Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૧ અંક ૯-૧૦, ૧૬ જુલાઈ-ઓગસ્ટ ૨૦૦૧
ટીકાશી હિ
– ડો. કુમારપાળ દેસાઈ “વીતરાગથી વડો ન દેવ, મુક્તિથી ન મોટું પદ, | પ્રકરણ છે કલ્પસૂત્ર. પરંતુ આ આઠમાં પ્રકરણનું શત્રુંજયથી ન વડું તીર્થ, કલ્પસૂત્રથી ન મોટુ શ્રત.”| વાંચન પર્યુષણના દિવસોમાં થતું હોવાથી એનું આજે શોક અને મોહ ફેડનારા મહાશાસ્ત્ર
મહત્ત્વ એક સ્વતંત્ર ગ્રંથ જેટલું થઈ ગયું છે. કલ્પસૂત્રનું વાંચન શરૂ થશે. કલ્પસૂત્રનો મહિમા | કલ્પસૂત્રની ભાષા અર્ધમાગધી છે અને પ્રભુ પ્રતિમાંથી પણ વડો લેખાયો છે, કારણ કે | ભગવાનની વાણીનું સ્મરણ કરાવે એવી એની જ્ઞાન અને દર્શન હોય તો જ શ્રદ્ધા ટકે. લલિત કોમલ પદાવલિ છે. એની રચના એટલી
જૈન ધર્મશાસ્ત્રો એમ કહે છે કે જેમ દેવોમાં | જ મધુર છે, અને જૈન ધર્મમાં કલ્પસૂત્રથી મહાન ઈન્દ્ર છે, જેમ હાથીઓમાં શ્રેષ્ઠ ઐરાવત
પ્રાચીન ગ્રંથો ઘણા મળે છે, પરંતુ પ્રસિદ્ધ તો આ છે તેમ શાસ્ત્રોમાં ઉચ્ચત્તમ કક્ષાનો ગ્રંથ કલ્પસૂત્ર
કલ્પસૂત્ર જ છે. અમે એથી જ પર્યુષણ જેવા આધ્યાત્મિક પર્વ સમયે કલ્પસૂત્રનું વાંચન અને
શ્રવણ અત્યંત પવિત્ર ગણાય છે. આ અપૂર્વ ગ્રંથ કલ્પસૂત્ર વિધિપૂર્વક વાંચે અને સાંભળે એને તો લાભ થાય છે. આ ગ્રંથનું વાંચન એટલું
વિશે વખતો વખત આચાર્યો અને વિદ્વાનોએ મહત્વનું છે કે જો કોઈ તે સાંભળી શકે તેમ ન
પોતાના વિવરણ લખ્યા છે. એ જ બતાવે છે કે
કલ્પસૂત્ર કેટલું બધું પ્રચલિત છે. જર્મનના હોય તો સાંભળવા માટે સહાય કરે કે અનુકૂળતા
વિખ્યાત ડો. હર્મન જેકોબીએ સુંદર પ્રસ્તાવના કરી આપે તો પણ લાભ થાય.
સાથે કલ્પસૂત્રનો અંગ્રેજી અનુવાદ પ્રગટ કર્યો વિધિ પૂર્વક સતત એકવીસ વખત જે !
તીય કૃવક સતત એકવીસ વખત જ ! ત્યારથી વિદેશના વિદ્વાનોમાં પણ કલ્પસૂત્ર કલ્પસૂત્ર વાંચે તે સાધુ તેમ જ એને ધ્યાનપૂર્વક જાણીતું બન્યું છે. સાંભળે તે શ્રોતા તેમ જ એ સાંભળવામાં
ધર્મના પવિત્ર કાર્યોમાંનું એક કાર્ય તે સહાયભૂત થનાર સહાયકો- એવા ત્રણેય પ્રકારના
કલ્પસૂત્રની હસ્તપ્રત તૈયાર કરાવીને તેને આત્માઓ સાત-આઠ ભવે મોક્ષે જાય છે.
જ્ઞાનભંડારમાં પધરાવવાનું કાર્ય ગણાય છે. આને કલ્પસૂત્રનું ખરું નામ પર્યુષણ કલ્પ છે, આ
કારણે જ જ્ઞાન ભંડારોમાં કલ્પસૂત્રોની અનેક કલ્પસૂત્રનું વિશિષ્ટ મહત્વ એ માટે છે કે એ
હસ્તપ્રતો મળે છે. એમાંની કેટલીક સચિત્ર આગમવાણી છે અને એ ગ્રંથના રચનાર છેલ્લા | હસ્તપ્રતો સુવર્ણકારે લખાયેલી છે. આથી જ શ્રુતકેવલી ભદ્રબાહુવામી છે, હકીકતમાં તો
દુનિયાની મોઘામાં મોંઘી હસ્તપ્રતોમાં કલ્પસૂત્રની કલ્પસૂત્ર એ કોઈ જુદો અલાયદો ગ્રંથ નથી, | ગણના થાય છે. અને એની સૌથી જૂની પરંતુ ભદ્રબાહુસ્વામીએ ‘દશાશ્રુત સ્કંધ' નામ
હસ્તપ્રત વિ. સં. ૧૨૪૭ માં તાડપત્ર પર એક વિસ્તૃત ગ્રંથ લખ્યો છે. અને તેનું આઠમું | લખાયેલી મળે છે.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 532065 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 098 Ank 09 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pramodkant K Shah |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |