Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૨]
www.kobatirth.org
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૨ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૨
જૈન પરંપરા જીવન જીવવાનો ઉત્તમ માર્ગ છે : મહાવીરના સિદ્ધાંતો અત્યારે પણ એટલા જ યથાર્થ —મહેન્દ્ર પુનાતર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
|
શકે એવી સુંદર વ્યવસ્થા કરી છે, પરંતુ માનવીએ આ સમતુલાને ડગમગાવી દીધી છે. પ્રદૂષણ અને શોષણરહિત અહિંસક સમાજ રચનાનો ખ્યાલ ભગવાન મહાવીરે આપ્યો છે.
જૈન ધર્મ શ્રમણ સંસ્કૃતિનું પ્રદાન છે. જીવનની મૂળભૂત સમસ્યાઓનું તેમાં સમાધાન છે. મહાવીરદર્શનનો મૂળભૂત આધાર અહિંસા, પ્રાણીમાત્ર પ્રત્યે પ્રેમ, દયા, કરુણા અને સમાનતાનો ભાવ છે. સંસારની બધી સમસ્યાઓના મૂળમાં અસમાનતા રહેલી છે. આ અસમાનતા દૂર થાય તો માનવજાતની મોટાભાગની થાઓનો અંત આવી જાય. માનવી માનવી વચ્ચે ભેદભાવ કરાવનારા અને અંતર ઊભું કરનારા ત્રણ મુખ્ય બળો છેઃ ઈચ્છા, આસક્તિ અને તૃષ્ણા. આ ત્રણે બળો પર માણસ વિજય મેળવે તો દુ:ખદર્દનો નાશ થાય અને માણસ આંતરિક શાંતિનો અનુભવ કરી શકે.
|
જૈન વિચારધારામાં ભગવાન મહાવીરે | પ્રરૂપેલા સિદ્ધાંતો આદર્શ સમાજ રચના માટેના ઉત્તમ સિદ્ધાંતો છે. જો સમાજમાં ઊંચનીચના ભેદભાવ ન હોય, અસમાનતા ન હોય, પરિગ્રહ અને સંચયની ભાવના ન હોય, અહિંસા, દયા, કરુણા અને પ્રેમ હોય અને ક્ષમા—મૈત્રીનો ભાવ હોય એ સમાજ કદી દુઃખી લાચાર કે અશાંત હોય શકે નહીં. જૈન પરંપરાએ જીવન જીવવાનો ઉત્તમ માર્ગ બતાવ્યો છે. પરિગ્રહ અને ધનનો સંચય ન હોય તો આર્થિક અસમાનતા ઓછી થઈ જાય. શોષણ, સંગ્રહખોરી, કાળા બજાર, ભેળસેળ, છેતરપિંડી દૂર થાય અને કુદરતી સાધનોનો જીવન જીવવા માટે સંયમપૂર્વક, જરૂર પૂરતો ઉપયોગ થાય અને પર્યાવરણની સમતુલા ડગે નહીં તો માનવજાત સુખરૂપ રહી શકે. કુદરતે આ પૃથ્વી પર તમામ જીવો પોતાની રીતે જીવી
જૈન ધર્મમાં અહિંસાને અનેરુ મહત્ત્વ આપવામાં આવ્યું છે. જૈન ધર્મમાંથી અહિંસાને બાદ કરો તો કશું બચે નહીં. જૈન ધર્મ સિવાય દુનિયામાં બીજો કોઈ ધર્મ નથી જેણે અહિંસાને પોતાનું શિખર બનાવ્યું હોય. મહાવીરની સમગ્ર વિચારધારામાં અહિંસાનું મહત્ત્વ અનોખું છે. અહિંસા જૈન ધર્મનો પ્રાણ છે એટલે જ કહેવાયું છે કે અહિંસા પરમોધર્મ. ધર્મ મંગલ છે કર્યો ધર્મ? અહિંસા, સંયમ અને તપરૂપી ધર્મ. અહિંસા ધર્મનો આત્મા છે. હિંસા પેદા શા માટે થાય છે? જીવવેણામાંથી, જીવનની આકાંક્ષામાંથી હિંસા જન્મે છે. સૌ કોઈ જીવવા આતુર છે. બીજાને ભોગે. પણ આપણે જીવવા માંગીએ છીએ. જો એવો વિકલ્પ આવી જાય તો આખા જગતને મિટાવીને પણ માણસ જીવવાની ઈચ્છા કરશે. જીવેષણાનો ત્યાગ એટલે માણસનો અહિંસાના જગતમાં પ્રવેશ. જીવેષણાનો ત્યાગ એટલે મરવાની આકાંક્ષા નથી, પણ શરીર પ્રત્યેનો મોહ દૂર કરવાની વાત છે. જીવેપણાનો ત્યાગ કરનાર માણસ બીજાના ભોગે જીવવાનો પ્રયાસ ક નહીં. જીવનમાં મૃત્યુ તો આવવાનું છે, પરંતુ તેન સહજતાથી સ્વીકાર કરવાની વાત છે. વાસનાને છોડવાની વાત છે. મૃત્યુ સમયે મૃત્યુની પીડા હોતી નથી, પરંતુ જીવનમાં ઘણું કરવાનું બાકી રહી ગયું તેની પીડા હોય છે. જીવપણા છે એટલે
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 532071 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 099 Ank 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pramodkant K Shah |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 24 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |