા અને જીવનમાં ત્યાગનો મહિમા સમજાવતા.
છોડી શકે. જેણે પ્રાપ્ત કર્યું છે તેને તેની સંત કબીરે સમજાવ્યું કે દરેક માણસે
યથાર્થતાની ખબર છે એટલે તેને માટે ત્યાગ યથાશક્તિ ત્યાગ કરવો જોઈએ.
કરવાનું આસાન છે. સુખી અને શ્રીમંત માણસોને એક અનુયાયીએ હિંમત કરીને પૂછ્યું, ' છેવટે સમજાય છે કે જેની પાછળ આપણે દોટ અમારી પાસે કશું જ નથી, અમે શેનો ત્યાગ મુકી રહ્યા હતા અને જે કાંઈ આપણે મેળવ્યું છે કરીએ? કબીરે તેમને પૂછ્યું, “તમારી પાસે કશું જ ! તે કોઈ કામનું નથી. જીવનમાં નકામું ભેગું નથી, તમારી પાસે શું શું નથી તે કહો?” | કરવાની ધાંધલમાં આપણે ઘણું ઘણું સાર્થક
કોઈએ કહ્યું મારી પાસે નાનું એવું ખેતર છે | ગુમાવતા હોઈએ છીએ. ભવિષ્યની ચિંતામાં થોડી જમીન વધારે હોય તો સારું. બીજાએ કહ્યુંઆજના આનંદને આપણે જતો કરીએ છીએ. વધુ
For Private And Personal Use Only