________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૬]
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૧ અંક ૭-૮, ૧૬ મે-જૂન ૨૦૦૧
માત્ર અરીસો બદલ્યા કરવાથી પ્રતિબિંબ
ન કદી બદલાતું નથી... કહેવાય છે કે “દર્પણ જૂઠ ન બોલે'. વ્યક્તિ | હોય - લાયકાતના સ્તરે ખરા અર્થમાં શ્રેષ્ઠ જેવી હોય એવું જ એનું સ્વરૂપ દર્શાવવાનું કાર્ય | બનાવવું હોય તો એને કેવલ સાધનોથી ભરપૂર દર્પણ કરે છે. સામી વ્યક્તિ ભલે ને ચરમબંધી |-- બાહ્ય સમૃદ્ધિથી છલોછલ બનાવી દેવાથી કાર્ય હોય, પરંતુ એ જો કદરૂપી હોય તો દર્પણ કોઈ | સરતું નથી. કેવલ સાધન ભરપૂર સમૃદ્ધિ ભરપૂર પણ શરમ રાખ્યા વિના એનું સ્વરૂપ કદરૂપું જ | જીવન બનાવવાનો આ વ્યાયામ વ્યર્થ ઠરે; જેમ દર્શાવે. એથી વિપરીત સામી વ્યક્તિ કદાચ રંક | કદરૂપા પ્રતિબિંબને સારું બનાવવા અરીસા હોય, પરંતુ એ જો સૌંદર્યશાલી હોય તો દર્પણ | બદલવાનો વ્યાયામ વ્યર્થ ઠરે એમ ! ! એના એની જરા ય ઉપેક્ષા રાખ્યા વિના એને સુંદર જ| સ્થાને જીવનને જો નકારાત્મક બાબતોથી દૂર દર્શાવે. ટૂંકમાં, દર્પણ નિષ્પક્ષ પણે સામી વ્યક્તિનું | રાખીને સકારાત્મક બાબતોથી ભરપૂર બનાવી યથાર્થ સ્વરૂપ દર્શાવે છે.
દેવાય, દુર્ગુણોથી દૂર રાખીને સદ્ગુણોથી ભરપૂર હવે માની લઈએ કે એક વ્યક્તિ ખરેખર | બનાવી દેવાય, તો જીવન ખરા અર્થમાં સુંદરકદરૂપી છે. છતાં પોતાનું પ્રતિબિંબ કદરૂપું હોય
શ્રેષ્ઠ બન્યા વિના ન રહે!! જીવન સદ્ગુણોથી એ એને પસંદ નથી. આથી એ પોતાનું કદરૂપું | શૂન્ય હોય તો ભલેને સમૃદ્ધિના - સાધનોના પ્રતિબિંબ દર્શાવતા આરીસાને દર્પણને બદલીને | શિખરો રોજ નવા નવા સર થયા કરે તો ય નવા નવા દર્પણો સામે જોવાની ચેષ્ટા કરે તો ?.| જીવન શ્રેષ્ઠ બનવાનું નથી. અને જીવન જો તો ચોક્કસ કહી શકાય કે દર્પણો બદલવાનો | સગુણોથી મહેકાવી દેવાય તો ભલેને સંપત્તિ વ્યાયામ વ્યર્થ થવાનો. કારણ કે આરીસો | કદાચ ચરણ ન ચૂમે, તોય જીવન શ્રેષ્ઠ બન્યા બદલવાથી પ્રતિબિંબ કદી બદલાતું નથી !
| વિના રહેવાનું નથી. માટે જ જીવનને શ્રેષ્ઠ પ્રતિબિંબ જો બદલવું હોય તો આરીસો
બનાવવા માટે એને ગુણ ભરપૂર બનાવવાની બદલવાથી કાંઈ નહિ વળે. એ માટે તો બિંબ
તકેદારી રાખવી જોઈએ : જેમ પ્રતિબિંબને સુંદર (મૂળ સ્વરૂપ) ને જ બદલવું રહે. કારણ કે જેવું
બનાવવા બિંબને સુંદર બનાવવાની તકેદારી બિંબ હોય તેવું જ પ્રતિબિંબ હોય છે : જેમ જેવો
રાખવી જોઈએ એમ! ઘોષ હોય તેવો પ્રતિઘોષ હોય છે એમ!!! બિંબ
એ તકેદારી કેવી હોય તે જાણવું છે? તો જો બદલાયું હશે તો આરીસો બદલાય કે ન
| ગાંધીજીની જીવનશૈલી તપાસવી જોઈએ : બદલાય તો પણ પ્રતિબિંબ બદલાય જ. અને જો ગાંધીજી ભરપૂર વ્યસ્તતા વચ્ચે ય રોજ બિંબ નહિ બદલાયું હોય તો અરીસા ચાહે તેટલા | ડાયરી લખતા હતા. આ ડાયરીમાં, દિવસભરની બદલાય તો ય પ્રતિબિંબ નહિ બદલાય. | પ્રવૃત્તિઓનું અવલોકન કરીને એનું વિભાગીકરણ
જેવી વાત પ્રતિબિંબની છે. એવી વાત | તેઓ કરતા કે આમાં કેટલી પ્રવૃત્તિ નકારાત્મક જીવનની પણ છે. જીવનને જો સુંદર બનાવવું | થઈ અને કેટલી પ્રવૃત્તિ સકારાત્મક થઈ? કોઈને
For Private And Personal Use Only